Αποκλειστικό – Χρ. Ζερεφός: Ανθρώπινη παρέμβαση στο κλίμα και τα ακραία καιρικά φαινόμενα

Σε παγκόσμια κλίμακα τα ακραία καιρικά φαινόμενα αυξάνουν τόσο σε συχνότητα, όσο και σε ένταση. Το κόστος των ακραίων φαινομένων έχει επίσης αυξηθεί από 10 δισεκατομμύρια δολάρια τη δεκαετία του 1950 στα 1000 δισεκατομμύρια δολάρια σήμερα.

Ευτυχώς, ο αριθμός των θυμάτων έχει παγκόσμια μειωθεί. Αυτό οφείλεται στα μέτρα πρόληψης και ενημέρωσης του πληθυσμού. Η αύξηση της συχνότητας ακραίων καταστάσεων αναμένεται να συνεχίσει αυξανόμενη στις προσεχείς δεκαετίες.

Στη χώρα μας επίσης έχουν αυξηθεί τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα συνέβαιναν κατά μέσον όρο 2 καύσωνες ανά τριακονταετία, τώρα η συχνότητα αυτή είναι 15 καύσωνες ανά τριακονταετία.

Δεν θα εστιάσω αυτή τη σύντομη ανασκόπηση σε γεγονότα τραγικά όπως την Μάνδρα, το Μάτι και την Χαλκιδική ή τις πυρκαγιές του 2007 στην Πελοπόννησο, αλλά αυτό που πρέπει να τονισθεί είναι ότι η ενημέρωση είναι καθοριστικής σημασίας για την προστασία των ανθρώπων και της περιουσίας τους.

Τα φυσικά φαινόμενα έχουν μεγάλη ισχύ και ο καθένας πρέπει να γνωρίζει ότι το να αψηφά τη δύναμη της Φύσης, μη υπακούοντας σε οδηγίες προστασίας είναι σαν να επιδιώκει την αυτοκτονία του. Η πρακτική λοιπόν δείχνει ότι μπορούν να σωθούν ζωές και περιουσίες εάν γίνει σωστή προσαρμογή των κοινωνιών στα νέα δεδομένα της φύσης.

Τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, η καλύτερη ενημέρωση και οι υποδομές προσαρμογής στα ακραία φαινόμενα πρέπει να τύχουν της άμεσης προτεραιότητας όλων των κυβερνήσεων όλων των χωρών.

Η αστάθεια του καιρού μπορεί να προβλεφθεί, αλλά το σημείο στο οποίο θα ξεσπάσει η συσσωρευμένη από την αστάθεια ενέργεια είναι δύσκολο να προσδιορισθεί με ακρίβεια ως προς τον χρόνο και τη διάρκεια.

Για παράδειγμα, οι ακραίοι άνεμοι (πάνω από 150 χλμ. την ώρα) που διήρκεσαν μέρες στις δασικές πυρκαγιές του 2007 είχαν διαφορετικές συνέπειες στα θύματα και στο περιβάλλον από την κατακλυσμική πλημμυρική κατάσταση της Μάνδρας και βεβαίως από την τραγική απώλεια των 102 ανθρώπων στο Μάτι.

Αντίστοιχα, οι τουρίστες που χάθηκαν χθες δείχνουν την ανάγκη η ενημέρωση να γίνεται διαδικτυακά και σε πολλές γλώσσες όπως ήδη έχει σχεδιασθεί. Ελπίζω ότι η Ελληνική Πολιτεία θα δημιουργήσει σε κάθε οικιστική περιοχή υποδομή παροχής ρεύματος για έκτακτες περιπτώσεις.

Τέλος, θα πρέπει να τονισθεί ότι όλα αυτά θα οδηγήσουν σε ένα ασφαλέστερο περιβάλλον τους κατοίκους της χώρας μας, αλλά και ολόκληρου του πλανήτη.

*Χρήστος Ζερεφός, Ακαδημαϊκός, Επίτιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ