ΝΕΡΟ: Ηχούν τα τύμπανα; Ακούμε;

Αν ξεκινήσουμε με το τετριμμένο «εμείς τα λέγαμε» δεν θα έχει κανένα νόημα, αφού πολλοί τα …έλεγαν. Σημασία έχει τι γινόταν. Ας δούμε, περιληπτικά, πώς φτάσαμε ως εδώ.

Αρχικά να πούμε ότι το όλο σύστημα της υδροδότησης στα Κύθηρα λειτουργούμε σχεδόν πάντα τα τελευταία 20 και κάτι χρόνια στα όριά του. Οι λόγοι είναι πολλοί. Κάθε χρόνο ελπίζαμε όλοι και, φυσικά, οι αρχές, ότι θα …βρέξει. Κάθε χρόνο, λαμβάνονται μεν μέτρα, αλλά κάτι γίνεται και αυτά ξεκινούν κοντά στον Αύγουστο, όταν κάποιοι έχουν κορακιάσει. Ασφαλώς φταίει και η γραφειοκρατία, αλλά ας μην τα ρίχνουμε όλα σε αυτήν. Ο καθυστερημένος προγραμματισμός είναι κανόνας κι εδώ, όπως σε όλη τη χώρα. Πέρσι πρωτοεφαρμόστηκαν οι «δίδυμες» γεωτρήσεις, αλλά στα τέλη Ιουλίου. Αυτές γίνονται δίπλα στις παλιές, που δεν αποδίδουν, είτε γιατί βούλωσαν, είτε για άλλους λόγους. Φέτος προγραμματίστηκαν και αδειοδοτήθηκαν 11 τέτοιες, αλλά, αν και ξεκίνησαν το Μάιο, έγιναν δύο, έφυγαν τα συνεργεία και γύρισαν τον Αύγουστο. μερικές κάτι απέδωσαν, άλλες ήταν γόνιμες, βρήκαν τα ίδια υπόγεια νερά, αλλά ήταν ήδη αργά! Για το δίκτυο τα έχουμε γράψει άπειρες φορές. Είναι παλιό, κακοσχεδιασμένο, αποσπασματικά δομημένο και σε κάποιες περιπτώσεις κάκιστης κατασκευής. Παράδειγμα το «τρίγωνο του διαβόλου» Αρωνιάδικα, Αλοϊζιάνικα, Φριλιγκιάνικα, Κυπριωτιάνικα, που κάθε χρόνο χάνονται χιλιάδες κυβικά γιατί πρόκειται για άθλια κατασκευή, που ακόμη να αντικατασταθεί. Όμως φέτος προστέθηκε στο χορό των προβλημάτων η Αγία Πελαγία, παρά το ό,τι λειτούργησαν οι 2 αφαλατώσεις, όμως η κατασκευή του νέου δικτύου «κόλλησε» λόγω μη πληρωμής του εργολάβου από την Περιφέρεια και, όταν μετά βασάνων πληρώθηκε, δεν υπήρχε δίκτυο να πάει το νερό στη δεξαμενή, έγινε άρον-άρον ένα υπέργειο(!) αλλά το παλαιό δεν άντεξε τις πιέσεις και σε 2 μέρες έσπασε σε 3 σημεία κι άντε πάλι τα έκτακτα μέτρα και τις …δεήσεις. (Για  το θέμα αυτό μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικές εξηγήσεις από το Δήμο στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση).

Advertisement

Παράλληλα προβλήματα βλαβών παρουσιάστηκαν και σε άλλες περιοχές, τα περισσότερα των οποίων αντιμετωπίστηκαν, είχαμε όμως και συνεχείς μεταφορές με βυτία που κάλυπταν ανάγκες και ελλείψεις, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις δεν επαρκούσαν λόγω υπερκατανάλωσης ή μειωμένων ποσοτήτων (Στραπόδι, Σταυρός κλπ). Εκεί είχαμε σφοδρές διαμαρτυρίες, αλλά τελικά από το Δήμο δεν είδαμε ανακοινώσεις, όπως έγινε με τις άλλες περιοχές, που πλήττονταν από την έλλειψη νερού.  Κοντά σε αυτά εκεί στο πρώτο 10ήμερο Αυγούστου ξανάρθε το γεωτρύπανο (έγκαιρα, δεν λέμε….) για τις «δίδυμες», άλλες από τις οποίες απέδωσαν κι άλλες όχι, ενώ μία δεν έγινε καθόλου, καθώς έτσι απεφάσισε μία τοπική συνέλευση κι ο Δήμος έκανε απότομα όπισθεν!!! Εκεί, στη βράση προτάθηκαν και μέτρα από τη Μείζονα, ζητήθηκε έκτακτο Δ.Σ. που δεν εμφανίστηκαν ο Δήμαρχος (που άκουσε τα εξ αμάξης, ως ρίψασπις, ότι το έβαλε στα πόδια, ότι κάθεται στα Αντικύθηρα, όταν υπάρχουν προβλήματα όπως το νερό και άλλα πολλά) και οι της πλειοψηφίας για να αρχίσουν οι (2) της Ελάσσονος να βαράνε τα χέρια και τα έδρανα και να ζητούν την …κατάληψη του Δημαρχείου. Τελικά θα λέγαμε την ιστορική φράση του Ηλιόπουλου «είμαστε μία ωραία ατμόσφαιρα» αν η ατμόσφαιρα δεν ήταν γεμάτη τοξικά στοιχεία και άδεια από λύσεις παρά τις, όντως, φιλότιμες προσπάθειες των συνεργείων, των αρμοδίων αιρετών κλπ, αλλά τι να γίνει πλέον; Το αυτονόητο, που (κι αυτό) το γράφαμε πέρσι για των φρονίμων τα παιδιά, δεν έγινε. Και, αν δεν είχαμε γενικό «κρασάρισμα» του συστήματος, οπότε θα τρέχαμε και δεν θα φτάναμε, είχαμε όλα τα άλλα. Αυτό που γινόταν καθημερινά ήταν να βλέπουμε στο νησί υδροφόρες να μεταφέρουν νερό στις δημοτικές δεξαμενές, αλλά και σε σπίτια και επιχειρήσεις. Και για τις πρώτες, καλόν είναι να έχουμε από το Δήμο έναν απολογισμό κόστους, γιατί με 2-3 χρόνια πληρωμές ίσως να έβγαζαν κανένα δίκτυο από τα σάπια και τα σπασμένα! Α, να μην ξεχάσουμε τα συνήθη. Όσοι είχαν νερό, συμπεριφέρονταν ως να μην υπήρχε κανένα πρόβλημα. Πλύσιμο αυτοκινήτων, πεζοδρομίων, πότισμα κήπων, ντουζιέρες στις παραλίες να τρέχουν ασταμάτητα με «μπλοκάρισμα» των μπουτόν από νεαρούς βλαστούς χωρίς έλεγχο, κάτι, βέβαια, που απαιτούσε ένα αστυνομικό ανά άτομο, οπότε, άστα καλλίτερα. Κι όσοι κοράκιαζαν χωρίς νερό να τρέχουν στις ελάχιστες πηγές που έτρεχαν λίγο σπάνιο υγρό και να ζηλεύουν όσους το πετούσαν αλόγιστα. Αφήσαμε τελευταίο το ποίος ευθύνεται. Μα όλοι! Από κυβερνήσεις, περιφέρειες, δήμο, αλλά και όλους εμάς, όσους τουλάχιστον θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν σε ποία από τις παραπάνω κατηγορίες εντάσσονται. Φυσικά και του χρόνου τα ίδια θα γράφουμε, αν είμαστε καλά.

Τι κάνουν οι άλλοι!

Στη χώρα μας, δυστυχώς, πρώτα «φτάνει ο κόμπος στο χτένι» και ύστερα αρχίζουν να συζητούν για μέτρα. Και, ως συνήθως, όχι μόνον δεν συμφωνούν σε τίποτα, αλλά στο τέλος πάντα σχεδόν καταλήγουν σε ημίμετρα. Αυτή τη στιγμή έχουμε κράτη, που, εδώ και δεκαετίες, έχουν λύσει το πρόβλημα του νερού βάζοντας το μυαλό και την τεχνολογία μπροστά κι αφήνοντας την πολιτική μετά. Παράδειγμα το Ισραήλ, αλλά και η Σαουδική Αραβία. Το πρώτο, με πληθυσμό περίπου όσο η Ελλάδα (10εκ) καλύπτει σχεδόν το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών του από πέντε εργοστάσια αφαλάτωσης στη Μεσόγειο και προγραμματίζει άλλα τρία, όλα με τη μέθοδο ΣΔΙΤ (σύμπραξη Δημόσιου-Ιδιωτικού τομέα).  Ας δούμε μία περίπτωση. «Πώς λειτουργούν όμως αυτές οι μεγάλες μονάδες αφαλάτωσης; Η επίσκεψη στη μονάδα της Χαντέρα (η οποία εξυπηρετεί περίπου 1,2 εκατ. πολίτες) δίνει την ευκαιρία να απαντηθούν αρκετές απορίες. «Το θαλασσινό νερό στην περιοχή μας έχει υψηλή αλατότητα, περίπου 40.000ppm (μέρη διαλυμένων αλάτων ανά εκατομμύριο), και μέσω της μονάδας γίνεται 240 ppm», εξηγεί η Μίριαμ Mπρουσιλόβσκι, τεχνική διευθύντρια της IDE (εταιρείας που διαχειρίζεται τρεις από τις πέντε μονάδες αφαλάτωσης της χώρας). «Το νερό έρχεται στη μονάδα μέσω τριών αγωγών, μήκους 1,25 χλμ., από βάθος 15 μέτρων. Η απορρόφηση είναι αργή, περίπου 45.000 m3/ώρα (περίπου μία πισίνα το λεπτό), ώστε να μην απορροφώνται ψάρια. Κατόπιν υφίσταται δύο στάδια προεπεξεργασίας που απομακρύνουν κάθε σωματίδιο. Στη συνέχεια το νερό αφαλατώνεται μέσω αντίστροφης ώσμωσης. Κατά τη διαδικασία αυτή ανακτάται το 45% της ενέργειας που χρειάζεται το εργοστάσιο. Το μισό από το νερό που απορροφάται από τη θάλασσα μετατρέπεται σε πόσιμο, ενώ το άλλο μισό είναι ”συμπυκνωμένο”, καθώς έχει το σύνολο του αλατιού. Αυτό επιστρέφεται στη θάλασσα μπροστά στο εργοστάσιο, όπου αναμειγνύεται με το νερό που χρησιμοποιείται για την ψύξη του παρακείμενου εργοστασίου». (Περισσότερα στην ηλεκτρονική έκδοση στο https://www.kythiraika.gr/to-thayma-toy-israil-me-to-nero/). Στη χώρα της …φαιδράς πορτοκαλέας, εδώ είμαστε ακόμη σε άλλο αιώνα και κάθε χρόνο κλαίμε στα τηλεοπτικά κανάλια ότι δεν έχουμε νερό, ενώ εδώ στο νησί μας, χρειαζόμαστε 2-3 χρόνια από τη λήψη της απόφασης του αρτηριοσκληρωτικού  δημόσιου για να κάνουμε μία μονάδα 150κμ σε …κοντέινερ αλλά σπάνια έχουμε έτοιμο το δίκτυο για να πάει το νερό εκεί που πρέπει! Αν, λοιπόν, αύριο κορακιάσουμε κυριολεκτικά, μην ψάχνετε τι φταίει. Από χρόνια γνωρίζουμε ότι  λείπουν βροχές, αλλά δεν διαπιστώνουμε εύκολα ότι λείπει και το μυαλό και η πολιτική βούληση.

Τι θα γίνει;

Να πούμε, στο τέλος, τι έχουμε πληροφορηθεί, κυρίως από δημοσιεύματα και άλλες πληροφορίες. Οι αποφάσεις, λοιπόν, που θα τρέξουν τον προσεχή (;) μήνα είναι: α) θα θεσπιστεί (επιτέλους) νομοθετικά η υποχρέωση μέσω του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού για κατασκευή δεξαμενών σε κάθε νέα οικοδομή στα νησιά, ανάλογα με τον όγκο και τη χρήση της. Απόλυτα σωστό μέτρο, που το λέμε όλοι χρόνια, αλλά δεν θεσπιζόταν λόγω αντιδράσεων για το κόστος. β) όλα τα νησιά θα υπαχθούν για διαχείριση της ύδρευσης στην ΕΥΔΑΠ Νήσων που θα συσταθεί για το σκοπό αυτό. Το συγκεκριμένο μέτρο έχει το καλό της κεντρικής διαχείρισης, καθώς οι Δήμοι είναι συνήθως υποστελεχωμένοι και αντιδρούν καθυστερημένα, αλλά το αποτέλεσμα του μέτρου θα κριθεί μετά την εφαρμογή του, καθώς εδώ οι διάφοροι Καλλικράτες κλπ δεν έχουν πάντα τα προσδοκόμενα αποτελέσματα. Τέλος, στο …τέλος Αυγούστου ανακοινώθηκε από το Δήμο ότι πέρασαν όλες τις γραφειοκρατικές διατυπώσεις και προχωρούν άλλες 3 αφαλατώσεις (Καψάλι, Παλιόπολη και Αντικύθηρα) αλλά πάλι με απαράδεκτη καθυστέρηση, που θα λύσουν(;) κάποια προβλήματα του …χρόνου αν δεν έχουμε τίποτα ενστάσεις και όσα κακά της μοίρας μας κατατρύχουν τα δημόσια έργα στη χώρα μας.

Έξω από τα δόντια

«Είναι το νερό, ανόητοι»*.

ΑΛΛΟ ένα καλοκαίρι από το οποίο δεν έλειψαν τα προβλήματα με το νερό, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των αρμοδίων υπαλλήλων. Άλλο ένα καλοκαίρι με τα συνήθη «μπαλώματα», αφού, είτε από αδυναμία του κρατικού μηχανισμού να προχωρήσει σε ολιστική πολιτική για την αντιμετώπιση του θέματος ειδικά στα νησιά, είτε από ολιγωρία των Δήμων, που αφήνουν κάθε χρόνο την αντιμετώπιση για τον επόμενο, είτε κι από τα δύο, έχουμε φθάσει στο σημερινό αδιέξοδο. Τώρα, διαφημίζουμε τη χώρα μας και ειδικά τα νησιά μας, αλλά, ουσιαστικά, δεν μπορούμε να έχουμε υποδομές για να εξυπηρετήσουμε τον κόσμο που έρχεται. Από την άλλη πλευρά δεν έχουμε ως λαός την κουλτούρα της συνεννόησης και της αποδοχής και αυτών, των λίγων, μέτρων που λαμβάνονται. Λέμε για οικονομία στο νερό και όλο αυξάνονται οι οικοδομές των ευπόρων που χτίζουν πισίνες και τις γεμίζουν με νερό στερώντας το από τους άλλους. Αλλά και όσοι εξακολουθούν να διαπρέπουν στα «σπορ» του ποτίσματος γκαζόν ή κηπευτικών, το πλύσιμο με το λάστιχο (!) των αυλών και των δρόμων, της αποφυγής πληρωμής των λογαριασμών και τόσα άλλα. Και λέμε στο Δήμο να λάβει μέτρα, τα οποία πρώτοι παραβιάζουμε, ενώ δεν διαθέτει έναν υπάλληλο να γράψει ένα γράμμα κι εδώ θα χρειαζόταν τουλάχιστον μία μικρή ομάδα Δημοτικής Αστυνομίας. Και μετά τα προβλήματα στο συνήθη τετράγωνο των προβλημάτων (Αρωνιάδικα, Φριλιγκιάνικα, Κυπριωτιάνικα κλπ) ήρθε πρόταση της Αντιπολίτευσης για να συνέλθει το Δ.Σ. Σωστά, αλλά αυτό έπρεπε να είχε γίνει τον Ιανουάριο, που η δεύτερη χρονιά ξηρασίας έδειχνε τη συνέχεια. Τώρα, τι να κάνουν; Να διαπιστώσουν το πρόβλημα, απλά. Τι να πεις όταν η απάντηση είναι: «Δεν έχει νερό»; Ένα, παλιό και κακοσχεδιασμένο δίκτυο, αφαλατώσεις που μπαίνουν στο σύστημα με καθυστέρηση και τα βυτία να προσπαθούν να καλύψουν τις, συνεχώς αυξανόμενες, ελλείψεις παντού με υπεράντληση των υδάτινων πόρων που απέμειναν, για να πούμε του χρόνου τα ίδια! Μία γενναία, καθαρή και συναινετική πολιτική για το ΜΕΓΙΣΤΟ ΠΡΌΒΛΗΜΑ του νησιού μας, αλλά και του πλανήτη είναι υπέρποτε αναγκαία. Και για να αφήσουμε τις κουμπάρες, τις τρύπες που βγάζουν αέρα και τα καφενεία, μία μέθοδος είναι η μόνη που θα δώσει αξιόπιστη λύση. Η Αφαλάτωση! Όπως λέμε από το 1992, αλλά οι τρύπες ήταν τότε οι προτάσεις των ειδικών. Οι οποίες χρειάζονται κι αυτές, αλλά επικουρικά στην αφαλάτωση και όχι κύρια επιλογή. Έτσι έλυσαν το πρόβλημα παντού. Αλλά χρειάζεται μακροπρόθεσμος σχεδιασμός και επαρκής χρηματοδότηση για δίκτυα και εγκαταστάσεις, μαζί με έλεγχο τόσων παράνομων ιδιωτικών γεωτρήσεων και υδροληψιών από πηγές. Α, και να ξέρει ο κόσμος ότι όλο αυτό που προτείνεται  κοστίζει. Και κοστίζει ακριβά. Αλλά είναι καλλίτερο από το να πούμε όλοι το νερό, νεράκι, κάτι που είναι τόσο κοντά, όσο τίποτε άλλο. Και οι λύσεις από τα …κοινωνικά δίκτυα, είναι σαν τις απόψεις του Ήστγουντ, που μοιάζουν με τους κ@λους. Όλοι έχουν, αλλά δεν αρκούν!!!!

*Παράφραση της φράσης του Μπίλ Κλίντον «Είναι η οικονομία, ηλίθιε», που αποτελούσε έμπνευση του J.Karville και ήθελε να τονίσει την αποτυχία της οικονομικής πολιτικής του Τζ. Μπους, πατρός.

Δημοσιεύθηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ στο φύλλο Σεπτεμβρίου 2024