Ποια προϊόντα άντεξαν στον καύσωνα και ποια κάηκαν

Την τελική βολή σε πολλά γεωργικά προϊόντα κυρίως σε Θεσσαλία και Δυτική και Ανατολική Πελοπόννησο επέφερε ο παρατεταμένος καύσωνας, ενώ όπως δηλώνουν στην «ΥΧ» παραγωγοί και άλλων περιοχών της χώρας, ακόμα το κακό δεν έχει ολοκληρωθεί.

των Μαρίας Αμπατζή, Γιώργου Αργυρίου, Γιώργου Ρούστα, Γιάννη Σάρρου, Νικολέτας Τζώρτζη, Αφροδίτης Χρυσοχόου

Από τον Έβρο μέχρι την Ηλεία και από τη Φλώρινα μέχρι την Αργολίδα, αν και η εικόνα δεν είναι ίδια -αφού οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν από την άνοιξη και μετά διέφεραν κατά τόπους- η ακτινογραφία ωστόσο των γεωργικών προϊόντων που έχουν πληγεί, αφορά όλες σχεδόν τις καλλιέργειες: ελιές, όσπρια, οπωροκηπευτικά, αμπέλια κ.ά. Οι δημοσιογράφοι της «ΥΧ» καταγράφουν την εικόνα, όπως αυτή αποτυπώνεται τις τελευταίες ημέρες, ανά περιοχή και ανά προϊόν.

Αγωνία για τα υπαίθρια κηπευτικά

Στον θεσσαλικό κάμπο, όσο θα «χτυπάει» κόκκινο ο υδράργυρος, τόσο θα αυξάνεται η αγωνία των παραγωγών για την τύχη των προϊόντων τους, τα οποία στρεσάρονται θερμικά, με κίνδυνο την ποιοτική και ποσοτική τους υποβάθμιση. Το πρόβλημα εστιάζεται κυρίως στα υπαίθρια κηπευτικά.

Σύμφωνα με τον παραγωγό και πρόεδρο του Σωματείου Παραγωγών Λαϊκών Αγορών Νομού Λάρισας, Δημήτρη Πούρικα, «η ντομάτα έχει ζημιά, καθώς ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής της έχει καεί από τον καύσωνα». Μεγάλο πρόβλημα, όπως σημειώνει, αντιμετωπίζουν κι άλλα φυτά, όπως κουνουπίδι, πράσο, λάχανα, οι κορυφές των οποίων επίσης έχουν «καεί». «Σε αυτά το πρόβλημα θα φανεί το φθινόπωρο, όταν θα ξεκινήσει η συγκομιδή. Ήδη αρκετοί παραγωγοί προχωρούν σε μεταφυτεύσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αύξηση των καλλιεργητικών εξόδων. Εξέλιξη δυσμενής, αν συνυπολογίσουμε και τις ζημιές που σημειώθηκαν από τις έντονες βροχοπτώσεις του Μαΐου. Μειωμένη παραγωγή φαίνεται να έχουμε και σε αρκετές ποικιλίες του επιτραπέζιου σταφυλιού», καταλήγει ο παραγωγός.

Να σημειωθεί ότι ήδη ξεκίνησαν αναγγελίες ζημιών στην επαρχία Φαρσάλων για τη ζημιά από τον καύσωνα στη βιομηχανική ντομάτα, ενώ έντονα προβληματισμένοι είναι και οι παραγωγοί δέντρων της επαρχίας Τυρνάβου, όπου έχει ξεκινήσει η συγκομιδή σε ροδάκινα και αχλάδια. Τα συγκεκριμένα φρούτα παρουσιάζουν συμπτώματα εγκαύματος, τα οποία αποτυπώνονται στο χρώμα και αναμένεται ποιοτική υποβάθμιση.

Όσον αφορά το βαμβάκι, οι παραγωγοί έχουν αυξήσει τα ποτίσματα, ενώ το θετικό είναι ότι τυχόν προσβολές από σκουλήκι έχουν περιοριστεί λόγω του καύσωνα.

Καταστροφές από την άνοιξη στη Μακεδονία

Μεγάλες ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο περιοχών της Μακεδονίας προκαλούν οι κλιματικές συνθήκες που επικράτησαν την άνοιξη και στις αρχές του καλοκαιριού, με τις συνεχόμενες βροχές, καθώς και αυτές που επικρατούν σήμερα, με τις υψηλές θερμοκρασίες. Αν και είναι σχεδόν μηδενικά, μέχρι στιγμής, τα προβλήματα από τις συνθήκες καύσωνα, ωστόσο οι άνθρωποι της παραγωγής επισημαίνουν ότι αν συνεχιστούν οι υψηλές θερμοκρασίες, τότε θα προκύψουν ζητήματα.

Η εικόνα δεν είναι ίδια σε ό,τι αφορά τις καταστροφές που προκλήθηκαν από τις τοπικές μπόρες και χαλαζοπτώσεις και οι οποίες επηρέασαν πάρα πολλές περιοχές και προϊόντα της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας. Στα Βασιλικά της Θεσσαλονίκης, όπως αναφέρει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού, Αλέξανδρος Μουστάκας, οι υψηλές θερμοκρασίες δεν έχουν φέρει έως τώρα αρνητικά αποτελέσματα, αντίθετα, όμως, οι βροχές, τα χαλάζια και οι ισχυροί άνεμοι του Ιουνίου είχαν ως αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν χιλιάδες στρέμματα με καλλιέργειες και να καταστραφούν πολλά θερμοκήπια που υπάρχουν στην περιοχή.

«Μέχρι στιγμής δεν έχουν επηρεαστεί τα κηπευτικά από τις θερμοκρασίες, όμως αν συνεχιστεί η κατάσταση δεν ξέρω τι αποτελέσματα θα έχουμε. Από πλευράς βροχοπτώσεων είχαμε, αντίθετα, πολλές καταστροφές σε περιοχές της Σουρωτής, όπου είχαν πλημμυρίσει θερμοκήπια και καλλιέργειες», σημειώνει ο κ. Μουστάκας.

Μεγάλες οι ζημιές στα κεράσια

Οι βροχοπτώσεις επηρέασαν τα σιτηρά στο Κιλκίς, ενώ οι ίδιες καιρικές συνθήκες όπως και ο παγετός επέφεραν σχεδόν μηδενική παραγωγή των πρώιμων ποικιλιών κερασιών και μεγάλες ζημιές στις μεσοπρώιμες ποικιλίες σε πολλές περιοχές της Πέλλας.

«Θύμα» η πατάτα

Ολοκληρωτική ήταν η καταστροφή και για τις πατάτες στην περιοχή της Φούφας. Ο πατατοπαραγωγός και πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Φούφας Εορδαίας, Νίκος Βόρσιας, ανέφερε συγκεκριμένα στην «ΥΧ»: «Υπήρχαν μεγάλα θέματα, χάλασαν πολλές χιλιάδες στρέμματα αφού έσπασαν τα κανάλια και τα χωράφια δεν μπορέσαμε να τα ξανακαλλιεργήσουμε. Οι πατάτες καταστράφηκαν σε ποσοστό 100%. Μας είπαν από τον ΕΛΓΑ ότι θα μας αποζημιώσουν, αλλά εμείς όλοι είμαστε χρεωμένοι. Είχαμε συμβολαιακή γεωργία με τα εργοστάσια που κάνουν τσιπς και φαγώσιμες πατάτες και τα πήγαμε όλα πίσω, αφού δεν μπορέσαμε να βγάλουμε παραγωγή. Ακόμη κι όσοι μπόρεσαν να σώσουν τα χωράφια τους, με τον τωρινό καύσωνα δεν θα απομείνει τίποτα».

Για πολύ σοβαρά προβλήματα στην καλλιέργεια της πατάτας, που πρωταγωνιστεί στο Λεκανοπέδιο Νευροκοπίου, κάνει λόγο ο γεωπόνος της ΔΑΟΚ Δράμας, Κωνσταντίνος Σίμογλου. «Εξαιτίας των κλιματικών συνθηκών την άνοιξη, δεν φυτεύτηκε μεγάλο μέρος της πατάτας κι έμειναν ακαλλιέργητα πολλά χωράφια ή έσπειραν αργά, με συνέπεια να έχει γεράσει ο πατατόσπορος ή να έχει αρχίσει η σήψη. Επίσης, έγιναν δαπάνες προετοιμασίας των εδαφών σε χωράφια που τελικά δεν φυτεύτηκαν». Σε όσα φυτεύτηκε πατάτα, η τωρινή εικόνα παραπέμπει σε καλλιεργητική εικόνα αρχών Ιουνίου. Το στάδιο ανάπτυξης έχει υστέρηση ενός μήνα και οι υψηλές θερμοκρασίες που άρχισαν είναι επιβαρυντικές για την κονδυλοποίηση.

Δράμα – Ξάνθη

Στη Δράμα, ο καύσωνας δεν απειλεί το σταφύλι. Οι περισσότεροι αμπελώνες στον νομό είναι από οινοποιήσιμες ποικιλίες και ανήκουν σε μεγάλα αρδευόμενα κτήματα.

Στην Ξάνθη, οι περισσότερες καλλιέργειες δεν επηρεάστηκαν δραματικά. Το βαμβάκι μάλιστα ευνοήθηκε από τις υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν τις προηγούμενες ημέρες, ταυτόχρονα όμως αυξήθηκαν οι απαιτήσεις του σε νερό.

Οι υψηλές θερμοκρασίες, εξηγεί ο διευθυντής στη ΔΑΟΚ Ξάνθης, Ανδρέας Καμαριανάκης, προκαλούν ανθόρροια σε ορισμένα κηπευτικά, όπως οι ντομάτες και οι πιπεριές. «Η έντονη ηλιοφάνεια προκαλεί εγκαύματα, αλλά είναι φαινόμενα που αντιμετωπίζουμε μέσα στο καλοκαίρι, όταν έχουμε θερμοκρασίες πάνω από τους 36 βαθμούς Κελσίου».

Εστιάζοντας στην κλιματική αλλαγή, αναφέρει ότι έχει δημιουργηθεί θέμα ακαρπίας στα ακτινίδια, με συνέπεια να απαιτείται προσοχή στη διαχείρισή τους με μία ορθολογικότερη χρήση θρέψης, λίπανσης και κλαδέματος. Πρόκειται για μια καλλιέργεια που εκτείνεται σε 40.000 στρέμματα στην ανατολική και δυτική κοίτη του Νέστου. Σε κάθε περίπτωση, συνιστά στους παραγωγούς να κάνουν σωστή χρήση του νερού και να αποφεύγουν τα ποτίσματα τις μεσημεριανές ώρες, ειδικά με τεχνητή βροχή.

«Χαρακτηριστικό της κλιματικής αλλαγής είναι η καιρική αστάθεια και η παρατεταμένη ξηρασία, αλλά μέχρι στιγμής δεν προκάλεσε συγκεκριμένα προβλήματα στο νότιο τμήμα του Νομού Έβρου, γιατί μέχρι πρόσφατα είχαμε βροχές», μεταφέρει ο διευθυντής στη ΔΑΟΚ Έβρου, Απόστολος Ξανθόπουλος.

Ο καύσωνας «καίει» τα προϊόντα στη Δυτική Ελλάδα

Ξεπέρασαν τα όριά τους οι καλλιέργειες βασικών προϊόντων στην Ηλεία, λόγω του παρατεταμένου καύσωνα, που ακόμα δεν έχει ολοκληρώσει το έργο του. Καλλιέργειες όπως το πεπόνι, το καρπούζι, η ντομάτα (βιομηχανική και επιτραπέζια), οι ελιές και η Κορινθιακή σταφίδα έχουν πληγεί σημαντικά.

Όπως εξηγεί στην «ΥΧ» ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Αμαλιάδας, Χρήστος Βαλιανάτος, ο οποίος βρισκόταν καθ’ οδόν για το εργοστάσιο του «Κύκνου», που χθες Πέμπτη άνοιξε τις πόρτες του για να υποδεχθεί τις πρώτες ποσότητες βιομηχανικής, η κατάσταση είναι δύσκολη. «Η ντομάτα έχει καεί. Από τη μία, είχαμε βροχές σε μια περίοδο που επηρέασε σημαντικά τον καρπό και τώρα οι υψηλές θερμοκρασίες προκάλεσαν μεγάλη καταστροφή, το μέγεθος της οποίας θα φανεί τις επόμενες ημέρες, αφού ο καύσωνας συνεχίζεται», αναφέρει ο κ. Βαλιανάτος.

Κορινθιακή σταφίδα

Η υψηλή θερμοκρασία, που ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου, ουσιαστικά «έβρασε» τον καρπό και ξέρανε το φύλλωμα της Κορινθιακής σταφίδας, η οποία ήδη είχε να αντιμετωπίσει και τον περονόσπορο. Αντί για ρώγα ζουμερή και ώριμη, οι καρποί είναι συρρικνωμένοι και μαυρισμένοι, τα φύλλα ξεραμένα και ο κορμός ετοιμόρροπος.

Μετράνε ζημιές Αρκαδία και Κορινθία

Στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, η Αρκαδία και η Κορινθία είναι οι περιοχές που παρουσιάζουν προβλήματα στις καλλιέργειες, κυρίως λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Ο παραγωγός Χρήστος Τσιάμης, αναφερόμενος στα προβλήματα που καταγράφονται στις διάφορες καλλιέργειες, τόνισε: «Εάν εξαιρέσουμε τις ζημιές στα σιτηρά, πρέπει να πούμε ότι η μεγάλη ζημιά είναι στα αμπέλια, αφού η παρατεταμένη βροχόπτωση και υγρασία έχει δημιουργήσει σοβαρότατο πρόβλημα περονόσπορου. Η μείωση της παραγωγής στα σταφύλια είναι της τάξης του 40%-50%».

Για πολύ κακή χρονιά κάνει λόγο και ο παραγωγός Δημήτρης Ξηρογιάννης. «Σανός, βίκος και τα πρώτα δύο χέρια στο τριφύλλι δεν έφτασαν τελικά στην αποθήκη», επισημαίνει και προσθέτει: «Έχουν μεγάλη ζημιά και τα κριθάρια, αλλά και οι βρώμες από το πλάγιασμα και από το χαλάζι. Πήραμε ελάχιστες ποσότητες από τα χωράφια. Η ζημιά είναι από 90% και πάνω», αναφέρει.

Στην Αργολίδα, όπως μας δήλωσαν οι παραγωγοί βερίκοκου, η ζημιά στην ποικιλία Μπεμπέκο έφτασε το 50% και τελικά δεν κάλυψε τις ανάγκες της αγοράς. Στην Κορινθία ο Γιώργος Δαρδάνης, παραγωγός από τη Στιμάγκα, μας μεταφέρει ότι «οι αυξημένες θερμοκρασίες σε συνδυασμό με την έλλειψη νερού θεωρείται δεδομένο ότι θα προκαλέσουν ζημιά, αλλά το μέγεθός της δεν μπορεί να εκτιμηθεί από τώρα». Σύμφωνα με τον παραγωγό Θοδωρή Τσάνο, μεγάλη ζημιά λόγω των καιρικών συνθηκών προκλήθηκε στις ελιές και η μείωση της φετινής παραγωγής αναμένεται να ξεπεράσει το 70%.

Υπαίθρια κηπευτικά, όσπρια και οπωροφόρα σε άμεσο κίνδυνο στη Στερεά Ελλάδα

Οι υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν το τελευταίο διάστημα στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας επηρεάζουν σημαντικά το σύνολο των καλλιεργειών. Σύμφωνα με τον γεωπόνο της ΔΑΟΚ Φθιώτιδας, Γιάννη Ζαρμπούτη, μεγάλο πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν οι υπαίθριες καλλιέργειες. «Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για υποβάθμιση της ποιότητας και για μείωση της παραγωγής, διότι δεν αναπτύσσονται ομαλά τα φυτά. Σημαντικό πρόβλημα αντιμετωπίζουν και τα όσπρια, καθώς ένα ποσοστό από αυτά είναι επάνω στην ανθοφορία». Επίσης, για τον ίδιο, υπάρχει κίνδυνος στη διαφοροποίηση των οφθαλμών στα οπωροφόρα δέντρα και τα αποτελέσματα θα φανούν στην επόμενη καλλιεργητική περίοδο.

Αναφερόμενος στο θέμα της ελιάς για την περιοχή, είπε ότι ο κίνδυνος είναι μικρότερος, όμως τα δέντρα θα πρέπει να ποτίζονται, ώστε να κρατήσουν τον καρπό. «Η άρδευση των φυτών θα πρέπει να γίνεται με ορθολογικές διαδικασίες ανά τακτά χρονικά διαστήματα και με σταθερές ποσότητες νερού», καταλήγει ο ίδιος.

Σε ό,τι αφορά τις ανοιξιάτικες αροτραίες καλλιέργειες, πολλές από αυτές βρίσκονται σε οριακά επίπεδα και απαιτούν άμεση άρδευση. Στον τομέα της κτηνοτροφίας, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι κτηνοτρόφοι με δικά τους μέσα μεταφέρουν νερό για πότισμα των κοπαδιών λόγω της έλλειψης νερού.

Όσπρια

Οι υψηλές θερμοκρασίες δεν έχουν προς το παρόν ζημιώσει τη φυτική παραγωγή της Δ. Μακεδονίας, ωστόσο και εκεί οι βροχοπτώσεις προκάλεσαν καταστροφές στο σύνολο των αγροτικών προϊόντων που καλλιεργούνται. Σε κάποια προϊόντα, όπως είναι οι φακές και τα ρεβίθια, η καταστροφή είναι καθολική και οι ζημιές φτάνουν στο 100%, τα φασόλια της Καστοριάς έχουν πληγεί, όπως και ένα τμήμα του Βαρικού στη Φλώρινα. Προβλήματα έχουν προκληθεί και στα σιτηρά, λόγω των βροχοπτώσεων στην περίοδο της ανθοφορίας τους, στα μήλα, στα αχλάδια και στα κεράσια από τον παγετό του Απριλίου και τις βροχές του Μαΐου. Ζημιές προκλήθηκαν στα ροδάκινα και στα νεκταρίνια που ήταν έτοιμα προς συγκομιδή αλλά και στα ψυχανθή, με τα τριφύλλια να έχουν σαπίσει από τις υγρασίες.

Καρπούζι-πεπόνι

Στην ίδια μοίρα και η καλλιέργεια καρπουζιού και πεπονιού, καθώς μετά τις αστάθειες του καιρού τον προηγούμενο μήνα, που επηρέασαν σημαντικά το πρώιμο προϊόν και προκάλεσαν τη μείωση της παραγωγής, ο καύσωνας ήρθε, όπως λένε οι παραγωγοί, να αποτελειώσει και τα όψιμα. Οι πρώτες εικόνες στα χωράφια, εν αναμονή και των νέων υψηλών θερμοκρασιών που θα ξεπεράσουν σύμφωνα με τους μετεωρολόγους του 43 βαθμούς, έδειξαν σκασμένα και ηλιοκαμένα καρπούζια.