Άλμα στο ελαιόλαδο: Σε υψηλό 26 ετών λόγω πρόωρης ξηρασίας – Πόσο θα συνεχιστεί η ακρίβεια (γράφημα)

Ο πρωτοφανής καύσωνας στην Ισπανία μέσα στον Απρίλιο με θερμοκρασίες που προσέγγισαν τους 40 βαθμούς Κελσίου, οδήγησε στην εκτίναξη των τιμών του ελαιόλαδου εξαιτίας της παρατεταμένης ξηρασίας και οι αυξημένες τιμές αναμένεται να επιμείνουν και το επόμενο διάστημα.

Η αύξηση αυτή φαίνεται να ανησυχεί πολύ τους καταναλωτές, με κάποιους να σχολιάζουν ότι ακόμα και μια σταγόνα λάδι, πλέον μπορεί να είναι ακριβή για τους μη έχοντες.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ, οι τιμές του ελαιόλαδου άγγιξαν τα 5.989,8 δολάρια ανά μετρικό τόνο, φθάνοντας σε υψηλό 26 ετών.

Και οι υψηλές τιμές μπορεί να διατηρηθούν «για κάποιο διάστημα», αναφέρει ο αναλυτής της Mintec, Κάιλ Χόλαντ.

Εξαιρετικά αντίξοες καιρικές συνθήκες

Η παρατεταμένη ξηρασία στην Ισπανία είναι ο βασικός λόγος για την άνοδο των τιμών.

«Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην τάση των τιμών προς ιστορικά υψηλά είναι ο καιρός και η αυξανόμενη περίοδος ξηρασίας για το μεγαλύτερο μέρος της Μεσογείου, αλλά κυρίως για την Ισπανία, που είναι σημαντικός παραγωγός και εξαγωγέας ελαιόλαδου», σύμφωνα με τον Χόλαντ.

Ως αποτέλεσμα των καιρικών συνθηκών, λέει ο ίδιος, η πρόσφατη σοδειά της περιόδου Οκτωβρίου – Φεβρουαρίου ήταν 50% μικρότερη από τη συνήθη παραγωγή, περιορίζοντας την παγκόσμια παραγωγή και ωθώντας ανοδικά τις τιμές.

«Οι εξαιρετικά κακές καιρικές συνθήκες σήμαιναν ότι … η Ισπανία παρήγαγε μια σοδειά ελαιολάδου περίπου 630.000 μετρικών τόνων, μειωμένη από τη συνήθη συγκομιδή των 1,4 έως 1,5 εκατομμυρίων μετρικών τόνων», αναφέρει ο Χόλαντ.

Τα ελαιόδεντρα αναπτύσσονται σε θερμά και ξηρά κλίματα και η βέλτιστη θερμοκρασία κυμαίνεται από 60 έως 80 βαθμούς Φαρενάιτ (16 με 27 βαθμούς Κελσίου περίπου)

Η Ισπανία τον Μάρτιο είχε αρκετά ξηρό καιρό, καταγράφοντας μόλις το 36% της μέσης μηνιαίας βροχόπτωσης, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικολογικής Μετάβασης της χώρας. Η χώρα βίωσε 36 συνεχόμενους μήνες με βροχοπτώσεις κάτω του μέσου όρου.

Αν οι καιρικέ συνθήκες δεν βελτιωθούν, η επερχόμενη σοδειά μπορεί να είναι ακόμα χειρότερη.

«Θα μπορούσε να υπάρξει παρόμοια ή και φτωχότερη σοδειά από εκείνη που παρήχθη την προηγούμενη περίοδο, σύμφωνα με τους παράγοντες της αγοράς, οι οποίοι λένε επίσης ότι οι τιμές θα μπορούσαν να παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα για αρκετό καιρό», λέει ο Χόλαντ.

«Φαίνεται ότι η συνεχιζόμενη ξηρασία στην Ευρώπη, κυρίως στη μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγική περιοχή της Ισπανίας, έχει προκαλέσει παγκόσμια έλλειψη προσφοράς ελαιολάδου», δήλωσε στο CNBC ο Ντέιβιντ Βαλμορμπίντα, πρόεδρος της Αυστραλιανής Ένωσης Ελαιολάδου.

Πιέσεις στη ζήτηση

Οι πιέσεις της ζήτησης επιβαρύνουν περισσότερο τις ήδη δοκιμαζόμενες αλυσίδες εφοδιασμού.

Η ζήτηση για ελαιόλαδο ήταν έντονη τα τελευταία χρόνια – οι τιμές αυξάνονται από το 2020, επειδή οι καταναλωτές έτρωγαν και μαγείρευαν στο σπίτι πιο συχνά κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία Covid-19, δήλωσε ο Βαλμορμπίντα.

Συν τοις άλλοις, η έλλειψη ηλιέλαιου μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία οδήγησε τις τιμές σε άνοδο.

«Το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, που δημιούργησε παγκόσμια έλλειψη ηλιελαίου, αύξησε ακόμη περισσότερο τη ζήτηση για ελαιόλαδο», πρόσθεσε.

Η αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών θα μπορούσε να μετριάσει λίγο την πίεση.

«Οι καταναλωτές έχουν ήδη αρχίσει να μειώνουν σημαντικά την κατανάλωση ελαιόλαδου, πρώτον με το να είναι λιγότερο γενναιόδωροι στη χρήση και δεύτερον με το να στραφούν σε φυτικά έλαια ή σπορέλαια ή σε διάφορα μείγματα ελαίων», σύμφωνα με τον Βαλμορμπίντα.

Παρ’ όλα αυτά, υποστήριξε ότι η βασική ζήτηση για το ελαιόλαδο ως υγιεινό και φυσικό προϊόν «θα συνεχιστεί σχεδόν ανεξαρτήτως τιμής».

«Έτσι, χωρίς αύξηση των βροχοπτώσεων, θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε να βλέπουμε ιστορικά αυξημένες τιμές στα 5 ευρώ ανά κιλό ή και πάνω από αυτό μέχρι το έτος συγκομιδής 2023/24».