Τα κόμματα του «όχι σε όλα»

Καλά κάνει που χαίρεται η κυβέρνηση για τα αυξημένα φορολογικά έσοδα, αλλά αδίκως καμαρώνει. Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, που υπερχειλίζει στα κρατικά ταμεία, οφείλεται πρωτίστως στην ανεξαρτησία της Αρχής Δημοσίων Εσόδων, την οποία επέβαλε το μνημόνιο.

Η δημιουργία αυτής της Αρχής έχει πίσω της μια δύσκολη πορεία. Οπως γράφαμε το 2014, «στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ξέρουν (όπως το ξέρουμε κι εμείς από πρώτο χέρι) ότι η τεράστια φοροδιαφυγή είναι πρωτίστως αποτέλεσμα πολιτικών παρεμβάσεων και πιέσεων στον φορολογικό μηχανισμό. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από τον “πολιτικό κύκλο της οικονομίας”, όπως τον είχε περιγράψει ο κ. Γιώργος Παγουλάτος. Κάθε φορά που γίνονται εκλογές οι κυβερνήσεις κλείνουν το μάτι στους φοροφυγάδες (που δεν είναι μόνο οι “μεγάλοι”, όπως θέλουν οι αριστεροί μύθοι και θρύλοι) και τα έσοδα του Δημοσίου πέφτουν. Γι’ αυτό και μία από τις βασικές –και πολύ λογικές– απαιτήσεις του μνημονίου ήταν η δημιουργία της ανεξάρτητης από πολιτικές πιέσεις Γενικής Γραμματείας Εσόδων, με επικεφαλής κάποιον που θα έχει πενταετή θητεία, έτσι ώστε το κράτος να λειτουργεί και να μαζεύει φόρους· γίνονται, δεν γίνονται εκλογές…» (Καθημερινή, 6.6.2014).

Τελικώς μετά από χίλια βάσανα, τζαρτζαρίσματα και συγκρούσεις με τους δανειστές (έτσι έχασε την εμπιστοσύνη των εταίρων ο κ. Αντώνης Σαμαράς), τον Μάιο του 2016 επί ΣΥΡΙΖΑ ψηφίστηκε ο νόμος 4389. Δημιουργήθηκε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, που «απολαύει λειτουργικής ανεξαρτησίας, διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας και δεν υπόκειται σε έλεγχο ή εποπτεία από κυβερνητικά όργανα, κρατικούς φορείς ή άλλες διοικητικές αρχές».

Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής οφείλεται στην ανεξαρτησία της Αρχής Δημοσίων Εσόδων, την οποία επέβαλε το μνημόνιο.

Η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ ψήφισαν «όχι» επί της αρχής, αλλά υπερψήφισαν όλα τα επιμέρους άρθρα. Το αρχικό «όχι» ήταν για τα μάτια του κόσμου. Η ΑΑΔΕ ήταν μνημονιακή υποχρέωση και μετά την «περήφανη διαπραγμάτευση» του 2015 δεν υπήρχαν περιθώρια για άλλα κόλπα. Αντιθέτως, σε μια άλλη εμβληματική μεταρρύθμιση, στη δημιουργία της Δι@υγειας το 2010, η Ν.Δ. απάντησε με ένα καθολικό «όχι».

Είχαμε λοιπόν την προηγούμενη δεκαετία (αρχίζοντας με τη στάση της Ν.Δ. στο πρώτο μνημόνιο και με αποκορύφωμα τη συμφωνία των Πρεσπών) έναν «γαλάζιο ΣΥΡΙΖΑ», κατά πως λέει τώρα για το ΠΑΣΟΚ η κυβερνητική προπαγάνδα; Οχι. Είχαμε δυστυχώς politics as usual. Κάθε αντιπολίτευση θέλει να δείξει ότι «αντιστέκεται με νύχια και με δόντια στην ανάλγητη ή καταστροφική πολιτική της κυβέρνησης». Πρωτίστως όταν πλησιάζουν οι εκλογές. Συμφώνως με τον «Δείκτη Νομοθετικής Συναίνεσης», που κατάρτισε το ΚΕΦίΜ, το ΠΑΣΟΚ συναίνεσε στο 55,6% των νομοσχεδίων της κυβέρνησης το 2019, αλλά στο 44% το 2023. Από την άλλη πλευρά, η Νέα Δημοκρατία είχε υπερψηφίσει το 52% των νομοσχεδίων της περιόδου των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ (2015-2019).

Από εκεί και πέρα αρχίζει το παιγνίδι των εντυπώσεων που το κερδίζει όποιος έχει την επικοινωνιακή υπεροχή, αλλά πρωτίστως τη θετική προδιάθεση των ψηφοφόρων. Για παράδειγμα, όσοι έδειξαν κατανόηση για την άρνηση του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη να υπερψηφίσει τη συμφωνία των Πρεσπών –«αλλιώς θα διέλυε το κόμμα του», έλεγαν– δεν δείχνουν την ίδια κατανόηση για την (τελική) άρνηση του κ. Γιώργου Παπανδρέου να υπερψηφίσει την αλλαγή του άρθρου 16, παρ’ όλο που τότε όλα τα κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ είχαν δημοσίως αντιταχθεί στη συγκεκριμένη αναθεώρηση.

Μ’ αυτά και μ’ αυτά περνάει ο καιρός, τα κανάλια ασχολούνται με «κόντρες», «εντάσεις», «καρφιά» και άλλα εσωκομματικά ή διακομματικά. Τελικώς το πολιτικό σύστημα πράττει το σωστό, αφού –κατά πως θα έλεγε ο Ουίνστον Τσώρτσιλ– έχει εξαντλήσει όλες τις άλλες επιλογές, οι πολίτες δεν κατανοούν τι ψηφίζεται στη Βουλή και προπαντός γιατί ψηφίζεται, και στο τέλος δικαιώνεται ο κ. Δημήτρης Κουτσούμπας που λέει «αλλά αυτοί είστε…».