Αρχαιολάτρες, «αρχαιοκάπηλοι», αρχαιολόγοι και οι …ουρές τους

ΤΟ ΘΕΜΑ της παράτυπης ανέλκυσης από το βυθό του αλιευτικού καταφυγίου στο λιμάνι των Αντικυθήρων και της Απολυτάρας δύο αντικειμένων, τα οποία υπόκεινται στον αρχαιολογικό νόμο, απασχόλησε για αρκετές μέρες το νησί στο β’ 15ήμερο Αυγούστου. Τις σχετικές πληροφορίες θα διαβάσετε στο ρεπορτάζ αυτού του φύλλου. Εδώ θα αναφέρουμε τη δική μας άποψη πάνω στο θέμα προσπαθώντας να βάλουμε μερικά πράγματα στη θέση τους, όπως τα έχουμε αντιληφθεί εδώ.

Κατ’ αρχήν να κάνουμε μία κατηγορηματική τοποθέτηση. Οποιαδήποτε απόκλιση από τις προβλέψεις των Νόμων θεωρείται παρανομία, σύμφωνα με το σύστημα δικαίου που έχουμε, επομένως και η ανέλκυση αρχαιοτήτων, ανεξάρτητα πώς και με ποίες συνθήκες έγινε δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί διαφορετικά από μία πράξη μη νόμιμη. Τελεία και παύλα.

Από εδώ όμως ξεκινούν πολλές παραφυάδες της υπόθεσης, το δε παράνομο της πράξεως δεν αλλάζει ανεξαρτήτως ποίος ήταν αυτός που προέβη σε αυτή την πράξη και ανεξάρτητα αν είναι εφοπλιστής ή οιοσδήποτε άλλος. Οι παραφυάδες είναι αλλού. Ουδείς –ακόμη και οι πλέον ακραίοι επικριτές του κ. Λασκαρίδη, γιατί περί αυτού πρόκειται- πίστεψε ποτέ ότι ο ίδιος ανέσυρε το κανόνι και τη λίθινη άγκυρα για να τα ιδιοποιηθεί! (Την άποψη αυτή δέχεται και ο τοπικός βουλευτής κ Δρίτσας, μέρος των απόψεων του οποίου παραθέτουμε στο ρεπορτάζ). Εδώ, σύμφωνα και με άρθρα αρχαιολόγων, έχουμε μία παρατυπία, καθώς η ανέλκυση χωρίς άδεια και η εν συνεχεία παράδοση εξομοιώνεται με αυτήν που τυχαία βρίσκει κάποιος ένα αρχαίο αντικείμενο σε μία κατάδυση ή σε γεωργικές εργασίες και παραδίδει αυτά που βρήκε στις αρχές εν συνεχεία. Σίγουρα δεν είναι το ίδιο, αλλά κάτι παρόμοιο. Απλά, εδώ έδρασαν άλλα αντανακλαστικά. «Ο Λ. είναι εφοπλιστής, άρα κακός». Και ευκαιρίας δοθείσης μία ομάδα ξεσήκωσε το σύμπαν, που λέει ο λόγος, για την παρανομία, τη «συμμετοχή» του Δημάρχου Κυθήρων, την οποία είδαν ως μεγάλη ευκαιρία άσκησης αντιπολίτευσης και επετέθησαν με σφοδρότητα εις αμφοτέρους. Οι «επιτιθέμενοι» μπορούν να καταγραφούν σε τρεις κατηγορίες. Όσοι υποστηρίζουν πάντα ότι όλα πρέπει να γίνονται με το γράμμα του Νόμου. Όσοι βρήκαν την ευκαιρία να τα βάλουν με όλους όσους έχουν συνήθως στο στόχο. Και, τέλος όσοι ξημεροβραδιάζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και νομίζουν ότι έχουν κάποιο ρόλο μέσα σε κάθε αναταραχή και νταβαντούρι. Για τους πρώτους δεν έχουμε κανένα σχόλιο. Αυτά που λένε τα πιστεύουν και τα εννοούν και καλά κάνουν. Μακάρι να ήταν όλοι έτσι. Οι δεύτεροι ανήκουν σε αυτούς που ελάχιστα προσφέρουν στις κοινωνίες και οι τρίτοι απλά έχουν προκύψει ως μαϊντανοί του διαδικτύου. Αν δούμε όμως την ουσία της υπόθεσης. Ήταν αρχαιοκαπηλία εντός ή εκτός εισαγωγικών αυτό που έγινε; Κατά τη γνώμη μας όχι. Ένας άνθρωπος που έχει προσφέρει τα μέγιστα, τόσο στην ίδια την υπόθεση της ανέλκυσης των ναυαγίων του μηχανισμού, όσο και σε πλείστα έργα ενίσχυσης του στόλου, έχει ιδρύσει Μουσείο, βιβλιοθήκες και έχει διασώσει με δικά του έξοδα πολλούς φάρους ανά την Ελλάδα, για να αναφέρουμε μόνο μερικά, δικαιούται μίας άλλης αντιμετώπισης με το δεδομένο που προαναφέραμε. Όταν κάνεις κάτι για το οποίο πολλοί παρακαλούσαν να γίνει εδώ και χρόνια, εμπρός στα μάτια δεκάδων  ανθρώπων, σίγουρα δεν ανήκεις στην κατηγορία των εντός ή εκτός εισαγωγικών αρχαιοκαπήλων, όπως υπόγεια εννοούσαν όσοι με τόσο μένος επιτέθηκαν στον κ. Λ. για την εντός ή εκτός εισαγωγικών παρανομία του. Και αυτό γιατί ίσως να θεωρούσαν ότι επιτιθέμενοι σε έναν εφοπλιστή πολεμούν το κατεστημένο, την κυβέρνηση, το Δήμαρχο και όποιον άλλον θεωρούσαν στόχο. Ήταν όμως όλοι ειλικρινείς στις επιθέσεις τους, ειδικά όσοι δεν ανήκαν στην πρώτη κατηγορία που αναφέραμε στην αρχή;

Πρώτον, η μακροσκελής ανακοίνωση της Ένωσης των αρχαιολόγων, όσο και αν ήταν στο τυπικό της μέρος σωστή, είχε δύο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Το μένος εναντίον του στόχου, που δικαιολογείται μόνο εξ αιτίας των γνωστών πολιτικών πεποιθήσεων της πλειοψηφίας του σωματείου, που βρίσκονται αριστερότερα και της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πλησίον εξωκοινοβουλευτικού κόμματος. Το άλλο δεν έχει σχέση με την παρούσα ηγεσία του συλλόγου, αλλά με τη διαχρονική υποκρισία στις ευαισθησίες που δείχνει. Γιατί, όταν πριν 15 χρόνια έφθαναν στα δικαστήρια οι αρχαιολογικές αναζητήσεις κάποιων ρασοφόρων στα Κύθηρα, κανένας σύλλογος αρχαιολόγων, ούτε καν μεμονωμένα μέλη  του, έγραψαν μία κουβέντα για όσα είχαν γίνει στο νησί με παράνομες ανασκαφές, οι οποίες ουδέποτε ελέγχθηκαν από τις αρχές. Και όχι μόνον αυτό. Ειδικοί αρχαιολόγοι απεφάνθησαν για τη …μηδαμινή αξία των ευρημάτων και έβγαλαν «λάδι» τους τότε καραμπινάτα παράνομους ανασκαφείς με τη μετατροπή των χαρακτηρισμένων κακουργημάτων σε πλημμελήματα και την συνακόλουθη παραγραφή τους! Και μάλιστα όταν οι ανασκαφείς δήλωναν αρχικά ότι βρήκαν «2-3 κομμάτια άχρηστα μάρμαρα» για να καταλήξουν στο τέλος στην παράδοση 24 αντικειμένων υποκείμενων στον αρχαιολογικό νόμο. Τότε όλοι είχαν πάθει μουγκαμάρα, ακόμη και κάποιοι που σήμερα γέμισαν το διαδίκτυο με «απόψεις».  Και μουγκοί ήταν και παρέμειναν και όσοι ήταν τότε στις αρχές του τόπου και κρυφοχαμογελούσαν και συναγελάζονταν με τις μαύρες συμφορές της εποχής. Για τις ανασκαφές δίπλα στα χωριά τους, μούγκα! Και μην πουν τώρα, μερικοί από αυτούς που ξεσπάθωσαν για να προστατέψουν θεσμικά τις …αρχαιότητες ότι τότε δεν ήξεραν ή ότι ήταν μικροί στην ηλικία. Κι αν δεν διάβαζαν τον τοπικό τύπο, όπως κάνουν και σήμερα συστηματικά, δεν είχαν δει στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ και σε πλήθος προοδευτικών και συντηρητικών εντύπων, τα δημοσιεύματα για «παπάδες αρχαιολόγους»; Δύο μέτρα και δύο σταθμά και όχι μόνον από διαφορετικούς ανθρώπους, πάντα!!! Και κάτι ακόμη. Και κλείνουμε με τους ευαίσθητους των δύο τελευταίων κατηγοριών που προαναφέραμε. Πόσοι και ποίοι από τις δύο αυτές κατηγορίες έχουν επισκεφθεί το Μουσείο Κυθήρων; Αυτό που με μεράκι και γνώση έστησαν αρχαιολόγοι χωρίς εισαγωγικά; Ελάχιστοι έως κανένας. Εδώ πολλοί δεν ξέρουν να σου αναφέρουν τα χωριά των Κυθήρων, ποία είναι η ιστορία τους, πού υπάρχουν αρχαιότητες, πιστεύει κανείς ότι τους έπιασε «κόψιμο» για το κανόνι του Λασκαρίδη; Αλλού στόχευαν. Ξεκάθαρα. Και αν κάποιους από αυτούς τους πήγαν σε καμία σχολική εκδρομή στην Παλιόχωρα, στην Παλιόπολη ή σε κανένα άλλο χώρο αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, τι απεκόμισαν εκτός από κανένα «πεσμένο εκκλησάκι, σπασμένο μάρμαρο ή κάποια εικόνα που σε κοιτάζει από γκρεμισμένους τοίχους, τη στιγμή που κάνεις καλαμπούρια στους διπλανούς σου και χαζολογάς με τους δασκάλους σου προσφωνώντας τους με το μικρό τους όνομα»;

Καταλήγοντας. Ο θόρυβος που δημιουργήθηκε ήταν πέρα για πέρα υπερβολικός και είχε άλλο στόχο, εκτός από την προστασία των αρχαίων. Και, όσον αφορά τη δήθεν ευαισθησία διαφόρων κονδυλοφόρων του διαδικτύου, έχουμε ακόμη πολλά. Ειδικά όσα αφορούν τις προ δεκαπενταετίας στάσεις τους και τη μουγκαμάρα τους στις τότε πραγματικές επιβουλές για τις οποίες ουδέποτε υπήρξε κάθαρση. Αλλά και την ειρωνεία μερικών στον ευεργετισμό. Μήπως θέλουν να καταργήσουν και αυτόν από τη χώρα μας, γιατί αυτό ενοχλεί έντονα τον κάθε έναν που απεχθάνεται την ιδιωτική πρωτοβουλία ακόμη και όταν προδήλως προσφέρει; Και πότε αλήθεια, αυτοί οι μόνιμοι σχολιαστές των κοινωνικών δικτύων έγραψαν μία καλή κουβέντα για την πολυετή και πολύτιμη προσφορά του κ. Λασκαρίδη στις ενάλιες ανασκαφές των Αντικυθήρων ή οποιαδήποτε άλλη προσφορά του. Αλλά και για οποιονδήποτε Λασκαρίδη δεν βρίσκουν ποτέ τίποτε να πουν. Αντίθετα με κάθε ευκαιρία πέφτουν τόνοι το δηλητήριο. Και αν δεν το πάμε παραπέρα, με ονόματα και συμπεριφορές, είναι γιατί έχουμε σταθερή επιλογή μας τη σύνθεση και τη συνδιαλλαγή για το καλό του τόπου και όχι να ρίχνουμε λάδι στη φωτιά για να γίνουν όλα στάχτη και μπούρμπερη, όπως είναι ο προφανής στόχος  πολλών εκ των μαχομένων από τις επάλξεις του διαδικτύου όψιμων αρχαιοφίλων.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ