Το ανέκδοτο με τον καθαρισμό των οικοπέδων

Ας πούμε ότι η διαμονή μου είναι στην Καβάλα, αλλά έχω την ιδιοκτησία ενός οικοπέδου στη Γλυφάδα, στην Αττική. Πάει και ανάποδα. Ας πούμε ότι μένω μόνιμα στην Αγία Παρασκευή Αττικής, αλλά έχω ένα χωράφι στα όρια οικισμού κάπου στη Ρόδο, απ’ όπου κατάγομαι. Μέχρι πέρυσι, κάθε άνοιξη προς καλοκαίρι, ανεξαρτήτως του τόπου διαμονής και του τόπου ιδιοκτησίας, είχα την υποχρέωση να καθαρίζω το χωράφι-οικόπεδό μου από ξερά χόρτα, κλαδιά ή σκουπίδια, ώστε να μην πάρει φωτιά τους θερμούς μήνες του καλοκαιριού ή να μεταδώσει μια φωτιά που θα έφτανε από αλλού, ως το σύνορό του.

Συνήθως, μέχρι πέρυσι συνέβαιναν τα ακόλουθα. Ενα 10% με 15% αυτών των χωραφιών καθαρίζονταν με πρωτοβουλία και έξοδα των ιδιοκτητών τους. Τόσοι είναι οι ευσυνείδητοι που έχουν και περί τα 100 ευρώ για να νοικιάσουν ένα τρακτέρ με ειδικό εξοπλισμό ή μπουλντόζα για να κάνει τη δουλειά. Ενα άλλο 40% με 50% των χωραφιών καθαρίζονταν από εργολάβους που μίσθωναν οι δήμοι και στη συνέχεια έστελναν στους ιδιοκτήτες ειδοποιητήρια να πάνε να πληρώσουν, με χρέωση περίπου μισό ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.

Το τι καβγάδες ακολουθούσαν στα γραφεία δημάρχων και αντιδημάρχων από εξοργισμένους ιδιοκτήτες που πρόβαλλαν χίλιες δικαιολογίες για να γλιτώσουν το «μπουγιουρντί», δεν περιγράφεται. Καθότι ένα οικόπεδο 600 τετραγωνικών, αν δεν το είχε καθαρίσει ο ιδιοκτήτης, κόστιζε 300 ευρώ.

Τέλος, υπήρχε και ένα 40% με 50% από το σύνολο των ιδιοκτησιών που δεν καθαρίζονταν ποτέ. Οι ιδιοκτήτες άφαντοι, οι γείτονες αδιάφοροι, οι δήμοι τεχνικά ανήμποροι και οικονομικά αδύναμοι ώστε να αποψιλώσουν όλα τα ιδιόκτητα οικόπεδα που βρίσκονται στην επικράτειά τους. Καθότι οι δημοτικές υπηρεσίες δεν έχουν μόνο αυτά, αλλά και τα περιαστικά τους δάση, τα πάρκα τους, τα δημοτικά και κρατικά οικόπεδα, τα ρέματά τους, τα πεζοδρόμια και τα διαζώματά τους. Μιλάμε για χιλιάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα.

Και ήρθε το νέο σύστημα

Φέτος, λοιπόν, άλλαξε το σύστημα. Εγινε, είπαν στην κυβέρνηση, πιο σκληρό για τους ασυνείδητους, πιο αποτελεσματικό και πιο λειτουργικό για τους δήμους και το κράτος, αλλά και πιο ηλεκτρονικό, για να διευκολυνθούν οι ευσυνείδητοι πολίτες και οι υπηρεσίες. Πολύ καλή σκέψη. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, λοιπόν, έφτιαξε καινούριο κανονισμό πυροπροστασίας (ας μην αναφέρω τώρα ΦΕΚ, εγκυκλίους και όλα τα συναφή), σύμφωνα με τον οποίο κάθε ιδιοκτήτης πρέπει να βρει έναν «ειδικό τεχνικό επιστήμονα» (έναν δασολόγο καταλαβαίνω εγώ), ο οποίος θα εξετάσει το χωράφι-οικόπεδο και θα συμπληρώσει ένα «έντυπο αξιολόγησης επικινδυνότητας».

Αυτό θα υποβληθεί ηλεκτρονικά στον αρμόδιο δήμο, μέσω καινούριας ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Μέσα σε έναν μήνα από την υποβολή αυτής της «αξιολόγησης επικινδυνότητας», οι ιδιοκτήτες πρέπει να υποβάλουν στην ίδια πλατφόρμα και μια «δήλωση εφαρμογής των μέσων πυρασφάλειας που προτείνει ο τεχνικός επιστήμονας». Οι δήμοι που παραλαμβάνουν αυτά τα στοιχεία από τους ιδιοκτήτες υποχρεούνται να φτιάξουν ειδικό μητρώο καταχώρησής τους και να συγκροτήσουν τριμελείς επιτροπές που θα αποτελούνται από έναν γεωπόνο, έναν μηχανικό και ένα μέλος της Πολιτικής Προστασίας του δήμου.

Οι επιτροπές αυτές θα κάνουν δειγματοληπτικούς ελέγχους περί της ακρίβειας των στοιχείων των ιδιωτών, αλλά θα φροντίσουν και για όποια οικόπεδα δεν υπέβαλαν «έκθεση επικινδυνότητας». Ολα τα παραπάνω είναι υποχρεωτικά κατά τον νόμο, οι δε προθεσμίες ήταν η 31/3/2024 για την υποβολή των «αξιολογήσεων επικινδυνότητας» και η 30/4/2024 για την υποβολή της «δήλωσης εφαρμογής των μέσων πυροπροστασίας»

Θα μας τρελάνουν;

Μπροστά σε αυτά τα εκπληκτικής σαφήνειας και άφατης απλότητας μέτρα, ο ποιητής σηκώνει τα χέρια και ο κωμωδιογράφος πιάνει την πένα του. Ηθελα να ’ξερα ποια αστροπελέκια εκεί ψηλά στα υπουργεία, ποιοι τεχνοκράτες και ποιοι πολιτικοί προϊστάμενοι σκέφτηκαν αυτή την τερατώδη μπούρδα, ονομάζοντάς την «νέο σχέδιο πυροπροστασίας». Ζουν στην Ελλάδα ή κάπου αλλού; Μήπως μας τρολάρουν μέσω ΦΕΚ και εγκυκλίων; Δεν είμαι τυχαία βιτριολικός, απλώς παραθέτω στη συνέχεια τα πρακτικά στοιχεία αυτού που συμβαίνει σήμερα.

Πρώτον, κανένας απολύτως ιδιοκτήτης χωραφιού και οικοπέδου στη χώρα δεν έχει ιδέα ότι έπρεπε ήδη να έχει προσλάβει δασολόγο για να υποβάλει «έντυπο αξιολόγησης επικινδυνότητας» στον δήμο του. Επίσης, ότι πρέπει στη συνέχεια να λάβει όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα πυροπροστασίας (καθαρισμός, δίοδοι πρόσβασης, δίκτυο νερού και λάστιχο που καλύπτει όλη την επιφάνεια ή δεξαμενή, σχέδιο εκκένωσης) και να προσλάβει μηχανικό που θα πιστοποιήσει ότι τα έργα αυτά έγιναν.

Δεύτερον, η ηλεκτρονική πλατφόρμα (από το υπουργείο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης;), που αποτελεί τη βάση λειτουργία του νέου συστήματος, δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα. Η εγκύκλιος σε αυτή την περίπτωση προβλέπει να κατατεθεί στον δήμο έντυπη «έκθεση αξιολόγησης», χαρτούρα δηλαδή, με υπογραφή δασολόγου και μηχανικού, που θα χωθεί μέσα σε κάποιον φάκελο και θα καταχωνιαστεί σε κάποιο ράφι.

Τρίτον, η πρώτη προθεσμία υποχρεωτικής υποβολής (για τις εκθέσεις επικινδυνότητας) ήδη εξέπνευσε. Ηταν το τέλος Μαρτίου 2024. Σε δεκαπέντε μέρες θα εκπνεύσει και η δεύτερη (για την εφαρμογή των μέτρων πυροπροστασίας), που είναι το τέλος Απριλίου. Ξέρετε πόσες έντυπες «εκθέσεις αξιολόγησης κινδύνου» έχουν κατατεθεί σε όλη τη χώρα; Δέκα. Ξέρετε πόσες «εκθέσεις εφαρμογής των μέτρων»; Καμία. Δηλαδή δέκα μόνο οικόπεδα από τα εκατομμύρια που έπρεπε ήδη να έχουν μπει στο σύστημα τήρησαν κατά το ήμισυ τον νόμο. Πολύ θα ήθελα να γνωρίσω αυτούς τους δέκα ιδιοκτήτες και να βγάλω μια σέλφι μαζί τους. Αποτελούν είδος προς εξαφάνιση.

Τέταρτον, κανένας δήμος δεν έχει φτιάξει μητρώο υποδοχής των αξιολογήσεων αυτών. Ηδη η ΚΕΔΕ ανακοίνωσε ότι αδυνατεί να εφαρμόσει αυτά τα μέτρα, διότι της ανατέθηκαν ξαφνικά, χωρίς διαβούλευση και κυρίως χωρίς τη μεταφορά κανενός επιπλέον πόρου. Οι δήμαρχοι σηκώνουν τα χέρια.

Πέμπτον, κανένας δήμος δεν έχει φτιάξει την τριμελή επιτροπή που αποτελείται από γεωπόνο, μηχανικό και μέλος της υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας του για να ελέγξει όσους δεν υπέβαλαν και να σχεδιάσει τη γενική αντιπυρική του προστασία. Πολλοί δήμοι λένε ότι δεν έχουν καν γεωπόνο υπάλληλο, άλλοι ότι δεν έχουν διόλου υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας και όλοι ανεξαιρέτως φωνάζουν ότι οι μηχανικοί τους δεν αρκούν ούτε για τα στοιχειώδη δημοτικά τους έργα.

Μετά από αυτά τα ολίγα, τι λέτε; Να είμαστε αισιόδοξοι για τη φετινή αντιπυρική περίοδο, και μάλιστα σε συνθήκες ακραίας ξηρασίας; Αναμένω απαντήσεις…

ΥΓ: Εχουν επίγνωση στο υπουργείο Περιβάλλοντος ότι με αυτά τα μέτρα, αντί για 100 ευρώ κόστος καθαρισμού τον χρόνο, η τήρηση της νομιμότητας από τους ιδιοκτήτες οικοπέδων θα στοιχίσει τα πενταπλάσια ή τα δεκαπλάσια; Τι κάνουμε δηλαδή; Μειώνουμε τον ΕΝΦΙΑ από την πόρτα και τον φουσκώνουμε από το παράθυρο;