Ανταγωνιστικότητα της χώρας: 47η μεταξύ 67 χωρών – Φταίνε γι’ αυτό μόνο οι κυβερνήσεις και οι επιχειρηματίες;

Πολύς λόγος γίνεται, μονίμως, για το χαμηλό επίπεδο της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας. Φροντίζουν να μας το θυμίζουν αυτό οι αλλεπάλληλες δημοσιεύσεις των σχετικών δεικτών από διεθνείς οργανισμούς. Η τελευταία, του IMD, International Institute for Management Development, σύμφωνα με την οποία, με στοιχεία του 2023, η Ελλάδα σε όρους ανταγωνιστικότητας κατατάσσεται στην 47η θέση μεταξύ 67 χωρών.

Κατά κανόνα, σε επίπεδο εντυπώσεων, η ευθύνη για τη χαμηλή αυτή επίδοση χρεώνεται μόνο, στους δύο από τους τέσσερις οικονομικο-κοινωνικούς εταίρους: τις Κυβερνήσεις και τους Επιχειρηματίες. Αφήνοντας στο απυρόβλητο του άλλους δυο: τα Συνδικάτα και τους Εργαζομένους.

Μια μεροληψία αυτή. Εξ ου και τα τέσσερα (δύο συν δύο) παραδείγματα του κειμένου, τα οποία υποδεικνύουν ότι και το δεύτερο ζεύγος των εταίρων δεν είναι άμοιρο ευθυνών. Υπολειπόμενο, αν μη τι άλλο κατά πολύ, σε επίπεδο καλών πρακτικών.

Τα Συνδικάτα -Δυο συνδικαλιστικές ιστοριούλες

Η πρώτη:  Τόπος Φρανκφούρτη-αεροδρόμιο. Άφιξη Ολυμπιακής Αεροπορίας από την Αθήνα. Έξοδος-κατεύθυνση προς τη στάση των ταξί. Καθώς προχωρούσα, με πλησιάζει για να με ρωτήσει αν θα χρειαστώ ταξί, πατριώτης μας Έλληνας. Είναι, όπως μου είπε, ταξιτζής και ο ίδιος αλλά για λόγους που θα μου εξηγούσε, δεν μπορούσε να περιμένει στην πιάτσα. Θα ήθελε όμως να τον προτιμήσω. Οι ίδιοι λόγοι που τον εμπόδιζαν να περιμένει στη πιάτσα, δεν του επέτρεπαν επίσης να θέσει σε λειτουργία και τον μετρητή και επομένως θα έπρεπε  να τον εμπιστευθώ ως προς το κόμιστρο, ότι θα πλήρωνα δηλαδή τη συνήθη αξία της διαδρομής: Αεροδρόμιο κέντρο της πόλης.

Τον προτίμησα και για να έχω την ευκαιρία να ακούσω περισσότερα, για το λόγο που του επέβαλε αυτή την, ας πούμε, πειρατική συμπεριφορά. Και ο λόγος ήταν ότι ο φίλος μας δεν είχε βρει το χρόνο ή είχε βαρεθεί να περιποιηθεί το αυτοκίνητό του: να το πλύνει, να το απολυμάνει και γενικώς να το φέρει στο επίπεδο ευπρέπειας που επέβαλε ( ποιος λέτε;)…το σωματείο του κλάδου τους!

Έτσι λοιπόν, δεν μπορούσε να  χρησιμοποιήσει το αυτοκίνητο στην κατάσταση που βρισκόταν (περιττό βεβαίως να πω ότι εγώ το βρήκα μια χαρά), γιατί η υπηρεσία ελέγχου του Σωματείου τους είναι πολύ αυστηρή, κάνει συχνότατες επιθεωρήσεις προγραμματισμένες ή αιφνιδιαστικές στις πιάτσες και τους δρόμους, επιβάλλοντας στους παραβάτες υψηλά πρόστιμα, που φτάνουν μέχρι και την αφαίρεση της επαγγελματικής άδειας.

Το πατριωτάκι μας βεβαίως  βρήκε τον τρόπο να παρακάμψει όλη αυτή την αυστηρότητα και, περαστικός από το αεροδρόμιο, με την συνέργειά μου, να κάνει την αρπαχτή του. Το θέμα όμως δεν είναι αυτό…

Το μέγα θέμα και το σπουδαίο δίδαγμα που βγαίνει απ’ αυτήν την ιστορία είναι η αντίληψη περί Συνδικαλισμού του εν λόγω Σωματείου. Η ιστορία δίνει ένα μάθημα επαγγελματισμού, ένα υπόδειγμα  συνδικαλιστικής αγωγής. Κι ακόμα διδάσκει ότι η αξιοπιστία, η αξιοπρέπεια του επαγγέλματος και η επαγγελματική τιμή δεν είναι αντικείμενο διεκδικήσεων. Κατακτώνται και  περιφρουρούνται από μέσα…

Βεβαίως όλα αυτά μακροπρόθεσμα δίνουν στο Σωματείο, με τη σειρά του, το δικαίωμα  να απαιτεί αξιοπρεπή αμοιβή για τις υπηρεσίες που προσφέρουν τα μέλη του, να διεκδικεί αναπροσαρμογές των αμοιβών και άλλες κατακτήσεις και γενικώς να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τη συνεργασία των μελών του με το κοινό-πελάτες τους.

Πόσο μακρινά φαίνονται όλα αυτά από τη δική μας συνδικαλιστική πραγματικότητα.

Και η δεύτερη: Ακόμα, ως  ένα παράδειγμα αναζωογονητικής συνδικαλιστικής έμπνευσης, μπορώ να εισφέρω μια παλαιότερη πρωτοβουλία των γιατρών του ΕΣΥ Λακωνίας, οι οποίοι με ομόφωνη απόφαση του Συλλόγου τους τοποθέτησαν αφίσες στο νοσοκομείο της Σπάρτης με κεντρικό μήνυμα: “Αν σου ζητήσουν φακελάκι, δώσε ένα άδειο. Βοήθησε να απαλλαγούμε από τη διαφθορά. Μη συμμετέχεις”. Τι εύστοχη και ευρηματική πρωτοβουλία επαγγελματιών, οι οποίοι υπερασπίζοντας την προσωπική υπόληψή τους περιφρουρούσαν συγχρόνως και την αξία-τιμή του επαγγέλματός τους.

Γιατί να μην έχουμε κι άλλες τέτοιες πρωτοβουλίες; Γιατί δεν βλέπουμε περισσότερα  δείγματα παρόμοιας ηθικής ακεραιότητας στο συνδικαλιστικό μας βίο; Μα γιατί, όπως έχει γραφτεί, η ευπρέπεια της εργασιακής ηθικής και η τήρηση των κανόνων λειτουργίας ενός επαγγέλματος απαιτούν υπεράσπιση, συνεχή ενέργεια και δράση για την καλλιέργειά τους, θαρραλέες ηγετικές πρωτοβουλίες, κίνητρα και κυρώσεις, αυστηρότητα και εγρήγορση. “Το ιδιοτελές, ευτελές συμφέρον, αντιθέτως, είναι αυτοφυές”.

Οι Εργαζόμενοι – Άλλες δύο ιστοριούλες

Η πρώτη: Τόπος: Αυστριακή κωμόπολη. Το δημόσιο τοπικό λεωφορείο στο οποίο επέβαινα σταματά για να επιβιβαστούν σ’ αυτό καμιά δεκαριά μαθητές, δεκαπεντάρηδες που προφανώς επέστρεφαν στα σπίτια τους από το σχολείο. Τα παιδιά μπαίνοντας ένα ένα χαιρετούσαν τον οδηγό: με σεβασμό, ευγένεια, εγκαρδιότητα.  Σαν να έβλεπες ώριμους πολίτες που ήταν σε θέση να εκτιμήσουν την κοινωνική συναλλαγή της στιγμής, και η οποία συνίστατο στο εξής: Εσύ μου προσφέρεις με επάρκεια και αξιοπρέπεια τις υπηρεσίες σου και εγώ με το τρόπο μου σου το αναγνωρίζω  με σεβασμό, ευχαριστώντας σε γι’ αυτό.

Και ο οδηγός, από την άλλη, ανταποκρινόμενος στο χαιρετισμό αντιχαιρετούσε ένα ένα τα παιδιά με σοβαρότητα και αγαθή διάθεση. Πεντακάθαρος ο ίδιος, αλλά και η στολή υπηρεσίας του, με καπέλο παρακαλώ, την οποία έφερε με επαγγελματική  αξιοπρέπεια, ως ελάχιστο, κοινώς αναγνωρίσιμο στοιχείο εργαζόμενου τελούντος εν υπηρεσία. Με προφανή επιμέλεια πρόσεχε πού και πώς θα καθίσουν  και δεν έφυγε πριν βεβαιωθεί ότι και το τελευταίο παιδί είχε πάρει, ασφαλώς, τη θέση του. Ένας υπεύθυνος εργαζόμενος- επαγγελματίας που κέρδιζε μόνος του και καθημερινά  το σεβασμό των επιβατών, εξασφαλίζοντας για τον εαυτό του, τόσο τις υλικές προϋποθέσεις για την ατομική του επιβίωση, αλλά και το κύριο συστατικό της ατομικής του ψυχικής υγείας: το αίσθημα της προσωπικής αξιοπρέπειας.

Και η δεύτερη: Μια πρόκληση για αυτοβαθμολόγηση, αυτή: Η απάντηση του Άκιο Μoρίτα, ιδρυτικού προέδρου της Sony Corporation στην ερώτηση, τι διαφέρει ο μέσος Ιάπωνας από τον μέσο Αμερικανό εργάτη; “Όταν πεις στον Ιάπωνα εργάτη ότι οι διαστάσεις ενός, ας πούμε εξαρτήματος που κατασκευάζει, πρέπει να είναι εντός του πλαισίου ανοχής, π.χ. συν πλην 5 μονάδες από το επιθυμητό ακριβές μέγεθος, τα κομμάτια που θα παραδώσει αυτός θα έχουν μηδενική απόκλιση, δηλαδή δεν θα κάνει χρήση του ορίου ανοχής. Αντίθετα, τα κομμάτια που θα παραδώσει ο Αμερικανός εργάτης θα είναι μεν όλα εντός των επιτρεπτών ορίων, αλλά πολύ κοντά στο συν πλην 5 της ανοχής. Θα κάνει δηλαδή σχεδόν πλήρη χρήση της ανοχής.

Πώς να βαθμολογείται άραγε ο μέσος Έλληνας εργαζόμενος με βάση τις παραπάνω επιδόσεις;

* O κ. Κωστούλας είναι τέως γενικός διευθυντής εταιρειών του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα.E-mail: gcostoulas@gmail.com