Εικόνες πλήρους εγκατάλειψης στους ΗΣΑΠ

Υγρασία, καλώδια κρεμασμένα, σπασμένα πλακάκια, ταβάνια που στάζουν νερό –στην καλύτερη περίπτωση–, ανελκυστήρες που είναι μονίμως εκτός λειτουργίας, αφήνοντας στο έλεός τους τα άτομα με κινητικές ιδιαιτερότητες, συνθέτουν την εικόνα της πλειονότητας των σταθμών ενός εκ των πιο πολυσύχναστων μέσων μαζικής μεταφοράς. Διασχίζει όλη την Αττική από το βόρειο τμήμα της έως και το λιμάνι του Πειραιά. Εξυπηρετεί καθημερινά 230.000 επιβάτες, ενώ συνδέεται τόσο με το τραμ όσο και με το μετρό. Η εικόνα σε πολλούς από τους σταθμούς, όμως, του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου (πρώην ΗΣΑΠ) δεν θυμίζει σε τίποτα τη σύγχρονη εποχή, την οποία επιχειρεί ο ΟΑΣΑ να λανσάρει με δεδομένη την είσοδο του ηλεκτρονικού εισιτηρίου στη ζωή των επιβατών.

Η πλειονότητα των σταθμών του ηλεκτρικού, μερικοί εκ των οποίων αποτελούν μάλιστα ιστορικά μνημεία, βρίσκεται σε άθλια κατάσταση με τα μικροπροβλήματα να είναι εμφανή, όσο απούσα είναι οποιαδήποτε πρόθεση αποκατάστασης των ζημιών. Κατεβαίνοντας στην πλατεία Βικτωρίας συναντά κανείς ένα σταθμό του προηγούμενου αιώνα, με πινακίδες φερμένες από το Βερολίνο, το υπερσύγχρονο σύστημα ηλεκτρονικού εισιτηρίου και χυμένους καφέδες που δεν βρίσκουν κανέναν πρόθυμο να τους σκουπίσει. Στο Μοναστηράκι εντοπίσαμε ακόμη και ένα βαγόνι συρμού με χαλασμένη πόρτα. Σε άλλο συρμό εντοπίσαμε τις πυροσβεστικές φωλιές κενές από πυροσβεστήρες.

Ξηλωμένα εκδοτικά μηχανήματα παλαιού τύπου θυμίζουν μιαν άλλη εποχή –όχι τόσο μακρινή–, αυτήν του χάρτινου εισιτηρίου, όπου όλα λειτουργούσαν λίγο πιο εύρυθμα. Οι χυμένοι καφέδες, από την άλλη, αλλά και η εικόνα ενός απελπισμένου οδηγού του ηλεκτρικού, που προσπαθεί να κλείσει χειροκίνητα και όχι μόνο τις πόρτες του συρμού, μόνο θλίψη μπορεί να προκαλέσουν. Η υγρασία αποτελεί τον μεγαλύτερο εχθρό των σταθμών του ηλεκτρικού, καθώς είναι θέμα τύχης να βρει κανείς έναν σταθμό χωρίς ίχνη ύδατος στους τοίχους. Η έντονη μυρωδιά μούχλας κατακλύζει την όσφρηση των μετακινούμενων τόσο στους κεντρικούς σταθμούς όπως η Ομόνοια, όσο και σε πιο περιφερειακούς.

Εκτός από τα σοβαρά προβλήματα υγρασίας, δεν είναι λίγα τα καλώδια που ξεπηδούν από τους σκασμένους τοίχους ορισμένων σταθμών. Τα εκτεθειμένα καλώδια και η υγρασία στους τοίχους δεν αποτελούν τον ασφαλέστερο δυνατό συνδυασμό. Στις περιπτώσεις που οι επιβάτες είναι τυχεροί υπάρχουν κουβάδες (χωρίς τις σφουγγαρίστρες, ευτυχώς) στη μέση των σταθμών, ώστε να πέφτουν οι σταγόνες από τα ταβάνια μέσα στον κουβά. Σε περίπτωση, βέβαια, που κουνηθεί κατά λάθος ο κουβάς, ο σταθμός μετατρέπεται σε μικρή λίμνη. Οι λιγοστοί, ωστόσο, εργαζόμενοι στους ΗΣΑΠ προσπαθούν να τακτοποιήσουν με μπαλώματα τα διάφορα προβλήματα. Βέβαια οι σημαντικές ελλείψεις σε προσωπικό, τις οποίες παραδέχεται και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, δεν συνδράμουν ιδιαίτερα. Σύμφωνα μάλιστα με στελέχη των ΣΤΑΣΥ, το προσωπικό σε ορισμένους σταθμούς δεν επαρκεί ούτε καν για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών των σταθμών.

Φθορές, έντονη βρωμιά

Κανείς μπορεί να δει σημαντικές φθορές και σε συρμούς. Πέραν των γκράφιτι, που αποτελούν ιδιαίτερα διαδεδομένη «ταπετσαρία» των συρμών του ηλεκτρικού, δεν είναι λίγα εκείνα που έχουν βλάβες, που τους επιτρέπουν όμως να κινούνται, παρά την έντονη βρωμιά που παρατηρείται στο εσωτερικό τους. Τα λιγοστά ντουλάπια αποθήκευσης αποσκευών, που βρίσκονται σε κεντρικούς σταθμούς ,είναι στην πλειονότητά τους χαλασμένα.

Οι σταθμοί του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου όσο και η υποδομή και επιδομή ανακατασκευάστηκαν ενόψει Ολυμπιακών Αγώνων 2004. Τα έργα, βέβαια, στην πλειονότητά τους ολοκληρώθηκαν αρκετά χρόνια μετά τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων λόγω καθυστερήσεων που οφείλονταν σε δικαστικές διαμάχες, αρχαιολογικά ευρήματα, διαφωνίες μεταξύ υπουργείου και αναδόχου και γενικότερα σε όλες τις γνωστές παθογένειες που πλήττουν τα δημόσια έργα στη χώρα.