«Ρεύμα» επενδύσεων στην πράσινη ενέργεια

Ενα νέο, «πράσινο» αυτή τη φορά, φλερτ μεταξύ της γερμανικής RWE και της ΔΕΗ προχωράει και αναμένεται να επισημοποιηθεί τη Δευτέρα στο πλαίσιο του ελληνογερμανικού οικονομικού Φόρουμ στο Βερολίνο, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ. Ο γερμανικός κολοσσός, ο οποίος ανακοίνωσε τον περασμένο Σεπτέμβριο ένα ευρύ πρόγραμμα κλεισίματος ανθρακικών και πυρηνικών μονάδων και επενδύσεων ύψους 1,2-2 δισ. ευρώ ετησίως σε έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας με στόχο μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα το 2030, στρέφει το ενδιαφέρον του και στην ελληνική αγορά.

Οι Γερμανοί

Τη Δευτέρα στο Βερολίνο η RWE αναμένεται να υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας (MOU) με τη θυγατρική της ΔΕΗ στον τομέα των ΑΠΕ, «ΔΕΗ Ανανεώσιμες», για την από κοινού κατασκευή έργων ΑΠΕ στην Ελλάδα, καθώς και συμφωνία με τη ΔΕΗ για την παροχή τεχνογνωσίας στο δύσκολο εγχείρημα της απολιγνιτοποίησης στη Δ. Μακεδονία και στη Μεγαλόπολη. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της RWE  βρίσκεται το φωτοβολταϊκό πάρκο, ισχύος 2,5 γιγαβάτ, που σχεδιάζει να αναπτύξει η ΔΕΗ στις εκτάσεις ορυχείων της στην Πτολεμαΐδα, ενώ θα διερευνηθούν και οι δυνατότητες μετατροπής κάποιων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ σε μονάδες με καύση βιομάζας. Η RWE μέσω ενός προγράμματος αποεπένδυσης στα ορυκτά καύσιμα έχει ήδη περιορίσει κατά ένα τρίτο τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από το 2012 έως το 2018 και διαθέτει τεχνογνωσία που μπορεί να μεταφέρει στη ΔΕΗ, η οποία έχει θέσει στόχο την απόσυρση των υφιστάμενων λιγνιτικών μονάδων της έως το 2023.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι είναι η δεύτερη φορά που ο γερμανικός κολοσσός επιδιώκει συνεργασία με τη ΔΕΗ. Η πρώτη ήταν το 2007, όταν επί διοικήσεως Τάκη Αθανασόπουλου, ΔΕΗ και RWE υπέγραψαν συμφωνία για την κατασκευή μονάδων λιθάνθρακα, η οποία ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, με αποτέλεσμα να μην προχωρήσει.

Η είσοδος της RWE στην εγχώρια αγορά των ΑΠΕ είναι αποτέλεσμα της δυναμικής που έχει αρχίσει να αναπτύσσει μετά τις κυβερνητικές δεσμεύσεις για πλήρη απολιγνιτοποίηση το 2023 και αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στο 35% της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας και στο 65% της ηλεκτροπαραγωγής. Για την επίτευξη των στόχων το 2030, η ισχύς από αιολικά θα πρέπει να φτάσει τα 7 GW από 3,6 GW σήμερα και από φωτοβολταϊκά στα 7,7 GW από 3 GW σήμερα.

Η απαιτούμενη νέα ισχύς διευρύνει σημαντικά τα μέχρι τώρα όρια της εγχώριας αγοράς ΑΠΕ και ο ανταγωνισμός για το ποιος θα κατασκευάσει τα νέα έργα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Επενδυτικά funds από κάθε περιοχή του πλανήτη και εταιρείες του κλάδου, πολλές φορές με τη διαμεσολάβηση των πρεσβειών τους στην Αθήνα ή και συμβούλων που έχουν προσλάβει, χτυπάνε σχεδόν σε καθημερινή βάση την πόρτα του υπουργείου Ενέργειας για να δηλώσουν το ενδιαφέρον τους και να πάρουν πληροφορίες, ενώ ένας μεγάλος κύκλος επαφών έχει ανοίξει και μεταξύ των επενδυτών με αντικείμενο αγοραπωλησίες αδειών και ώριμων έργων ή και συνεργασιών για νέα έργα καθώς νέες εταιρείες ελληνικές και ξένες επιδιώκουν γρήγορη είσοδο στην αγορά.

Αποτέλεσμα αυτών των διεργασιών είναι η εξαγορά μόλις τον περασμένο μήνα από τα ΕΛΠΕ του φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 204 μεγαβάτ από τη γερμανική Juwi, όπως και η εξαγορά από τη Motor Oil φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 47 MW από τη ΜΕΤΚΑ EGN. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, εξάλλου, η Τέρνα Ενεργειακή ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε επαφές με την RF Europe για την απόκτηση αιολικών πάρκων, συνολικής ισχύος 270 MW. Τη θέση τους στην ελληνική αγορά επεκτείνουν περαιτέρω με νέα έργα η γαλλική EDF, η ιταλική ENEL και η Τotal Eren, όπως και η ισπανική Iberdrola, αλλά και μικρότερου μεγέθους γερμανικές και αυστριακές εταιρείες. Τις προθέσεις τους για επενδύσεις έχουν μεταφέρει στις αρμόδιες αρχές αρκετά funds όπως η Blackstone, η οποία μέσω της Blackstone Energy Partners έχει επενδύσει 16 δισ. δολ. στον ενεργειακό κλάδο.

Ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί και από την CIP (Copenhagen Infrastructure Partners), η οποία διαχειρίζεται περίπου 7,8 δισ. ευρώ και επενδύει σε αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, σε παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα και απορρίμματα και σε υποθαλάσσια ηλεκτρικά δίκτυα, αλλά και η Μasdar, με έδρα το Αμπου Ντάμπι, που έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με τη «ΔΕΗ Ανανεώσιμες».

Το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον αποτυπώθηκε και στον τελευταίο κύκλο αιτήσεων για νέες αδειοδοτήσεις της ΡΑΕ τον περασμένο Δεκέμβριο, όπου υποβλήθηκαν αιτήματα για συνολική ισχύ 15 GW, δυναμικότητα υπερδιπλάσια των αναγκών για νέα έργα το 2030. Αυτή τη στιγμή, συνολικά στη ΡΑΕ εκκρεμούν 1.730 αιτήσεις για 28 GW από ΑΠΕ. Ο πληθωρισμός αδειών προβληματίζει την αγορά, η οποία εκφράζει ανησυχίες για υπερθέρμανση που μπορεί να προκαλέσει τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Αρκετοί μάλιστα από τους φορείς διαπιστώνουν ότι το νέο πλαίσιο απλούστευσης της αδειοδοτικής διαδικασίας που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Ενέργειας δεν απαντάει σε αυτό το πρόβλημα. Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι η αντικατάσταση της άδειας παραγωγής από την έκδοση βεβαίωσης καθιστά πιο εύκολη την είσοδο στην αγορά αεριτζήδων και μεταθέτει τον όγκο της δουλειάς για το ξεσκαρτάρισμα στα επόμενα στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας.

Το νέο πλαίσιο

Η πληθώρα των αδειών προβληματίζει και την πλευρά του υπουργείου, η οποία ωστόσο εκτιμά πως με το νέο πλαίσιο που θέτει αυστηρές προθεσμίες για τα διάφορα στάδια αδειοδότησης, επενδυτές που δεν δείχνουν πραγματικό ενδιαφέρον θα υποχρεωθούν να φύγουν από τη μέση, αφού η παραμονή τους συνδέεται με οικονομική επιβάρυνση (επιβολή τελών) ενώ σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να παρακρατούν την άδεια επ’ αόριστον για να την πουλήσουν, πρακτική που ευνοεί το υφιστάμενο καθεστώς.

«H νέα βεβαίωση αποτελεί μια δικλίδα ασφαλείας για τον επενδυτή, κατοχυρώνοντας τη θέση του σταθμού του, αλλά και μοχλό πίεσης προς αυτόν προκειμένου να υλοποιήσει το έργο λόγω των προθεσμιών που τίθενται για τα επόμενα βήματα της αδειοδοτικής διαδικασίας, ώστε να διατηρήσει την ισχύ της βεβαίωσής τους», τονίζει στην «Κ» η γενική γραμματέας Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου. Η ίδια, συνοψίζοντας τη φιλοσοφία του νέου πλαισίου, δηλώνει: «Θέλουμε σοβαρούς επενδυτές, ώριμα έργα, ταχύτερη διείσδυση ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές».