8 υπέροχα κάστρα της Ελλάδας – Στιβαρά τείχη, ψηλοί πύργοι και πολεμίστρες

Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο του κάστρου εξωτερικά είναι ο 18 μέτρων ύψους οκταγωνικός πύργος που είναι εμφανής από μακριά. Εσωτερικά είχε τέσσερα επίπεδα, το υπόγειο που είχε τη χρήση δεξαμενής σε περίοδο πολιορκίας, το ισόγειο, τον πρώτο και το δεύτερο όροφο. Το κάστρο παραχωρήθηκε από τον Βονιφάτιο Μομφερατικό στους Ενετούς ωστόσο καταλήφθηκε το 1244 από τον Θεόδωρο Κομνηνό Δούκα μέχρι τη στιγμή που γίνεται η άλωσή του από τους Οθωμανούς. Πέρασε ξανά το 1425 στους Ενετούς και μετά από πολιορκία το 1427 ξαναπερνά στην κυριαρχία των Οθωμανών δίνοντάς τους ένα ακόμα πλεονέκτημα ώστε να αλώσουν ευκολότερα την Θεσσαλονίκη το 1430. Το μέγιστο ύψος των τειχών, που διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση, φτάνει τα 9,5 μέτρα ενώ το πάχος κυμαίνεται μεταξύ 1,2 και 2 μέτρων. Στο εσωτερικό του σώζεται ακόμα η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής η οποία στα χρόνια των Οθωμανών είχε μετατραπεί σε τζαμί.

Χλεμούτσι

Το Χλεμούτσι βρίσκεται στην Κυλλήνη και συγκεκριμένα στο χωριό Κάστρο, πάνω σε έναν λόφο που εποπτεύει τον κάμπο της Ηλείας και είχε κύριο στόχο την προστασίας της πρωτεύουσας του πριγκιπάτου, Ανδραβίδα. Ιδρύθηκε στις αρχές του 13ου αιώνα από τον Γοδεφρείδο Α΄ Βιλλεαρδουίνο και αποτελούσε το ισχυρότερο φρούριο του φράγκικου πριγκηπάτου της Αχαΐας. Οι φράγκοι το ονόμασαν Clermont και από εκεί μέσω παραφθοράς προέρχεται το όνομα Χλεμούτσι. Αρχές του 14ου αιώνα περνά στα χέρια των Καταλανών όχι όμως για πολύ καθώς οι Φράγκοι το ανακατέλαβαν και παρέμεινε σε αυτούς μέχρι τις αρχές του 15ου αιώνα όταν περιήλθε στον Κάρολο Τόκκο, κόμη της Κεφαλονιάς και Δεσπότη της Ηπείρου. Αλλάζει όμως ξανά ιδιοκτησία το 1427 με ειρηνικό τρόπο και περνά στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο όταν εκείνος παντρεύεται την κόρη του Τόκκου. Τριάντα τρία χρόνια μετά το κατέλαβαν οι Οθωμανοί και το 1867 οι Ενετοί ενώ το 1715 ξαναπέρασε στα χέρια των Τούρκων οι οποίοι το κράτησαν μέχρι την Επανάσταση του ‘21. Το κάστρο έχει έκταση 15 στρέμματα, μέγιστο ύψος τειχών που φτάνει τα 10 μέτρα και έντονο το φράγκικο στοιχείο και είναι ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα και σημαντικά κάστρα της Ελλάδας ως εξαιρετικό δείγμα φρουριακής αρχιτεκτονικής της εποχής της Φραγκοκρατίας στην Πελοπόννησο. Διαθέτει δυο περιβόλους, έναν εσωτερικό και έναν εξωτερικό και διατηρούνται ακόμα οι δεξαμενές και κάποια υπολείμματα κτιρίων όπως αυτά ενός τουρκικού τζαμιού. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός πως κατά μήκος ολόκληρης της εσωτερικής παραμέτρου των τειχών του έχουν κατασκευαστεί μεγάλες θολωτές αίθουσες. Στο κάστρο λειτουργεί επίσης και μουσείο, του οποίου η μόνιμη έκθεση «Η εποχή των ιπποτών-Οι σταυροφόροι στο Μοριά», περιλαμβάνει περισσότερα από 500 αντικείμενα, που χρονολογούνται από τον 13ο έως τον 15ο αι μ.Χ. μάλιστα η συλλογή της μεσαιωνικής κεραμικής του είναι εξαιρετική και η πιο πλούσια στον ελλαδικό χώρο.

Κάστρο Αστυπάλαιας

Το Κάστρο της Αστυπάλαιας ή Κάστρο της Αστροπλιάς δεσπόζει σε ψηλό λόφο πάνω από τη Χώρα του νησιού και εποπτεύει στεριά και θάλασσα. Χτίστηκε με τη ντόπια χαρακτηριστική σκούρα πέτρα του νησιού από τους Βενετσιάνους Κουερίνι πάνω σε αρχαία ακρόπολη με στόχο να προστατέψει τους κατοίκους από τους πειρατές. Έχει έκταση περίπου 4 στρέμματα και τα εγκαίνιά του έγιναν το 1453. Παραμένει στους Ενετούς και στους Κουερίνι μέχρι το 1537 και περνά και επίσημα στους Τούρκους το 1540. Σε αρκετά σημεία, τα τείχη ήταν μεσοτοιχία με κατοικίες οι οποίες σχημάτιζαν ουσιαστικά μια δεύτερη γραμμή άμυνας, τα λεγόμενα «ξώκαστρα», οι εξωτερικοί τοίχοι των οποίων είχαν μικρά παράθυρα που έπαιζαν το ρόλο πολεμίστρων. Τα σπίτια εντός του κάστρου τώρα, ήταν κυρίως τριώροφα και κάθε ένα από αυτά περιελάμβανε δυο με τρεις ξεχωριστές κατοικίες. Υπολογίζεται πως στο κάστρο ζούσαν περίπου 2.500 άτομα ενώ εικάζεται πως κάποια στιγμή συνυπήρχαν 4.000 άτομα. Μέχρι τον 19ο αιώνα ήταν ουσιαστικά ο μοναδικός οικισμός του νησιού, μετά την απελευθέρωση όμως ο Ιωάννης Καποδίστριας εξαπολύει κυνηγητό στους πειρατές και κατορθώνει σταδιακά να τους αφανίσει. Έτσι οι κάτοικοι άρχισαν σιγά σιγά να βγαίνουν εκτός του κάστρου και να χτίζουν νέους οικισμούς γύρω από αυτό. Οι περισσότεροι μέχρι το 1943 το είχαν εγκαταλείψει ενώ όσοι ακόμα έμεναν μέσα, έφυγαν και αυτοί με τον μεγάλο σεισμό του 1956. Μέσα στο κάστρο υπάρχουν ακόμα δυο ναοί, της Παναγιάς του Κάστρου, του 1853, χτισμένος στη θέση του αρχοντικού των Κουϊρίνι αλλά και του Αγίου Γεωργίου του 1790.