Χάνω μελίσσια και βασίλισσες αλλά δεν έχω βαρρόα: Τι να φταίει;

Ακούω πάρα πολλούς μελισσοκόμους να παραπονιούνται ότι χάνουν μελίσσια και βασίλισσες.
Το πρώτο πράγμα που τους λέω είναι ότι φίλε έχεις βαριά προσβολή από βαρρόα.
Συνήθως δεν το δέχονται, και η κουβέντα σταματάει εκεί.

Ο μελισσοκόμος λανθασμένα πιστεύει πως αφού δεν βλέπει βαρρόα, ή αφού έκανε κάποια θεραπεία, ότι τα μελίσσια του δεν έχουν βαρρόα.
Τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι όμως.
Δεν θα κουραστώ ποτέ να το λέω ότι ο νούμερο 1 εχθρός της μέλισσας είναι η βαρρόα, η οποία γίνεται όλο και ποιο ύπουλη.

Η βαρρόα είναι δύσκολα ορατή στο μάτι των μελισσοκόμων.
Αν ο μελισσοκόμος φτάσει να βλέπει βαρρόα πάνω στις μέλισσες, τότε αυτή είναι τόση πολλή που εντός ολίγων ημερών το μελίσσι θα πεθάνει.
Έχουν περάσει 40 χρόνια που οι μέλισσες μας συμβιώνουν με την βαρρόα από τότε που αυτή ήρθε στην Ελλάδα.

Πλέον η μέλισσα με το μπροστινό της ποδαράκι προσπαθεί και πετάει την βαρρόα κάτω.
Αν ο πάτος είναι διάτρητος και η βαρρόα πέσει στο χώμα τότε πεθαίνει.
Επιπλέον οι μέλισσες φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να αποκτούν μηχανισμούς αντιμετώπισης της, όπως πχ η μια μέλισσα να βοηθάει την άλλη να πετάξει από πάνω της την βαρρόα.
Αυτό φαίνεται και στο παρακάτω βίντεο.
Γι αυτό δεν την βλέπουμε να σουλατσάρει πάνω στις μέλισσες.
Παρόλα αυτά, ο χρόνος των 40 ετών είναι πολύ λίγος για να μάθουν οι μέλισσες μας να παλεύουν αποτελεσματικά το πρόβλημα.

Θα χρειαστούν εκατοντάδες χρόνια για να μην πω χιλιάδες μέχρι να συμβεί αυτό.
Η μέλισσα της ανατολής από όπου προέρχεται η βαρρόα ανέπτυξε κοπτήρες στους σιαγόνες οπότε δαγκώνει την βαρρόα και την σκοτώνει.
Η δική μας μέλισσα δεν έχει τέτοια όπλα όμως.

Ο μελισσοκόμος περιμένει να δει τέτοιες εικόνες…

Αν δεν τις δει τότε πιστεύει ότι δεν έχει βαρρόα.

Η βαρροα όμως  κρύβεται ανάμεσα στους δακτυλίους των μελισσών και ούτε φαίνεται, ούτε η μέλισσα μπορεί να την πετάξει κάτω.

Και σκοτώνει το μελίσσι χωρίς να αφήνει σημάδια.
Ο μελισσοκόμος βλέπει τον πληθυσμό να λιγοστεύει, και στο τέλος την κυψέλη άδεια.
Δεν υπάρχουν νεκρές μέλισσες ούτε μέσα ούτε έξω από την κυψέλη.

Γιατί από μια που πεθαίνει την πιάνει μια άλλη ζωντανή μέλισσα και την πετάει έξω μακριά.
Αυτό γίνεται μέχρι την τελευταία.
Πολλές δραστικές ουσίες έχουν χάσει την αποτελεσματικότητα που είχαν παλιά για τον έλεγχο της βαρρόα.
Για να είναι ασφαλής το μελίσσι από την βαρροα αυτή πρέπει να εξοντωθεί σε ποσοστό που ξεπερνά το 95%.

Αν δηλαδή στην κυψέλη μας υπάρχουν 100 βαρροα, πρέπει να βρούμε τρόπο να σκοτώσουμε τις 96, διαφορετικά σύντομα θα μείνουμε χωρίς μελίσσι.
Κάνουμε θεραπεία, βάζουμε και χαρτί και βλέπουμε να σκοτώνονται πάρα πολλές βαρρόα, και ησυχάζουμε.

Όμως σας το είπα και να το θυμάστε, οι δραστικές ουσίες δεν δουλεύουν όπως παλιά γιατί έγινε κατάχρηση αυτών.
Οι περισσότερες δουλεύουν στο 70%.
Αυτό σημαίνει ότι εμείς είδαμε στο χαρτί πολλές νεκρές βαρρόα, εκατοντάδες ακάρεα και ησυχάσαμε, αλλά έχουμε αφήσει πίσω 30% βαρρόα ενώ έπρεπε να είχαμε αφήσει 4%.
Αν κάνουμε στο καπάκι δεύτερη θεραπεία δείτε τι θα γίνει.
Δυο είναι τα ενδεχόμενα.
Έχουν μείνει 30 βαρρόα στο μελίσσι μας.
Αυτές έμειναν επειδή η δραστική ουσία δεν δουλεύει όπως παλιά, η βαρρόα απέκτησε ανθεκτικότητα.
Το ποιο πιθανό είναι από  αυτές που απέκτησαν ανοσία να μην πάθουν τίποτα ούτε με την νέα θεραπεία, εφόσον χρησιμοποιήσουμε την ίδια δραστική ουσία.
Αλλά ας πούμε ότι, ξανά η ουσία θα δουλέψει θα κάνει την δουλειά της με τα ίδια ποσοστά αποτελέσματος.
Με 70% επιτυχία από τις 30 βαρρόα που έμειναν θα πεθάνουν οι 21.
Ακόμα δηλαδή και με δυο διαδοχικές θεραπείες σε ξεγονιασμένο μελίσσι, θα έχουμε πετύχει 91% θεραπεία.
Όμως είπαμε.
Πρέπει να βρούμε τρόπο να σκοτώσουμε άνω του 95% για να ήμαστε ασφαλείς.
Έτσι λένε οι επιστήμονες ανά τον κόσμο τουλάχιστον.
Με 9% βαρροα στην κυψέλη ας σκεφτούμε τι γίνεται…

Για να κατανοήσουμε καλύτερα την κατάσταση πρέπει να δούμε την βαρρόα σε ανθρώπινη κλίμακα.

Αν υπήρχε βαρρόα σε ανθρώπινη κλίμακα αυτή θα είχε το μέγεθος ενός μικρού πεπονιού.
Θα μας δάγκωνε, θα μας έπινε το αίμα και θα μας μετέδιδε ασθένειες.
Ακριβώς το ίδιο κάνει και στις μέλισσες.
Η μέλισσα που θα πέσει θύμα της βαρρόα δεν έχει πολλές ημέρες ζωή.

Και μαντέψτε τι γίνεται, όταν η μέλισσα δαγκώσει την βασίλισσα του μελισσιού.

Σωστά μαντέψατε αυτή θα πεθάνει εντός λίγων ημερών από μόλυνση.
Ας πάμε λίγο πίσω όμως.
Είχαμε κάνει καταπολέμηση της βαρρόα δυο φορές και πετύχαμε ποσοστό εξόντωσης 91%.
Αυτό σημαίνει περίπου ότι σε μια αποικία χειμωνιάτικη σε ένα μελίσσι χωρίς γόνο, με πληθυσμό 3 χιλιάδες μέλισσες, έμειναν ζωντανές εκεί αρκετές βαρρόα δεκάδες ακάρεα ίσως…
Έχω δει και μελίσσια που η κάθε μέλισσα είχε 3 βαρρόα επάνω της, ή που η βαρρόα έτρεχε πάνω στις κηρήθρες, ο κηφηνόγονος όσο υπήρχε πλήρωνε τη νύφη, αλλά τώρα δεν υπάρχει γόνος και αυτή βρίσκει τροφή πίνοντας το αίμα των μελισσών.
Εμείς έχουμε ησυχάσει ότι κάναμε δυο εφαρμογές, και ότι δεν μπορεί να έχουμε βαρρόα.
Οι βαρρόα που απέμειναν όμως κάθε μέρα τσιμπάνε τις μέλισσες και αυτές μολύνονται και πεθαίνουν.
Και αν δεν υπάρχει γόνος να αναπληρώσει τον πληθυσμό τότε η αποικία καταρρέει.

Να θυμάστε.
Αν τον χειμώνα, δείτε να χάνετε μελίσσια ή βασίλισσες σε ποσοστό μεγαλύτερο από 5% επί του συνόλου των μελισσιών σας, τότε αυτό σημαίνει ότι η βαρρόα κάνει πάρτι και εμείς κοιμόμαστε ήσυχοι.
Οι φυσιολογικές απώλειες μελισσιών τον χειμώνα είναι 5 με 6%.
Αν έχετε παραπάνω τότε κάτι τρέχει.
Θα πρέπει να θυμάστε και κάτι άλλο.
Η βαρρόα προέρχεται από την μέλισσα της ανατολής την λεγόμενη Apis ceranae
Όμως και η Νοσεμίαση προέρχεται ακριβώς από την ίδια μέλισσα, την Apis ceranae της ανατολής, εξου και το όνομα της Nosema cerana.
Και επειδή ενός κακού μύρια έπονται, είναι πάρα πολύ πιθανό η βαρρόα να είναι φορέας της Νοζεμίασης.
Εκτός δηλαδή από την ζημιά που μας κάνει η ίδια, πιθανότατα μολύνει τις μέλισσες και με Νοζεμίαση κάθε φορά που τις δαγκώνει.

Το αυτό συμβαίνει και τον Αύγουστο.

Γιατί και το καλοκαίρι τα μελίσσια ξεγονιάζουν και η βαρρόα απομυζεί αποκλειστικά τις μέλισσες.

Τι πρέπει να κάνει ο μελισσοκόμος.

Η ποιο σοφή κίνηση του μελισσοκόμου είναι να αλλάζει τις δραστικές ουσίες που χρησιμοποιεί.
Το ότι πλέον χρειάζονται 2 ή και 3 εφαρμογές για να πιάσουμε την βαρρόα σε ικανοποιητικό βαθμό είναι γεγονός, όμως δεν αρκεί μόνο αυτό.
Οι εφαρμογές αυτές πρέπει να γίνουν με διαφορετικές δραστικές ουσίες, αλλιώς ρισκάρουμε τα μελίσσια μας.
Θα εναλλάσσεται αμιτραζ, φλουμεθρινη, φλουβαλινειτ, και η τελευταία εφαρμογή να είναι με οξαλικό οξύ, είτε ταινίες είτε ενστάλαξη, τελευταίο να μπαίνει όμως.

Φίλοι μου, όλα τα παραπάνω δεν σας τα λέει κάποιος, που θέλει να πουλήσει φάρμακα, που τέλος πάντων έχει κάποιο όφελος να τα λέει αυτά.
Σας τα λέει ένας επαγγελματίας μελισσοκόμος, που ασχολείται με τις μέλισσες από 15 ετών και πλέον έγινε μεσόκοπος.
Έχω πάθει, έχω δει και τα λέω.

Ορισμένοι φίλοι μου λένε, κάτσε μωρέ Βασίλη στα αβγά σου, που θες να κάνεις μελισσοκόμο τον κάθε έναν, κάνε τη δουλειά σου εσύ και άσε τους άλλους.
Εγώ την δουλειά μου την κάνω.
Αν δεν την κάνω καλά μάλιστα θα στερήσω στην οικογένεια μου τα προς το ζην.
Υπάρχουν δυο λεπτομέρειες που με κάνουν και μιλάω όμως.
Η μια είναι πως το μολυσματικό φορτίο της μελισσοκομίας μεταδίδεται από το ένα μελισσοκομείο στο άλλο.
Όσο καλή δουλειά και αν κάνω εγώ, αν ο γείτονας έχει βαρρόα και Νοζεμίαση τότε πολύ γρήγορα θα γεμίσω και εγώ μέσω των κηφηνών και μέσω άλλων τρόπων μετάδοσης.

Η δεύτερη λεπτομέρεια είναι η συνείδηση μου.
Αν γνωρίζω και δεν μιλάω τότε τι σόι άνθρωπος είμαι;
Δεν ξέρω πως με έχετε γραδάρει, πως με έχετε κόψει.

Επιθυμώ το γενικό καλό, και την πρόοδο όλων των ανθρώπων, γιατί μέσω του συνόλου θα ωφεληθώ και εγώ.