Χρ. Ράμμος: Χρήση της ευθανασίας με αυστηρές προϋποθέσεις

Μια πρόταση που αναμένεται να συζητηθεί έντονα και ενδεχομένως να προκαλέσει νέο γύρο αντιπαράθεσης με την εκκλησία, κατατέθηκε πρόσφατα από τον αντιπρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας, Χρήστου Ράμμου.

Αφορά στη υπόθεση της ευθανασίας κι αν μπορεί υπό προϋποθέσεις να ισχύσει και στην Ελλάδα. Μιλώντας σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Νομική του ΑΠΘ, ο ανώτατος δικαστικός πρότεινε την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα με μια διάταξη η οποία θα προβλέπει ότι σε ειδικές καταστάσεις μπορεί να γίνει δυνατός ο κατ’ εξαίρεση τερματισμός της ζωής.

Μια ευθανασία υπό αυστηρές προϋποθέσεις βεβαίως που θα μπορούσε να είναι αν υπάρχει μια ανίατη ασθένεια βαριάς μορφής, μη ανατάξιμη. Μια αρρώστια που χειροτερεύει τη ζωή του ασθενούς σε σημείο που υπάρχουν αφόρητοι πόνοι και ο ίδιος το ζητά επίμονα.

Η απόφαση για ευθανασία θα μπορεί να λαμβάνεται από συμβούλιο γιατρών που θα ελέγχουν αν πράγματι συντρέχουν οι προϋποθέσεις κι αν ο ασθενής δεν οδηγείται προς το θάνατο ως συνέπεια ενός καταθλιπτικού επεισοδίου.

Ο ίδιος ο Ράμμος αλλά και πολλοί νομικοί και άλλοι επιστήμονες έθεσαν τους προβληματισμούς τους και τα ηθικά διλήμματα που υπάρχουν αλλά και τις δικλίδες ασφαλείας που θα έπρεπε να μπουν αν ποτέ αποφασιζόταν κάτι τέτοιο.Η ευθανασία είχε έρθει ξανά στο προσκήνιο πριν από 1,5 χρόνο με το θάνατο (με υποβοηθούμενη ευθανασία) του δημοσιογράφου Αλέξανδρου Βέλλιου.

Σε πολλές χώρες υπάρχουν νομοθετικές ρυθμίσεις που δίνουν ορισμένες απαντήσεις σε ερωτήματα.

Μεγάλη Βρετανία
Όπως αναφέρεται σε βρετανικό νόμο του 1961, σχετικό με την αυτοκτονία (British Suicide Act of 1961), όταν κάποιος βοηθά, ενθαρρύνει σε κάποιον αυτοκτονία, διαπράττει αυτόματα ποινικό αδίκημα και αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης που φτάνουν τα 14 χρόνια κάθειρξη. Και τούτο επειδή ο νόμος θεωρεί την ευθανασία «υποβοηθούμενη αυτοκτονία». Ο νόμος δεν παραλείπει να αναφέρει και το αυτονόητο: ότι αυτοκτονία χωρίς τη συνδρομή άλλου ανθρώπου θεωρείται νόμιμη.

Γαλλία
Το 2004 ψηφίστηκε νόμος, σύμφωνα με τον οποίο επετράπη να τερματιστεί θεραπεία ασθενή που υπέφερε από αβάσταχτους πόνους, ακόμα και αν η συγκεκριμένη θεραπεία ήταν αυτή που τον κρατούσε στη ζωή. Βεβαίως, για να γίνει αυτό χρειάστηκε ο ίδιος ο ασθενής να το ζητήσει έντονα και να υπάρξει έγγραφη συναίνεσή του.

Ολλανδία
Η ευθανασία νομιμοποιήθηκε το 2002. Πρόκειται για την πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που προέβη στη νομιμοποίηση, καταγράφοντας και τα κριτήρια που θα πρέπει να ισχύουν ώστε ο γιατρός να βοηθήσει τον ασθενή να πεθάνει.

Βέλγιο
Στη βελγική νομοθεσία αναφέρονται ρητώς οι προϋποθέσεις που πρέπει να υπάρχουν ώστε η διαδικασία να είναι νόμιμη. Χρειάζεται ο ασθενής να δηλώσει γραπτώς την επιθυμία του, να πάσχει από ανίατη ασθένεια, η κατάστασή του να είναι μη αναστρέψιμη και το αίτημα να εξεταστεί από επιτροπή. Πολύ πρόσφατα μάλιστα θεσμοθετήθηκε η δυνατότητα να γίνεται ευθανασία και σε ασθενείς μικρότερους από 18 χρόνων. Η νομοθεσία καλύπτει μόνο όσους είναι Βέλγοι, οπότε η διαδικασία δεν μπορεί να γίνει για πολίτες άλλων χωρών.

Αυστραλία
Η ευθανασία απαγορεύεται. Το 1995 με τον νόμο Rights of the Terminally Iee Act η υποβοηθούμενη αυτοκτονία επιτράπηκε, αλλά δύο χρόνια αργότερα αυτός ο νόμος καταργήθηκε έπειτα παρέμβαση της Ομοσπονδιακής Βουλής.

ΗΠΑ
Ενώ σε επίπεδο κράτους η υποβοηθούμενη αυτοκτονία απαγορεύεται, η ευθανασία δεν είναι παράνομη στην Πολιτεία του Ορεγκον. Με τον νόμο Oregon Death with Dignity Act, που ξεκίνησε να εφαρμόζεται πριν από περίπου 10 χρόνια, θεσμοθετήθηκε ουσιαστικά ο «θάνατος με αξιοπρέπεια».

Ιαπωνία
Η ευθανασία είναι νόμιμη από το 1962. Θα πρέπει όμως να αποδεικνύεται ότι ο ασθενής πονάει και υποφέρει αβάσταχτα, και ότι η κατάστασή του είναι μη αναστρέψιμη. Επίσης ο νόμος αναφέρει ρητά ότι η ευθανασία πρέπει να γίνεται μόνο από γιατρό και με «ηθικά σωστό τρόπο»