Χημικά σε προϊόντα οικιακής χρήσης συνδέονται με αυτισμό και σκλήρυνση κατά πλάκας

Δύο χημικές ουσίες που βρίσκονται σε κοινά προϊόντα οικιακής χρήσης, όπως για παράδειγμα τα απολυμαντικά και τα μωρομάντηλα, ενδεχομένως να συμβάλλουν στην ανάπτυξη νευρολογικών διαταραχών, όπως ο αυτισμός και η σκλήρυνση κατά πλάκας, σύμφωνα με μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Nature Neuroscience.

Οι ερευνητές εξέτασαν περισσότερες από 1.800 χημικές ουσίες που βρίσκονται σε προϊόντα οικιακής χρήσης – για τις οποίες δεν είχε γίνει πρότινος έρευνα αναφορικά με την πιθανή σχέση τους με την υγεία του εγκεφάλου – και ανακάλυψαν ότι δύο μπορούν να προκαλέσουν σημαντική βλάβη: πρόκειται για τις ενώσεις τεταρτοταγούς αμμωνίου (ονομάζονται επίσης Quats ή QACs) και τα οργανοφωσφορικά επιβραδυντικά φλόγας (OFRs).

Τα Quats βρίσκονται σε προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά όπως στα καθαριστικά σώματος, στα μαλακτικά ρούχων, στα σαμπουάν, σε αντηλιακά, σε μωρομάντηλα, σε κρέμες ξυρίσματος και σε απολυμαντικά.

Τα δεύτερα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή μη εύφλεκτων υλικών και βρίσκονται σε μεταξύ άλλων σε έπιπλα, βερνίκια νυχιών, καθώς και σε ηλεκτρονικές συσκευές.

Οι ουσίες αυτές βρέθηκε πως επηρεάζουν τα ολιγοδενδροκύτταρα. Πρόκειται για κύτταρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα τα οποία παράγουν την ουσία μυελίνη. Η μυελίνη περιβάλλει τους νευροάξονες των κυττάρων και βοηθάει την κυκλοφορία του ηλεκτρικού ερεθίσματος κατά μήκος τους. Ενδεικτικά, στη σκλήρυνση κατά πλάκας παρουσιάζεται διαταραχή των ολιγοδενδροκυττάρων με αποτέλεσμα η μυελίνη να παθαίνει βλάβη και να μη μεταδίδει το νευρικό σήμα κατά μήκος του νευροάξονα και έτσι προκύπτει η σκλήρυνση κατά πλάκας.

Η μελέτη, η οποία χρησιμοποίησε ποντίκια, σημειώνει ότι νευρολογικά προβλήματα επηρεάζουν εκατομμύρια άτομα, αλλά μόνο ένα κλάσμα αυτών των περιπτώσεων έχουν αποδοθεί στη γενετική, προσθέτοντας ότι “άγνωστοι περιβαλλοντικοί παράγοντες συμβάλλουν σημαντικά στις νευρολογικές ασθένειες”.

Όταν ο εγκεφαλικός ιστός των ποντικών εκτέθηκε στις χημικές ουσίες, τα ολιγοδενδροκύτταρά τους είτε σταμάτησαν να αναπτύσσονται, είτε πέθαναν.

Οι ερευνητές ανησυχούν ότι περισσότερα παιδιά εκτίθενται σε αυτές τις χημικές ουσίες επειδή τα gel χεριών και άλλα απολυμαντικά έχουν γίνει πιο κοινά μετά τον Covid.

Η ομάδα χρησιμοποίησε επίσης εθνικά δεδομένα για παιδιά στις ΗΠΑ και διαπίστωσε ότι τα άτομα με ειδικές ανάγκες είχαν υψηλότερα επίπεδα αυτών των ενώσεων στο σώμα τους σε σχέση με συνομήλικα παιδιά.

Ο Δρ Paul Tesar, επικεφαλής ερευνητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Case Western Reserve στο Οχάιο, είπε: “Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι είναι απαραίτητος ο πιο ολοκληρωμένος έλεγχος των επιπτώσεων αυτών των κοινών οικιακών χημικών ουσιών στην υγεία του εγκεφάλου. “Ελπίζουμε ότι το έργο μας θα συμβάλει στο να υπάρξουν παρεμβάσεις για την ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε χημικές ουσίες και την προστασία της ανθρώπινης υγείας”, συμπλήρωσε.