Αμεση ανάλυση: Γιατί η Τουρκία επιμένει να προκαλεί

Υπάρχει μια λεπτομέρεια αναφορικά με το νησιωτικό σύμπλεγμα Μεγίστης (δηλαδή του Καστελόριζου), στο οποίο ανήκει και η Ρω, την οποία οι περισσότεροι αγνοούν, αλλά έχει κρίσιμη σημασία για την ερμηνεία όσων συνέβησαν αργά χθες το βράδυ εκεί. Πρόκειται για μια από τις δύο περιοχές ανάμεσα στην Τουρκία και τα Ελληνικά νησιά του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, όπου η Άγκυρα αναγνωρίζει την ύπαρξη θαλασσίων συνόρων. Ως εκ τούτου, η προσπάθεια παραβίασης του Εθνικού Εναερίου Χώρου στη περιοχή της Ρω από ελικόπτερο της Τουρκικής Ακτοφυλακής, αποτελεί μια συνειδητή πράξη αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας ακόμη και με τον μονομερή τρόπο με τον οποίο το αντιλαμβάνεται η Άγκυρα. Οι τροχιοδεικτικές βολές που έριξαν στον αέρα οι άνδρες της στρατιωτικής φρουράς της Ρω, προκειμένου οι τούρκοι χειριστές να υποχωρήσουν από το σημείο, αποτελεί μια απολύτως ασυνήθιστη τακτική, παρότι για να ληφθεί η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, ενημερώθηκε το σύνολο της ιεραρχίας.

Το περιστατικό της Ρω είναι ακόμη ένα ανησυχητικό λιθαράκι στην κλιμακούμενη ένταση που δομείται τους τελευταίους μήνες σε όλο το μήκος της μεθορίου Ελλάδας και Τουρκίας. Από τον Έβρο και τη σύλληψη των δύο στρατιωτικών, τις υπερπτήσεις πάνω από την Παναγιά των Οινουσσών και το Φαρμακονήσι ανήμερα της Κυριακής του Πάσχα, έως το περιστατικό στο σύμπλεγμα της Μεγίστης, γίνεται πλέον σαφές ότι η τουρκική προκλητικότητα δεν είναι ούτε μεμονωμένη, ούτε, βεβαίως, και τυχαία. Η Άγκυρα επιθυμεί να διατηρήσει ανοιχτά όλα τα μέτωπα με την Ελλάδα για λόγους οι οποίοι αφορούν τις στρατηγικές επιδιώξεις της, δηλαδή την κυριαρχία σε ένα τμήμα του Αιγαίου αλλά και την αδιαμφισβήτητη ηγεμονική παρουσία της στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα στο χώρο από τα νότια της Ρόδου έως τα ανοιχτά της Κύπρου. Ως προς τις τακτικές που χρησιμοποιεί η Άγκυρα, όπως περιέγραψε και η «Κ» στην κυριακάτικη έκδοσή της, στοχεύουν στο να «τεστάρουν» τα ελληνικά αντανακλαστικά σε μια ποικιλία περιστατικών στη θάλασσα (εμβολισμός «Γαύδος», επακουμβήσεις με πολεμικά), τον αέρα (εμπλοκές μαχητικών, χρήση νέων μέσων όπως τα UAV) και την ξηρά (σύλληψη δύο στρατιωτικών).

Μια άλλη διάσταση της εντατικής τουρκικής κινητικότητας είναι αυτή που συνδέεται με τα συμφέροντά της στη Συρία. Ασκώντας πίεση στην Ελλάδα, η Τουρκία υπενθυμίζει στη Δύση (και την Ε.Ε.) την ύπαρξή της. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι μετά την επίθεση με χημικά από το καθεστώς Άσαντ και τη συμπόρευση ΗΠΑ και Γαλλίας κατά της Μόσχας στην περιοχή, πρακτικά η Άγκυρα πιέζεται να διαλέξει πλευρά. Το αποκορύφωμα της τουρκικής προκλητικότητας δεν έχει ακόμη επέλθει και σίγουρα αυτό θα συνδέεται με την Κυπριακή ΑΟΖ. Δεδομένου, μάλιστα, ότι το «ισχυρό όπλο» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η Τουρκική οικονομία, παρουσιάζει σημάδια «κόπωσης», παρά την μακρόχρονη ανάπτυξη, αυξάνει τις πιθανότητες περαιτέρω κλιμάκωσης.

Για την Ελλάδα η γεωγραφία έχει, εν προκειμένω, ήδη κάνει ορισμένες επιλογές. Ωστόσο, πέρα από αυτή τη δεδομένη συνθήκη, η υφιστάμενη δυνατότητα χειρισμών και το εύρος επιλογών που υπάρχουν είναι πολύ περισσότερες από αυτές που επικοινωνιακά εμφανίζονται ότι τελικά γίνονται. Στο υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο είναι ο θεσμικός βραχίονας άσκησης εξωτερικής πολιτικής και στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, που διαθέτει την πρακτική γνώση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας, υπάρχουν, ευτυχώς, ακόμα πολύ σοβαροί και ικανοί άνθρωποι. Θα πρέπει να αφεθούν ελεύθεροι, ώστε να κάνουν τη δουλειά που γνωρίζουν, δίχως να εμπλέκονται σε μικροπολιτικές σκοπιμότητες, ένθεν και ένθεν. Είναι απολύτως σαφές ότι η απειλή ασφαλείας που σαφέστατα αντιμετωπίζει η Ελλάδα, ευρισκόμενη σε μια περίοδο αβέβαιης οικονομικής ανάκαμψης, δεν μπορεί να γίνεται αντιληπτή ως πεδίο μικροπολιτικής αντιπαράθεσης. Οι εθνικιστικές κορώνες και η αδυναμία συνεννόησης δεν ωφέλησαν αυτή τη χώρα σε καμία καμπή της σύγχρονης ιστορίας της.