Ανησυχία για τις καρκινογόνες ουσίες σε καλλυντικά και το παρεμπόριο – Στο στόχαστρο γνωστές εταιρείες

Η έκθεση του ανεξάρτητου εργαστηρίου Valisure αναφέρει ότι το βενζόλιο «μπορεί να σχηματιστεί σε απαράδεκτα υψηλά επίπεδα» τόσο στα συνταγογραφούμενα όσο και στα μη συνταγογραφούμενα προϊόντα με υπεροξείδιο του βενζολίου. Τα δε αποτελέσματα των δοκιμών της Valisure έδειξαν ότι ορισμένα προϊόντα θα μπορούσαν να ξεπεράσουν πάνω από 800 φορές το «υπό όρους περιορισμένο» όριο συγκέντρωσης που έχει οριστεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ για το βενζόλιο.

Πόσο ανησυχητικά είναι, όμως, αυτά τα ευρήματα ενός ανεξάρτητου εργαστηρίου και πώς βρέθηκε μία τέτοια ουσία σε τόσο ευρέως διαθέσιμα και γνωστά προϊόντα;

Η Αθανασία Βαρβαρέσου, καθηγήτρια του Τμήματος Βιοϊατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής με γνωστικό αντικείμενο την ανάπτυξη καλλυντικών προϊόντων και ο Σπύρος Παπαγεωργίου, επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Βιοϊατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής με γνωστικό αντικείμενο τη χημεία στην κοσμητολογία-βιομηχανική παραγωγή καλλυντικών και ιατροτεχνολογικών προϊόντων αναλύουν στην «Κ» τις ουσίες που βρίσκονται σε καλλυντικά και κρέμες και εφιστούν την προσοχή σε μία σειρά πραγμάτων.

– Επιτρέπεται να υπάρχει βενζόλιο σε προϊόντα για τη θεραπεία της ακμής;

Οπως εξηγεί ο κ. Παπαγεωργίου το βενζόλιο σαν ουσία απαγορεύεται σε οποιαδήποτε κρέμα, καλλυντικό και φάρμακο σε Ευρώπη, ΗΠΑ και τρίτες χώρες.

Αυτό που χρησιμοποιείται αποκλειστικά σε φαρμακευτικά προϊόντα τοπικής χρήσης (συνταγογραφούμενα και μη) είναι το υπεροξείδιο του βενζολίου, το οποίο είναι ένα οξειδωτικό, αντιμικροβιακό συστατικό και δρα πολύ αποτελεσματικά έναντι του μικροβίου της ακμής ιδιαίτερα του τύπου acne vulgaris. Τα συγκεκριμένα προϊόντα δίνονται με σύσταση γιατρού.

Από την άλλη η χρήση του υπεροξειδίου του βενζολίου απαγορεύεται στα καλλυντικά ή στα δερμοκαλλυντικά και επιτρέπεται μόνο για την παραγωγή τεχνητών νυχιών σε ποσοστό 0,7%.

– Πώς ανιχνεύθηκε βενζόλιο σε  κρέμες πολύ γνωστών εταιρειών;

Ολα ξεκίνησαν όταν το συγκεκριμένο ανεξάρτητο εργαστήριο στην Αμερική έκανε έναν πρόσθετο έλεγχο στις κρέμες κατά της ακμής (οι οποίες ανήκουν στα φαρμακευτικά προϊόντα τοπικής χρήσης, συνταγογραφούμενα και μη) και άρα περιέχουν υπεροξείδιο του βενζολίου.

Στον έλεγχο αυτό διαπιστώθηκε ότι σε περίπτωση που τα προϊόντα εκτεθούν σε θερμοκρασίες 37, 50 και 70 βαθμών Κελσίου για τουλάχιστον 14 ημέρες υφίστανται μία αλλοίωση κατά την οποία απευλευθερώνεται βενζόλιο.

Επομένως γίνεται κατανοητό πως τα συγκεκριμένα προϊόντα δεν περιέχουν βενζόλιο, αλλά αν εκτεθούν σε ακραίες συνθήκες (π.χ. ξεχαστούν σε ένα αυτοκίνητο) πιθανώς να απελευθερωθεί αυτό το απογορευμένο συστατικό.

– Αυτό που συνέβη είναι σοβαρό;

Ο κ. Παπαγεωργίου επισημαίνει ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα καθώς εταιρείες τέτοιου βεληνεκούς πρέπει να εντοπίζουν αλλοιώσεις ακόμη και στις πιο ακραίες συνθήκες, καθώς όπως βλέπουμε είναι πιθανό να συμβεί.

– Επαρκούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί για τα καλλυντικά  στην Ευρώπη;

Ο καθηγητής σημειώνει πως σε γενικές γραμμές ο έλεγχος είναι επαρκής, αλλά σίγουρα θα μπορούσαν να γίνονται περισσότεροι. Αν εξαιρέσουμε όμως την ποσότητα, ο ίδιος πιστεύει πως οι μηχανισμοί ειδικά στον τομέα του καλλυντικού και του φαρμάκου λειτουργούν με πολύ μεγάλη αυστηρότητα και σοβαρότητα.

– Υπάρχουν άλλα προϊόντα που πρέπει να μας ανησυχούν;

Ο κ. Παπαγεωργίου εξηγεί ότι ακόμα μεγαλύτερο ζήτημα από αυτό που συνέβη στην Αμερική αποτελούν ουσίες που περιλαμβάνουν καλλυντικά που έρχονται από τρίτες χώρες. Για τον ίδιο το μεγάλο πρόβλημα είναι το παρεμπόριο στα καλλυντικά, καθώς μπορεί να γίνει προμήθεια προϊόντων από τρίτες χώρες μέσω των e-shop.

Για τον κ. Παπαγεωργίου το μεγάλο πρόβλημα είναι το παρεμπόριο στα καλλυντικά, καθώς μέσω των e-shop μπορεί να γίνει προμήθεια προϊόντων από τρίτες χώρες όπου επιτρέπονται συστατικά απαγορευμένα στην Ε.Ε.

«Παραδείγματος χάριν υπάρχουν προϊόντα στην Ινδία και την Κίνα που περιέχουν υδροκινόνη, μία ουσία που απαγορεύεται καθώς καταστρέφει τη μελανίνη του δέρματος και μακροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο. Επίσης άλλα καλλυντικά μπορεί να έχουν βαρέα μέταλλα με απαγορευμένα στην Ε.Ε. συντηρητικά», εξηγεί.

-Υπάρχουν ουσίες που είναι παρεξηγημένες;

Από την πλευρά της η κ. Βαρβαρέσου επισημαίνει πως υπάρχουν ουσίες που είναι παρεξηγημένες, όπως ο μόλυβδος στο κραγιόν που μπορεί να υπάρχει σε κάποια μικρή συγκέντρωση η οποία όμως έχει οριστεί από τη νομοθεσία. Σε κάθε περίπτωση, ο κόκκινος συναγερμός σημαίνει όταν οι συγκεντρώσεις ξεπερνούν το προβλεπόμενο όριο.

-Υπάρχουν εν τέλει απαγορευμένα καλλυντικά;

Οπως εξηγεί η καθηγήτρια δεν υπάρχει καλλυντικό που να απαγορεύεται. Αδεια κυκλοφορίας λαμβάνουν τα συστατικά των καλλυντικών προϊόντων. Τα τελικά καλλυντικά προϊόντα γνωστοποιούνται ως προς τη σύσταση, συσκευασία κ.λπ. στην ενωσιακή πύλη της ΕΕ (CPNP) και λαμβάνουν, όταν πληρούν τις προϋποθέσεις σύμφωνα με τη Νομοθεσία της ΕΕ, τον αντίστοιχο αριθμό CPNP. Στην πύλη αυτή έχουν πρόσβαση όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες των κρατών μελών της Ε.Ε. Φυσικά υπάρχει αναλυτική νομοθεσία που καθορίζει τη συγκέντρωση των συστατικών, αλλά και τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί κάθε συστατικό», καταλήγει η καθηγήτρια.