Φωτό: Πακιστανοί εθελοντές στη Μάνδρα. Πηγή: Facebook

Radar στα ξένα ΜΜΕ – Ψηφίδες της επικαιρότητας

την Ιαν 3, 2018

Η Corriere della Sera για μια εποχή που δεν είναι τόσο μαύρη / H Corriere della Sera (ξανά) για τον χρόνο που έχουμε μπροστά μας να νιώσουμε ευτυχισμένοι / Το Foreign Policy για ένα κύμα που παραμένει ακμαίο / Και οι Times…

Corriere della Sera

Απολογισμοί/ Κι όμως είχαμε και καλά νέα

Είναι ένας τρόπος κι αυτός να υποδεχθείς το 2018 – ή μάλλον είναι ο καλύτερος: με ένα φύλλο που θα περιλαμβάνει μόνο καλές ειδήσεις. Το έκανε η Corriere della Sera επειδή υπάρχουν και τέτοιες: καλά πράγματα συμβαίνουν σε όλον τον κόσμο και τα καταγράφει η ιταλική εφημερίδα σε αυτήν την ειδική έκδοση που διένειμε δωρεάν για να υπενθυμίσει ότι ο ανθρωπισμός σε όλες του τις εκδοχές δεν είναι χαμένη υπόθεση.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις συγκέντρωσαν το 2016 από δωρεές 399 δισεκατομμύρια δολάρια – η αύξηση των δωρεών ήταν μεγαλύτερη από την αύξηση του ΑΕΠ. «Το κέρδος συναντά όλο και πιο συχνά το non profit» γράφει εφημερίδα με αφορμή την επιχείρηση που πληρώνει τους υπαλλήλους της για να προσφέρουν μια φορά τον μήνα εθελοντική εργασία σε διάφορους κοινωνικούς τομείς.

Κι έπειτα είναι στη Γαλλία όπου φέτος τα Χριστούγεννα τα μέλη της οργάνωσης «Restos du Coeur» προσέφεραν φαγητό και δώρα σε περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους με μια πρωτοφανή κινητοποίηση που ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Ή στο Σίτι του Λονδίνου που μπήκαν τα σκαριά ενός πιο «πράσινου» χρηματοπιστωτικού συστήματος και στο Λίβανο όπου σχεδόν ανέλπιστα εξασφαλίστηκε στο μισό εκατομμύριο των προσφυγόπουλων από τη Συρία μια κανονική εκπαίδευση.

Και μετά στη Γερμανία όπου ιδιωτικός και δημόσιος τομέας ένωσαν τις δυνάμεις τους σε ένα μεγαλόπνοο σχέδιο για να ανακαλύψουν όλους τους χαμένους θησαυρούς της τέχνης που είχαν υφαρπάξει οι Ναζί ή στην Ισπανία όπου ο κόσμος έκανε ουρές για να αγοράσει το πρωτοχρονιάτικο λαχείο του από τα 7.383 περίπτερα που λέγονται Once και διαχειρίζονται οι τυφλοί.

Το ταξίδι συνεχίζεται στην Ελλάδα και τη Μάνδρα όπου η πακιστανική κοινότητα προσέφερε εθελοντική εργασία για την αποκατάσταση των ζημιών και μετά στην Ουγκάντα όπου ένας συνεταιρισμός γυναικών φυτεύει δέντρα για να βοηθήσει το περιβάλλον αλλά και την τοπική οικονομία κι έπειτα στο Ισραήλ όπου ο Ντάνιελ, ένας Ισραηλινός που όταν ήταν παιδί είχε χάσει το πόδι του από μια ξεχασμένη νάρκη στα υψίπεδα του Γκολάν και τώρα, ενήλικος πια, θα απαλλάξει τα σύνορα της χώρας του από 250.000 τέτοιες βόμβες για να μην έχουν και άλλα παιδιά τη δική του τύχη.

Τέλος είναι στην καρδιά της Ευρώπης, τις Βρυξέλλες, όπου οργανώσεις όπως η Bxlrefugees, η Refugees Welcome και η Ευρωπαϊκή Πανεπιστημιακή Ενωση, ενώνουν τις δυνάμεις τους για να προσφέρουν στους μετανάστες κάτι παραπάνω από εκείνα που τους επιφυλάσσουν οι ευρωπαϊκοί περιορισμοί. Και είναι και στο Ιράν εκείνη η οργάνωση που ενθαρρύνει τις οικογένειες των θυμάτων δολοφονίας να συγχωρούν τους δράστες για να μην καταλήξουν στην αγχόνη μιας χώρας που κατέχει το ρεκόρ των θανατικών ποινών. Συνολικά 228 ζωές σώθηκαν πέρυσι. Φονιάδων; Ναι. Αλλά αυτό δεν είναι το μεγαλείο του ανθρωπισμού;

Corriere della Sera

Σκέψεις/ Το νέο νόημα της ευτυχίας

Δεν είναι απλό πράγμα η ευτυχία. Ούτε ο ορισμός της. Μπορεί και να την έχουμε αποστερήσει από το νόημά της: Ο Ντάνιελ Κάνεμαν, κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Οικονομίας το 2002, έχει φτάσει να μιλήσει για «άχρηστη λέξη». «Ο καθένας μιλάει γι’αυτήν, αλλά η πρώτη παγίδα που πέφτουμε είναι η απροθυμία να παραδεχτούμε την πολυπλοκότητά της: η λέξη ευτυχία δεν είναι πλέον χρήσιμη επειδή εφαρμόζεται σε πάρα πολλούς τομείς». Και όλα αυτά ενώ ο Economist όρισε το 2018 ως το έτος κατά το οποίο η ευτυχία θα γίνει ένας σημαντικός δείκτης όσο και οι «κλασικοί» της οικονομίας.

Αλλά για τι είδους ευτυχία μιλάμε; Για εκείνη που διαρκεί μια στιγμή ή για εκείνη που μπορεί να διαρκέσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα; Για εκείνη που ζούμε εδώ και τώρα, ή εκείνη για την οποία ο Πρεβέρ έγραψε «την αναγνώρισα από τον θόρυβο που έκανε καθώς απομακρυνόταν»; Για εκείνη που αποκτήθηκε μέσω συστηματικής μελέτης και κάποιου είδους άσκησης – όπως είχε πει ο Αριστοτέλης – ή εκείνη που απλά έρχεται κατά τύχη; Γι’ αυτή που εξαρτάται από το πώς είμαστε «μέσα» μας ή για αυτή που προκύπτει από όσα συμβαίνουν «έξω»; Αυτή που βασίζεται στην ευχαρίστηση ή αυτή που βασίζεται στην ηθική;

Η ευτυχία, γράφει η φιλόσοφος και συγγραφέας Λάουρα Καμπανέλο στην Corriere della Sera, είναι η ηρεμία της ψυχής που περιγράφει ο Σενέκας, αλλά είναι και η χαρά για την οποία μιλάει ο Εουτζένιο Μπόρνια, τσιτάροντας τον Ρίλκε: «Η ευτυχία έχει το αντίθετό της στη δυστυχία, η χαρά δεν έχει κανένα αντίθετο, γι ‘αυτό είναι το πιο αγνό από τα συναισθήματα». Είναι ο καρπός της αρετής, όπως είπαν οι αρχαίοι. «Θα προσθέσω ότι είναι απαραίτητο να έχεις συναίσθηση της ευτυχίας για να νιώθεις καλά», γράφει ο Φρεντερίκ Λενουάρ στο βιβλίο του «Ευτυχία, ένα φιλοσοφικό ταξίδι». Κι έπειτα, η ευτυχία είναι μια μεταβαλλόμενη έννοια: Αυτό που φαντάζεται κανείς στα 15 χρόνια του, είναι διαφορετικό από αυτό που αναζητά στα 50 του. «Εχουμε μόνο την ευτυχία που μπορούμε να καταλάβουμε» είναι ο αφορισμός του Μωρίς Μαίτερλινκ.

Το να είσαι ευτυχισμένος σημαίνει να μάθεις να επιλέγεις, να δίνεις προτεραιότητα, να εγκαταλείπεις κάτι που έχεις για κάτι άλλο. Επειδή η ευτυχία δεν είναι μια υποχρέωση που κάνει κάποιον να αισθάνεται ένοχος όταν δεν την έχει, αλλά μια δυνατότητα ζωής. Και τι ακόμη; Έχουμε ένα χρόνο, ή μάλλον μια ολόκληρη ζωή, για να μάθουμε να είμαστε ευτυχισμένοι. Τουλάχιστον λίγο και παρά τα όσα συμβαίνουν.

Φωτό: «Επειδή η ευτυχία δεν είναι μια υποχρέωση». Πηγή: Shutterstock

Foreign Policy

Σύρμα/ «Ο λαϊκισμός δεν έπιασε ακόμη ταβάνι»

Το λαϊκιστικό κύμα έχει ήδη φτάσει στην κορύφωσή του και τώρα παίρνει την κάτω βόλτα; Η υπόθεση δεν είναι μόνο παρακινδυνευμένη, δείχνει και είναι και μακριά από την πραγματικότητα όπως προκύπτει από τις παρατηρήσεις που έκαναν οι Γιάσα Μουνκ και Μάρτιν Ιέρμαν για το ίδρυμα για την Παγκόσμια Αλλαγή του Τόνι Μπλερ και φιλοξενήθηκαν στο Foreign Policy.

Το σκεπτικό τους ξεκινά από το γεγονός ότι, όπως δείχνουν οι εκλογές του παρελθόντος, ο λαϊκισμός είναι ένα πολύ μεγαλύτερο κύμα απ’ ό, τι νομίζουμε: τα ευρωπαϊκά λαϊκίστικα κόμματα είχαν ήδη αυξήσει τα ποσοστά τους από 9,6% το 2000 σε 17,2% το 2008, πριν φθάσουν το 24,6% το 2017. Επομένως, η νίκη του Τράμπ και το Brexit δεν γεννήθηκαν ξαφνικά. Ούτε ξαφνικά θα εξαφανιστούν.

Επειτα, αν είναι δύσκολο να δοθεί ένας ορισμός του λαϊκισμού με τον οποίο να συμφωνούν όλοι, είναι λιγότερο περίπλοκη μια αλήθεια: ότι τα αίτια που τον τροφοδότησαν παραμένουν. «Είναι πιθανό να περιλαμβάνονται σε αυτά η οικονομική ανασφάλεια, ο φόβος απέναντι στη μετανάστευση και την έννοια της πολυεθνικής κοινωνίας καθώς και η πολύ μεγαλύτερη ευκολία με την οποία ακούγονται ακραίες φωνές στην εποχή των κοινωνικών δικτύων».

Αν η πολιτική δεν αποφασίσει να αντιμετωπίσει αυτές τις αιτίες, είναι απίθανο το 2018 να γίνει το έτος της συρρίκνωσης του λαϊκισμού. Πράγματι, οι επικείμενες εκλογές στην Ιταλία, το Βέλγιο και την Εσθονία θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν μία ανάκαμψη. «Το λαϊκιστικό κύμα δεν είναι ακόμα στο αποκορύφωμά του. Ούτε είναι έτοιμο να μας συντρίψει. Αλλά αν δεν δράσουμε τώρα, θα συνεχίσει να κερδίζει δύναμη τα επόμενα χρόνια».

Με άλλα λόγια, οι λαϊκιστές δεν έχουν πιάσει ακόμη ταβάνι.