Αγώνας δρόμου για τα Canadair

Το δικινητήριο Canadair CL 215 προσεγγίζει την αεροπορική βάση Ελευσίνας, ακουμπά στον διάδρομο, αλλά σε δευτερόλεπτα χάνεται πάλι στον ορίζοντα. Ακόμη ένα επιτυχές «touch-and-go». Όσο το πλήρωμά του συνεχίζει την πτήση αξιολόγησης με αποπροσγειώσεις, στο έδαφος, στο υπόστεγο της Μοίρας Συντήρησης Αεροσκαφών, μηχανικοί αγωνίζονται ενάντια στον χρόνο. Ρυθμίζουν μία έλικα, δοκιμάζουν κινητήρες, αντικαθιστούν έλαια. Καθώς ξεκινά η αντιπυρική περίοδος, ο φόρτος εργασίας μεγαλώνει. Πρέπει να είναι ετοιμοπόλεμοι.

Δεν έχουν εύκολη αποστολή. Ειδικά όταν για ακόμη ένα καλοκαίρι θα κληθούν να επιχειρήσουν με αεροσκάφη αυτού του τύπου, τα περισσότερα εκ των οποίων αποκτήθηκαν μεταξύ 1974 και 1979.

Πέρυσι, από τα έντεκα Canadair CL 215 της χώρας, το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας διέθεσε στην Πυροσβεστική εννέα. Στην πορεία, κατά την αναμέτρηση με τις πυρκαγιές, κάποια εμφάνισαν έκτακτες βλάβες. Μηχανικοί εργάστηκαν νυχθημερόν για να τα αποκαταστήσουν το συντομότερο.

Φέτος, συνεχίζονται οι εργασίες για να διατεθούν όσο το δυνατόν περισσότερα αεροσκάφη CL 215. Οι ίδιες δυσκολίες, όμως, παραμένουν, τη στιγμή που και οι επίγειες δυνάμεις της Πυροσβεστικής δίνουν παράλληλη μάχη για να συντηρήσουν τα δικά τους καταπονημένα οχήματα.

«Επειδή έχει κατασκευαστεί μιαν άλλη εποχή, αυτό το αεροσκάφος έχει άλλη φιλοσοφία», λέει στην «Κ» ο σμηναγός Ιωάννης Σεντουξής. «Δεν υπάρχουν αυτοματισμοί. Ολοι οι έλεγχοι που θα γίνουν είναι πάνω στον χειριστή. Ακόμα και τα πηδάλια είναι με συρματόσχοινα. Δεν υπάρχει υδραυλική υποβοήθηση, ή υπολογιστής που ελέγχει τα όρια του κινητήρα για να μπορέσει να επέμβει».

Ο χειριστής θα πρέπει να κατά τη διάρκεια της πτήσης, σε ένα περιβάλλον με καπνούς, υψηλή θερμοκρασία και συχνά άνεμο, να έχει το νου του σε όλα αυτά τα ζητήματα και παράλληλα να προσέχει τα άλλα εναέρια μέσα που μπορεί να βρίσκονται στην περιοχή.

«Είναι απαιτητικό σωματικά και πνευματικά αυτό το αεροπλάνο», λέει ο κ. Σεντουξής.

Κάθεται στο πιλοτήριο ενός Canadair και μας εξηγεί λεπτομερώς τη λειτουργία κάθε διακόπτη και οργάνου. Όποτε επιχειρούν, οι πιλότοι καταπονούνται. Οι θέσεις κυβερνήτη και συγκυβερνήτη δεν έχουν αποσβεστήρες. Μπορεί κάθε υδροληψία να διαρκεί περίπου 20 δευτερόλεπτα, το παραμικρό τράνταγμα όμως μεταφέρεται στο σώμα τους. Σε βάθος χρόνου μπορεί κάποιοι χειριστές να εμφανίσουν προβλήματα στη μέση.

Οι κινητήρες

Όπως εξηγεί στην «Κ» ο αντισμήναρχος Γιώργος Τσαντίδης και διοικητής της Μοίρας Συντήρησης Αεροσκαφών, ο 18κίλυνδρος κινητήρας των Canadair CL 215 «είναι ένας από τους πιο πετυχημένους και εξελιγμένους εμβολοφόρους της ιστορίας. Όσο συντηρείται είναι αξιόπλοος».

Ωστόσο, το γεγονός ότι σχεδιάστηκε στη δεκαετία του ’30 και ότι στα συγκεκριμένα μοντέλα κατασκευάστηκε περίπου πριν από 40 χρόνια, προκαλεί επιχειρησιακές δυσκολίες και έχει πρόσθετες απαιτήσεις.

«Πολλά ανταλλακτικά δεν μπορούμε να τα βρούμε τόσο εύκολα, οπότε καθυστερεί η διαδικασία αποκατάστασης μιας βλάβης. Είναι καθημερινός ο αγώνας δρόμου», λέει ο επισμηναγός Αντώνης Βουρβούλης καθώς μας ξεναγεί στο υπόστεγο της συντήρησης.

Δύο αεροσκάφη περνούν την ετήσια επιθεώρησή τους προκειμένου να είναι έτοιμα στην καρδιά της αντιπυρικής περιόδου και ένα ακόμη βρίσκεται στην τελική φάση ελέγχων. Στην ετήσια επιθεώρηση λύνονται τα πάντα. Βγαίνουν όλα τα σκέλη, τα πατώματα, αλλά και οι κινητήρες οι οποίοι στέλνονται στον επισκευαστικό φορέα (είτε στις ΗΠΑ είτε στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία). Έπειτα από εντατικούς ελέγχους το αεροσκάφος ξαναδένεται και ακολουθούν πτήσεις συντήρησης προτού σταλεί στο μέτωπο της φωτιάς.

«Οι πιο συνηθισμένες βλάβες που φέρουν οι κινητήρες είναι η μειωμένη απόδοση, διαρροές ελαίου ή προβλήματα στο στροφαλοφόρο άξονα», λέει ο κ. Βουρβούλης.

Κάθε τύπος αεροσκάφους έχει τους δικούς του περιορισμούς, στην περίπτωση όμως των Canadair CL 215, το έργο όλων των εμπλεκομένων γίνεται ακόμη πιο σύνθετο. «Μπορούν να είναι στον αέρα μόνο από το πρώτο μέχρι το τελευταίο φως», εξηγεί ο σμηναγός Βασίλης Μάρης, ο οποίος πετά εδώ και επτά χρόνια με αυτά τα αεροσκάφη. Αντίθετα τα πιο σύγχρονα αεροσκάφη CL 415 έχουν μεγαλύτερη αυτονομία κινήσεων.

Και το καύσιμό των CL 215, λόγω της σπανιότητάς του, δεν είναι άμεσα διαθέσιμο παντού, σε οποιοδήποτε πολιτικό αεροδρόμιο. «Χρειάζεται προετοιμασία και να στηθεί επιχείρηση μεταφοράς των καυσίμων εφόσον πετάξουμε εκτός τακτικών κλιμακίων, για να εξυπηρετηθούν τα αεροπλάνα», λέει ο κ. Μάρης.

«Είναι αξιόπιστο αεροσκάφος, αλλά είναι αρκετά παλιό. Θα θέλαμε να είναι πιο σύγχρονο», προσθέτει ένας από τους νεότερους συναδέλφους του, ο υποσμηναγός Γιώργος Παπαϊωάννου, ο οποίος αντιμετώπισε πέρυσι για πρώτη φορά φωτιές.

Η πρώτη επιχείρηση στην οποία έλαβε μέρος το περασμένο καλοκαίρι ήταν στο Καπανδρίτι. Ωστόσο ο ίδιος ξεχωρίζει τη φωτιά στη Ζάκυνθο. «Όταν ξημέρωσε και πετάγαμε πάνω από το νησί είδαμε ότι όλο ήταν καμένο. Πραγματικά δεν ξέραμε πού να επιχειρήσουμε. Ήταν μια κατάσταση πολύ δυσάρεστη», λέει.

Η προετοιμασία

Για καθέναν από τους περίπου 70 ιπτάμενους της 355 Μοίρας Τακτικών Μεταφορών αυτή είναι περίοδος εγρήγορσης. Πέρα από τα ήδη διαθέσιμα αεροσκάφη, μόλις παραλάβουν και άλλα από τη συντήρηση θα τα δοκιμάσουν και θα αξιολογηθούν και οι ίδιοι για να είναι πλήρως έτοιμοι όποτε τους ζητηθεί.

Βασίλης Μάρης: Είναι πολύ ανθρωποκεντρικό, όλα περνούν από τον χειριστή.

 

Το καλοκαίρι θα κληθούν να δράσουν σε αφιλόξενο περιβάλλον. «Δεν υπάρχει εύκολη φωτιά. Όλες είναι απαιτητικές και προϋποθέτουν αυξημένα αντανακλαστικά», λέει ο κ. Σεντουξής.

«Δεν υπάρχει φόβος, αλλά σεβασμός. Σέβεσαι τον κίνδυνο, αλλά και το μέσο με το οποίο πετάς».

Πέρα από τον άνεμο, τη μορφολογία του εδάφους και τις φλόγες οι ιπτάμενοι καλούνται να προσέξουν πολλές ακόμη παραμέτρους. Μία από αυτές είναι και το αποκαλούμενο «βουβό κύμα» (στο οποίο δεν αφρίζουν οι κορυφές). Το έμπειρο πλήρωμα θα πρέπει να υπολογίσει την απόσταση μεταξύ των κορυφών ώστε να μην παγιδευθεί η άτρακτος κατά την υδροληψία.

Είναι νωρίς για να εκτιμηθεί τι θα συμβεί τους επόμενους μήνες και όπως εξηγούν οι ειδικοί δεν είναι δυνατόν να γίνουν προβλέψεις για τον αριθμό και το μέγεθος των πυρκαγιών που ενδέχεται να ξεσπάσουν το ερχόμενο καλοκαίρι.

Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας άρχισε να εμπλέκεται στην έκδοση του χάρτη πρόληψης κινδύνου πυρκαγιάς το 2003. Σήμερα η σχετική ομάδα αποτελείται από τρία άτομα, δύο δασολόγους και έναν μετεωρολόγο. Το έργο τους είναι αρκετά πολύπλοκο καθώς συλλέγουν και διαχειρίζονται πολλά στοιχεία προκειμένου να συνθέσουν την εικόνα της χώρας. Πέρα από τα δεδομένα που επεξεργάζονται πραγματοποιούν στην έναρξη της αντιπυρικής περιόδου και αυτοψίες για τον έλεγχο της βλάστησης σε ορισμένες περιοχές.

«Το τι θα γίνει το καλοκαίρι εξαρτάται από τις μεταβολές του καιρού που θα ακολουθήσουν, οι οποίες είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθούν. Όλες οι προγνώσεις, τουλάχιστον όσον αφορά τις μετεωρολογικές παραμέτρους, βασίζονται το πολύ στα επόμενα δύο 24ωρα. Θεωρώ, λοιπόν, ότι προς το καλοκαίρι αν δεν έχουμε θερμά επεισόδια τα οποία θα στρεσάρουν τη βλάστηση θα κυλήσουμε ομαλά», λέει ο Φοίβος Θεοδώρου, διευθυντής Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.