Γιατί αρέσουν τα Κύθηρα (Νο 4)

Σήμερα το 4ο κείμενο:

4. Μια επικούρεια παραγγελία: «Πέμψον μοι τυρού Κυθηριδίου (…)»

Πέντε ετερόκλητα κείμενα σπουδαίων συγγραφέων-στοχαστών, με μαρτυρίες – αναφορές στα Κύθηρα. Όλα με απροσδόκητο και κυρίως όχι τετριμμένο τουριστικό ενδιαφέρον.

Ένα μείγμα, που αβίαστα παραπέμπει στην ήδη κατακτημένη-εγνωσμένη ταυτότητα των Κυθήρων ως μιας ζηλευτής πολιτιστικής κοιτίδας, με μοναδικά χαρακτηριστικά. Ακόμα μια έξοχη, πρεσβευτική υποστήριξη του τοπικού ποιοτικού brand name του νησιού.

Όπως έγινε φανερό και από τα προηγούμενα αρθρίδια αυτής της σειράς, όλοι έχουν κάτι να πουν για τα Κύθηρα. Ανάμεσα σ’ αυτούς, εμβληματικότερος όλων, και ο  Επίκουρος. Συνάντησα τη φράση του τίτλου στο βιβλίο του αείμνηστου Δημ.Ποταμιάνου, «Στον Κήπο», Εκδόσεις Καστανιώτη: Την αποκαθιστώ πλήρως: «Πέμψον μοι τυρού Κυθηριδίου ιν’ όταν βούλωμαι πολυτελεύσασθαι δύνωμαι»: Στείλε μου τυρί από τα Κύθηρα ώστε να μπορώ, όταν το θέλω, να χαίρομαι την πολυτέλεια.

Η (γαστρονομική) επικούρεια φιλοσοφία δεν θα μπορούσε να αποδοθεί καλύτερα από τη παραπάνω φράση.

Η πορεία προς την απόλαυση περνάει μέσα από τη λιτή και εγκρατή διατροφή. Έτσι, όταν, πότε πότε, περιστασιακά προσερχόμαστε σε πολυτελή γεύματα («τοις πολυτελέσιν εκ διαλειμμάτων προσερχομένοις») να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι και προδιατεθειμένοι γι’ αυτά.

Αυτό που επισημαίνεται εδώ, δεν είναι τόσο ο διαφαινόμενος έπαινος για τη λιτή διατροφή, το ψωμί και ελιά που λέμε εμείς σήμερα ή το τυράκι του Θεού για να ακριβολογούμε, αλλά η υπεράσπιση της ελεύθερης επιλογής και της διάκρισης ανάμεσα σε προνομιακές και μη εμπειρίες και στιγμές: Το δικαίωμα και η ευχέρεια του καθενός μας, δηλαδή, να ζει, άλλες φορές με εγκράτεια και άλλες με ηδονική πολυτέλεια.

Το επικούρειο εγκώμιο της ενάρετης και ψυχαμοιβού ηδονής παραμένει. Καταφανώς. Αυτό εννοούσε ο Δάσκαλος, όταν έλεγε ότι η ηδονή – την οποία πολλοί συμπεριλαμβάνουν στα περιττά – δεν είναι μόνο θεμιτή ανθρώπινη επιδίωξη, αλλά και αναγκαιότητα, όπως εξάλλου, σοφότατα, μας «δασκαλεύει» η φύση μας.

Το περιττό δεν είναι πάντα εξοβελιστέο. Αρκεί βεβαίως να είναι αληθινό. «Η διάκριση ανάμεσα στο αληθινό και το ψεύτικο είναι πιο βαθιά από ό,τι εκείνη ανάμεσα στο περιττό και το ουσιώδες».

Δεν είναι πάντοτε ματαιόδοξο, αυτό που μας έλκει προς το εξαιρετικό. Δεν πρέπει να νιώθουμε ενοχές για ασυνήθιστες προσωπικές προτιμήσεις μας, ακόμα και για τις πιο άνισες απ’ αυτές. Αρκεί αυτές να μας βοηθάνε να δημιουργούμε, να νιώθουμε καλά, να επικοινωνούμε, να εκφραζόμαστε, να αρέσουμε. Αρκεί, η επιλεκτική, η εξαιρετική, η χωρίς εμφανές χρηστικό αποτέλεσμα κατανάλωση αυτής της μορφής, να μας δίνει την ευκαιρία για μια δημιουργική ανάπλαση ενός περισσότερο αξιοπρεπούς, ειλικρινούς και αληθινού εαυτού.

Σε μια ανάδειξη, δηλαδή, «του μέσα μας πλούτου».

Αναφορές: Περισσότερα γύρω από ζητήματα όπως, η δοξολογία του ευχάριστου, η ευλογία της αυτάρκειας, η αποδοχή του περιττού και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία για την “αισθητικοποίηση” της καθημερινής ζωής, τον καταναλωτικό πολιτισμό, ή την επιμέλεια εαυτού, στο βιβλίο του Ποταμιάνου. Από εκεί και το δοκιμιακού χαρακτήρα τμήμα του  δικού μου κειμένου.