Χάθηκε για την τρίτη ηλικία η «ασφάλεια» των αποταμιεύσεων

Από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας συνταξιούχος είναι να διαρκέσουν οι αποταμιεύσεις του όσο θα παραμείνει και ο ίδιος στη ζωή. Από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη μέχρι την Αυστραλία και την Ιαπωνία οι αποταμιεύσεις των συνταξιούχων δεν αυξάνονται αρκετά γρήγορα για να ακολουθήσουν την άνοδο του προσδόκιμου ζωής. Στην προειδοποίηση αυτή προέβη χθες το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, που προβλέπει ότι σύντομα οι συνταξιούχοι θα πρέπει να ζήσουν τουλάχιστον μία δεκαετία χωρίς να μπορούν να αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους, καθώς αυτές θα έχουν εξαντληθεί.

Σύμφωνα με τον Χαν Γικ, επικεφαλής των θεσμικών επενδυτών στο φόρουμ και εκ των συντακτών της σχετικής έκθεσης, «το μέγεθος του χάσματος υπαγορεύει τη λήψη μέτρων» από τους ιθύνοντες που χαράσσουν πολιτική, τους εργοδότες αλλά και τα ίδια τα άτομα. Ο ίδιος προειδοποιεί πως, αν δεν υπάρξει μέριμνα επί του θέματος, οι ηλικιωμένοι θα πρέπει είτε να ζουν με πολύ λιγότερα είτε να αναβάλλουν τη συνταξιοδότησή τους, καθώς «είτε ξοδεύεις λιγότερα είτε κερδίζεις περισσότερα». Το φόρουμ βασίστηκε στην υπόθεση πως οι συνταξιούχοι πρέπει να έχουν εισοδήματα αντίστοιχα με το 70% του μισθού που εισέπρατταν πριν από τη συνταξιοδότησή τους. Δεν συμπεριλαμβάνει σε αυτά επιδόματα και παροχές του κοινωνικού κράτους.

Advertisement

Ειδικότερα, στις ΗΠΑ το φόρουμ υπολογίζει πως όσοι Αμερικανοί είναι τώρα περίπου 65 ετών έχουν αποταμιεύσεις που αρκούν για να καλύψουν μόλις 9,7 έτη μετά τη συνταξιοδότησή τους. Αυτό σημαίνει πως ο μέσος Αμερικανός άνδρας πρέπει να ζήσει χωρίς αποταμιεύσεις περίπου 8,3 έτη. Σε ό,τι αφορά δε τις γυναίκες, που ζουν περισσότερο, το αντίστοιχο χρονικό διάστημα υπερβαίνει τη δεκαετία και φθάνει τα 10,9 έτη χωρίς αποταμιεύσεις. Για τους άνδρες συνταξιούχους  σε Βρετανία, Αυστραλία, Καναδά και Ολλανδία, το χρονικό διάστημα που θα αναγκαστούν να ζήσουν έχοντας εξαντλήσει τις αποταμιεύσεις τους φθάνει στα 10 χρόνια και για τις γυναίκες είναι κατά δύο με τρία χρόνια μεγαλύτερο. Από τα στοιχεία του φόρουμ προκύπτει, πάντως, ότι σε όλες αυτές τις χώρες οι συνταξιούχοι ζουν αρκετά καλά, αν συγκριθούν με την κατάσταση που έχει να αντιμετωπίσει η τρίτη ηλικία στην Ιαπωνία. Στην Ιαπωνία, το χρονικό διάστημα που πρέπει να ζήσει ο μέσος συνταξιούχος έχοντας εξαντλήσει τις αποταμιεύσεις του αγγίζει τα 15 χρόνια για τους άνδρες και εκτινάσσεται σχεδόν στα 20 χρόνια για τις γυναίκες.

Από την έρευνα του φόρουμ εξάγεται πως οι Ιάπωνες αποταμιεύουν εξίσου με τους πολίτες των άλλων χωρών. Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι τείνουν να επενδύουν σε ασφαλείς τίτλους που πάντα αποδίδουν πολύ περιορισμένα κέρδη. Το αποτέλεσμα είναι πως οι αποταμιεύσεις των Ιαπώνων αρκούν για να καλύψουν μόλις 4,5 χρόνια μετά τη συνταξιοδότηση. Και, στο μεταξύ, τα στοιχεία του ΟΟΣΑ φέρουν τις γυναίκες στην Ιαπωνία να έχουν το υψηλότερο προσδόκιμο ζωής στον κόσμο, στα 87,1 έτη. Οι άνδρες στην Ιαπωνία έχουν προσδόκιμο ζωής τα 81 έτη. Οπως επισημαίνει το φόρουμ, σε όλον τον κόσμο κυβερνήσεις και εργοδότες έχουν μεταφέρει στους εργαζομένους την πίεση που δημιουργούν τα νέα δεδομένα και, ουσιαστικά, τους  εξωθούν να συμμετάσχουν σε νέα συνταξιοδοτικά σχήματα.

Σύμφωνα, πάντα, με τα στοιχεία του φόρουμ, το σύνολο των συλλογικών αποταμιεύσεων για τη συνταξιοδότηση αναμένεται να φθάσει στα 400 τρισ. δολάρια το 2050, ενώ το 2015 δεν υπερέβαινε τα 70 τρισ. δολάρια. Και όμως στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου υπολογίζεται ότι χρειάζονται επιπλέον αποταμιεύσεις ύψους 137 τρισ. δολαρίων για να στηρίξουν το εισόδημα των συνταξιούχων. Είναι το μεγαλύτερο έλλειμμα αυτού του είδους μεταξύ όλων των χωρών και ακολουθούν η Κίνα με αντίστοιχο έλλειμμα ύψους 119 τρισ. δολαρίων και η Ινδία με έλλειμμα 85 τρισ. δολαρίων.