Αμερικανικό σχέδιο: αντί του Ιντσιρλίκ η Σούδα

Αν επαληθευτούν οι πληροφορίες, θα έχει συντελεστεί μία σημαντική αλλαγή όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίον οι ΗΠΑ αξιολογούν τη χρησιμότητα της Τουρκίας στον 21ο αιώνα. Επίσης, και αυτομάτως, θα έχει αρχίσει να σώνεται και η άμμος στην πολιτική κλεψύδρα του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Θα έχουν επιτευχθεί δύο αποτελέσματα με μία κίνηση, λοιπόν.

Ηρθε, λένε οι πληροφορίες από τις ΗΠΑ, η ώρα που οι Αμερικανοί θα εγκαταλείψουν τη βάση του Ιντσιρλίκ στα Αδανα της Τουρκίας, και αυτό επειδή συντρέχουν πολλοί λόγοι. Σε επίπεδο εσωτερικής πολιτικής σκηνής στις ΗΠΑ, υπάρχει σύγκλιση Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών για την αναγκαιότητα περιστολής των αμυντικών δαπανών – και η αποχώρηση από την τουρκική βάση είναι μία καλή αρχή.

Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Ρον Τζόνσον μίλησε ανοιχτά στα Μέσα, τονίζοντας ότι οι όλο και μεγαλύτερες εντάσεις που αναπτύσσονται και διαβρώνουν τις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας δεν αφήνουν περιθώρια στην αμερικανική πλευρά. Ο Ερντογάν –«ατυχώς», όπως σχολίασε ο Τζόνσον- βαδίζει πια σε μονοπάτι απομάκρυνσης από τη Δύση, έτσι μεγαλύτερη σημασία για τους Αμερικανούς αποκτά η βάση της Σούδας.

Ο Τζόνσον κατονόμασε χωρίς κανέναν δισταγμό την αμερικανική βάση στα Χανιά, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς φανερώνει ότι οι Αμερικανοί αποδίδουν στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις τον χαρακτήρα της σταθερής και μόνιμης συμμαχικής δέσμευσης και αλληλεξάρτησης. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι για τις ΗΠΑ η Τουρκία δεν έχει πλέον τη σημασία αλλοτινών εποχών, όπως είχε στον Ψυχρό Πόλεμο ή ακόμη και στα πρώτα χρόνια του μετασοβιετικού κόσμου.

Γερμανοί στρατιωτικοί στην πύλη της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ, στις 30 Δεκεμβρίου 2015 (EPA / THORSTEN WEBER)

Το ρεπουμπλικανικού χρωματισμού ιστολόγιο The National Interest εμβαθύνει στο θέμα με ένα αναλυτικό άρθρο που αποκαλύπτει ότι στην Ουάσινγκτον έχουν ήδη υπάρξει ζυμώσεις, αφού το υπογράφει ο Μάικλ Ρούμπιν, ο οποίος τυγχάνει στέλεχος του συντηρητικού και όλως επιδραστικού στον Λευκό Οίκο think tank American Enterprise Institute.

Ο Ερντογάν θα πληρώσει το 2003

Ο αμερικανικός παράγων, εστιάζει την προσοχή μας ο Ρούμπιν, ενοχλήθηκε πάρα πολύ όταν οι Τούρκοι (επί Ερντογάν) αρνήθηκαν να παράσχουν στήριξη στις αμερικανικές αεροπορικές επιχειρήσεις κατά του Ιράκ. Τότε, το 2003, η εξόχως αρνητική στάση της Τουρκίας υπονόμευσε την εμπιστοσύνη των ΗΠΑ σε αυτήν και έθεσε τις βάσεις για τη σημερινή καθολική αμφισβήτηση της ΝΑΤΟϊκής μεν, όμως ισλαμιστικής χώρας.

Ετσι το Πεντάγωνο άρχισε να διερευνά τις πιθανότητες εναλλακτικών λύσεων οι οποίες θα έσβηναν από τον επιχειρησιακό χάρτη των ΗΠΑ το Ιντσιρλίκ. Εψαξαν και κατέληξαν, πέρα από τη Σούδα για την οποία μίλησε ο γερουσιαστής, και σε μία βάση επί ρουμανικού εδάφους, όπως λέει ο Ρούμπιν, αλλά και σε βάσεις στην Ιορδανία και στην Κύπρο. Αν το σχέδιο απαγκίστρωσης των Αμερικανών από τον Ερντογάν προχωρήσει γρήγορα, το μόνο πρόβλημα που θα έχουν θα είναι πού θα μεταφέρουν τις περίπου 50 πυρηνικές κεφαλές τους οι οποίες έχουν συσσωρευτεί στο Ιντσιρλίκ από το 1959 μέχρι σήμερα. (Φυσικά, υπάρχει και ο μπελάς του κατάλληλου τρόπου μετεγκατάστασης, όπως θα δούμε παρακάτω).

 

It’s time to take American forces out of Incirlik, Michael Rubin writes. https://t.co/KfXHc9hWYu

— National Interest (@TheNatlInterest) September 18, 2020

Οι Αμερικανοί είναι ενοχλημένοι και από τις δήθεν αντιιμπεριαλιστικές «αποκοτιές» του Ερντογάν, ο οποίος μέσα στην ισλαμιστική παραζάλη του έχει ανεχθεί ακόμη και τα απειλητικά αιτήματα των οπαδών του για σύλληψη Αμερικανών της βάσης του Ιντσιρλίκ και άλλων εργαζομένων εκεί (περιστατικά που συνέβησαν κατά τα γεγονότα του «πραξικοπήματος» του 2016). Εκτοτε ο Ερντογάν δεν έχει σταματήσει να υποδαυλίζει τον αντιαμερικανισμό των Τούρκων μέσω των media που μονοπωλούν την ενημέρωση στη δημοκρατική κατά τα λοιπά Τουρκία και τον υπηρετούν πιστά, παρατηρεί ο αρθρογράφος.

Το σοβαρό έλλειμμα δημοκρατικότητας στην τουρκική επικράτεια είναι και ο λόγος για τον οποίο το Στέιτ Ντιπάρτμεντ προειδοποιεί τους Αμερικανούς να μην ταξιδεύουν στην Τουρκία επειδή υπάρχει σοβαρός κίνδυνος αυθαίρετης κράτησής τους από την τουρκική αστυνομία.

Οι Αμερικανοί δεν διστάζουν να εκτιμήσουν ότι σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύγκρουσης ο Ερντογάν δεν θα έχει κανένα πρόβλημα να διατάξει τις δυνάμεις ασφαλείας του καθεστώτος του να συλλάβουν Αμερικανούς της βάσης του Ιντσιρλίκ και να εξωθήσει τον όχλο να συλλάβει, να κρατήσει σε ομηρία ή και να σκοτώσει ακόμη κάποιους από τους χίλιους και πλέον άνδρες της αμερικανικής αποστολής στο Ιντσιρλίκ, είτε αυτοί είναι στρατιωτικοί είτε πολιτικό προσωπικό.

Σε τέτοιο βαθμό, λοιπόν, έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους οι Αμερικανοί στην Τουρκία, που φοβούνται μήπως επαναληφθούν τα γεγονότα της Τεχεράνης, του 1979, όταν ο φανατισμένος όχλος εισέβαλε στην πρεσβεία των ΗΠΑ και την κατέλαβε. Τότε οι ιρανοί φοιτητές δεν κατάφεραν να φέρουν τη δημοκρατία στην πατρίδα τους, συνέβαλαν όμως στο να εγκαθιδρυθεί και να εμπεδωθεί μία μισαλλόδοξη ισλαμιστική δικτατορία.

---

Πεντάγωνο vs τουρκικό λόμπι

Η βάση του Ιντσιρλίκ σε φωτογραφία του 2017 (EPA / MURAT KIBRITOGLU)

Στο συμπέρασμα που καταλήγουν οι αναλυτές αμυντικών θεμάτων όπως ο Ρούμπιν είναι ότι το Πεντάγωνο πρέπει να κινηθεί γρήγορα, εν μιά νυκτί ει δυνατόν, ώστε να αιφνιδιάσει τον Ερντογάν και να αποφύγει τυχόν αντιδράσεις των Τούρκων. Πρέπει να δημιουργήσει ένα τετελεσμένο γεγονός: να εκκενώσει ταχύτατα τη βάση του Ιντσιρλίκ από προσωπικό και υλικό χωρίς καν να το αντιληφθούν οι Τούρκοι.

«Σίγουρα, το Πεντάγωνο ανησυχεί» γράφει επί λέξει ο Ρούμπιν. «Και έχει αρχίσει να σχεδιάζει την απομάκρυνση των πυρηνικών από την Τουρκία». Αυτό συμβαίνει διότι η «τουρκική εχθρότητα» προς τις ΗΠΑ δεν μπορεί να γίνει ανεκτή, αλλά και επειδή η γειτνίαση του Ιντσιρλίκ με τους «τζιχαντιστές των τουρκοσυριακών συνόρων» δεν παρέχει καμία ασφάλεια.

Ο Ρούμπιν υπερθεματίζει για την ανάγκη άμεσης μετεγκατάστασης των αμερικανικών αεροπορικών δυνάμεων και του εξοπλισμού τους με τη φράση «όσο πιο γρήγορα, τόσο το καλύτερο». Και, φυσικά, επισημαίνει το αναμενόμενο, ότι «το μικρό φιλοτουρκικό λόμπι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και στο Κογκρέσο σίγουρα θα αντισταθεί». Αλλά δεν θα καταφέρει και πολλά πράγματα.

Αυτοί οι τουρκόφρονες πολιτικοί και διοικητικοί παράγοντες των ΗΠΑ διατείνονται ότι ο αντιαμερικανισμός στην Τουρκία θα υποχωρήσει όταν ο Ερντογάν απομακρυνθεί από την εξουσία και ότι κάθε υποβάθμιση της αμερικανοτουρκικής συνεργασίας ευνοεί τη Ρωσία. Ο Ρόμπιν αποδομεί μάλλον εύκολα τα επιχειρήματά τους και επιμένει ότι οι αποφάσεις της Ουάσινγκτον είναι σχεδόν ειλημμένες: «Ηρθε η ώρα να απομακρυνθούν οι αμερικανικές δυνάμεις από το Ιντσιρλίκ» καταλήγει με επιτακτικό και αναντίρρητο τόνο.