UniCredit: Ο μεγάλος δημοσιονομικός άθλος της Ελλάδας

Τις σημαντικές επιδόσεις της Ελλάδας στο μέτωπο της μείωσης του δείκτη χρέους – ένα σημαντικό στοιχείο που βρίσκεται στο ραντάρ των οίκων αξιολόγησης και αναμένεται να στηρίξει την επιστροφή της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα – υπογραμμίζει η UniCredit, επισημαίνοντας πως ξεχώρισε στο σύνολο της ευρωζώνης τα τελευταία δύο χρόνια καθώς κατάφερε να καλύψει και με το παραπάνω τη ζημιά που προκαλέσαν οι επιπτώσεις της πανδημίας. Μάλιστα οι επιδόσεις αυτές αναμένεται να συνεχιστούν και τα επόμενα χρόνια, όπως προβλέπει.

Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει η UniCredit, η πανδημία οδήγησε σε απότομη αύξηση του δημόσιου χρέους της ευρωζώνης ως ποσοστό του ΑΕΠ, εν μέρει λόγω της ισχυρής δημοσιονομικής στήριξης για τα εισοδήματα και, εν μέρει, λόγω της μείωσης του ΑΕΠ.

Ο δείκτης δημόσιου χρέους/ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 13% στο σύνολο της ευρωζώνης το 2020, κυμαινόμενος από άνοδο 9% στη Γερμανία (αντανακλώντας τη συγκριτικά μικρή πτώση του γερμανικού ΑΕΠ) έως αύξηση 26% στην Ελλάδα, η οποία και βίωσε βαθιά ύφεση.

Δύο χρόνια μετά, όπως φαίνεται και από το γράφημα της UniCredit (παρακάτω), και σύμφωνα  με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα έχει καταγράψει σωρευτική μείωση της τάξης του 35% στον δείκτη δημόσιου χρέους/ΑΕΠ. Αυτή η μείωση είναι πολύ μεγαλύτερη από την αύξηση που προκλήθηκε από την κρίση της πανδημίας, με την χώρα να έχει υπερκαλύψει ταχύτατα τις αρνητικές αυτές δημοσιονομικές επιπτώσεις.

Η Πορτογαλία, όπως παρατηρεί η UniCredit, έχει επίσης αντιστρέψει πλήρως τον αντίκτυπο στο δημόσιο χρέος/ΑΕΠ της κρίσης της πανδημίας, ενώ η Ιταλία τον έχει μειώσει σχεδόν στο μισό. Μια μείωση κατά περίπου 6% σε διάστημα δύο ετών εκτιμάται για την Ισπανία και λιγότερο για τη Γαλλία. Η Γερμανία σημείωσε οριακή μόνο μείωση του δείκτη δημόσιου χρέους/ΑΕΠ τα τελευταία δύο χρόνια, αφού σημείωσε μια σχετικά μικρή αύξηση κατά τη διάρκεια της κρίσης της πανδημίας.

Όπως επισημαίνει ο επενδυτικός οίκος, όπως άλλωστε είναι γνωστό, οι μειώσεις των δεικτών δημόσιου χρέους/ΑΕΠ τα τελευταία δύο χρόνια οφείλονται κυρίως στην ταχεία αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ.

Η Ελλάδα, ειδικότερα, τονίζει η UniCredit είχε πολύ ισχυρότερη συμβολή από την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ από τις άλλες χώρες, λόγω της ισχυρότερης αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ και του αποπληθωριστή του ΑΕΠ και τα δύο έτη. Επιπλέον, ένα μικρότερο πρωτογενές έλλειμμα (σε ετήσια βάση) συνέβαλε επίσης στην καθοδική αυτή προσαρμογή.

Η Ελλάδα, συνεπώς, επωφελήθηκε το περισσότερο από το λεγόμενο (ευνοϊκό) “snowball effect” –  την επίδραση στον δείκτη δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ της διαφοράς μεταξύ του μέσου επιτοκίου που καταβάλλεται για το δημόσιο χρέος και του  ρυθμού αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ. Αξίζει να σημειωθεί πως εάν το μέσο επιτόκιο που καταβάλλεται για το δημόσιο χρέος είναι χαμηλότερο (υψηλότερο) από τον ονομαστικό ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, τότε ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ τείνει να μειώνεται (αυξάνεται).

Παράλληλα, όπως προσθέτει, η Κομισιόν εκτιμά ότι η Ιταλία θα παρουσιάσει πρωτογενές έλλειμμα περίπου 1% του ΑΕΠ για το 2022, ενώ, για τη Γαλλία, αυτό προβλέπεται να ανέλθει σε λίγο πάνω από το 3% του ΑΕΠ. Αντίθετα, η Πορτογαλία προβλέπεται να επιτύχει έναν ισοσκελισμένο πρωτογενή προϋπολογισμό το 2022, και αυτό αναμένεται να υποστηρίξει την καθοδική προσαρμογή του δείκτη δημόσιου χρέους/ΑΕΠ.

Αξίζει να σημειώσουμε πως η Κομισιόν προβλέπει επιστροφή της Ελλάδας στα πρωτογενή πλεονάσματα το 2023 και στο 1,1% από έλλειμα 1,6% φέτος, ενώ εκτιμά πως το χρέος θα διαμορφωθεί στο 171,1% του ΑΕΠ φέτος, στο 161,9% το 2023 και στο 156,9% του ΑΕΠ το 2024

Όπως τονίζει η UniCredit, δεδομένης της αναμενόμενης οικονομικής επιβράδυνσης, της μείωσης του πληθωρισμού και του περιβάλλοντος των υψηλότερων επιτοκίων, η διαφορά μεταξύ του μέσου επιτοκίου που καταβάλλεται για το δημόσιο χρέος και της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ είναι πιθανό να μειωθεί σημαντικά, αλλά πιθανότατα θα παραμείνει αρνητική το 2023-2024.

Έτσι, προβλέπει ότι οι δείκτες δημόσιου χρέους/ΑΕΠ της ευρωζώνης και των κύριων χωρών της ευρωζώνης πιθανότατα θα μειωθούν ελαφρά ή γενικά θα σταθεροποιηθούν στον προβλεπόμενο ορίζοντα. Για την Ιταλία, αυτή η προσαρμογή σημαίνει ότι πιθανότατα θα είναι σημαντικό η χώρα να επιτύχει έναν πρωτογενή προϋπολογισμό κοντά στο μηδέν έως το 2024, ο οποίος φαίνεται εφικτός.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της UniCredit, ο δείκτης χρέος προς ΑΕΠ της Ελλάδας θα διαμορφωθεί φέτος στο 169,5%, το 2023 θα υποχωρήσει στο 162,5% και το 2024 θα αγγίξει το 159%. Το ισοζύγιο του προϋπολογισμού από έλλειμα 4,2% θα βελτιωθεί σε έλλειμα 2,5% το 2023, ενώ η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 0,6% το επόμενο έτος από 5,7% φέτος, τη στιγμή που η ευρωζώνη θα εμφανίσει το 2023 μηδενική ανάπτυξη ενώ Γερμανία και Ιταλία θα καταγράψουν ύφεση.