ΣΙΔΝΕΪ. Την παραίτησή του υπέβαλε χθες ο διευθύνων σύμβουλος του κολοσσού της εξόρυξης μεταλλευμάτων Rio Tinto, Ζαν-Σεμπαστιέν Ζακ, ύστερα από την οξεία κριτική που δέχθηκε από μετόχους και το κοινό για την καταστροφή ιερών τοποθεσιών των Αβοριγίνων της Αυστραλίας.
Τον Μάιο, η εταιρεία ανατίναξε δύο αρχαία σπήλαια στη χαράδρα Τζουκάν, στην Πιλμπάρα της δυτικής Αυστραλίας, παρά τις ενστάσεις που εξέφρασαν μέλη της κοινότητας των γηγενών Αυστραλών. Σε χθεσινή ανακοίνωσή της, η Rio Tinto αναφέρει: «Σημαντικοί μέτοχοι εξέφρασαν την ανησυχία τους για τις άστοχες ενέργειες των στελεχών της εταιρείας». Το διοικητικό συμβούλιο ανακοίνωσε ότι ο Ζακ θα παραμείνει στη θέση του ως διευθύνων σύμβουλος μέχρι τον Μάρτιο ή έως ότου επιλεγεί ο διάδοχός του. Πέρα από τον Ζακ, και άλλα ανώτατα στελέχη της Rio Tinto, όπως ο επικεφαλής εξόρυξης και ο διευθυντής εταιρικών συνεργασιών, εγκαταλείπουν τις θέσεις τους. Πριν από δύο εβδομάδες η εταιρεία είχε κοινοποιήσει ότι αναστέλλει την καταβολή πλουσιοπάροχων αμοιβών «μπόνους» στα στελέχη αυτά.
Τα σπήλαια του Τζουκάν θεωρούνται από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα στην Αυστραλία, καθώς εκεί έχουν εντοπισθεί ίχνη ανθρώπινης δραστηριότητας ηλικίας 46.000 ετών. Βρίσκονται, ωστόσο, πάνω από πλούσιο κοίτασμα σιδηρομεταλλεύματος υψηλής ποιότητας, με αξία που εκτιμάται στα 96 εκατ. δολάρια ΗΠΑ. Το Κοινοβούλιο στην Καμπέρα διεξάγει έρευνα για την καταστροφή της μοναδικής τοποθεσίας. Από την πλευρά της, η Rio Tinto πραγματοποίησε εσωτερική έρευνα, σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τις κοινότητες των Αβοριγίνων της περιοχής.
Μεταξύ των αρχαιολογικών ευρημάτων που εντοπίσθηκαν στα σπήλαια ξεχωρίζει εργαλείο από οστό ζώου ηλικίας 28.000 ετών και πλεχτή ζώνη κατασκευασμένη από ανθρώπινες τρίχες, ηλικίας 4.000 ετών. Η εξέταση του DNA της ζώνης έδειξε ότι ο δημιουργός της είχε άμεση γενετική συγγένεια με τα μέλη της κοινότητας Αβοριγίνων Πούτου Κούντι Κουράμα, που είναι οι σημερινοί ιδιοκτήτες της περιοχής, σύμφωνα με την αυστραλιανή νομοθεσία. Μετά την καταστροφή των σπηλαίων, ο εκπρόσωπος της κοινότητας των γηγενών Αυστραλών, Τζον Ασμπέρτον, δήλωσε: «Η καταστροφή της τοποθεσίας κατάφερε βαρύ πλήγμα στην κοινότητά μας. Η χαράδρα Τζουκάν φιλοξενούσε ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα ιερά σπήλαια τέτοιας ηλικίας. Η σημασία του δεν μπορεί να υποτιμηθεί».
Την περασμένη εβδομάδα αποκαλύφθηκε πως λίγες ημέρες πριν από την καταστροφή των σπηλαίων, τον Μάιο, η Rio Tinto προσέλαβε νομική ομάδα, σε περίπτωση που οι Αβορίγινες κατέθεταν ασφαλιστικά μέτρα για τη διακοπή των εργασιών. Παρότι η εταιρεία είχε εξασφαλίσει άδεια για τις εργασίες εξόρυξης, επικριτές της διατείνονται ότι τα στελέχη της απέκρυψαν σκόπιμα την αρχαιολογική αξία της τοποθεσίας από την τοπική κυβέρνηση, αποδεικνύοντας την πολιτική επιρροή που απολαμβάνουν οι εταιρείες εξόρυξης στις τοπικές και ομοσπονδιακές αρχές.