Δεν θα απαγορεύσει η ΕΕ την επισκευή αυτοκινήτων άνω των 15 ετών

Τις τελευταίες ημέρες εμφανίστηκε και διαδίδεται, με σημαντική απήχηση, ισχυρισμός σύμφωνα με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να απαγορεύσει την επισκευή αυτοκινήτων ηλικίας 15 ετών και άνω, βάζοντας με αυτό τον τρόπο τέλος στην κυκλοφορία τους. Όπως διαβάζουμε σε άρθρα στον ηλεκτρονικό Τύπο και σε αναρτήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απώτερος σκοπός της παραπάνω ενέργειας είναι η επιβάρυνση των πολιτών με πρόσθετα έξοδα, καθώς θα αναγκαστούν να αντικαταστήσουν το αυτοκίνητό τους με κάποιο πιο σύγχρονο. Ερευνήσαμε τα στοιχεία και διαπιστώσαμε πως κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί. Ας δούμε τι ισχύει.

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε ιστοσελίδες και ιστολόγια: pronews.gr, hellasultras.gr, triklopodia.gr, briefingnews.gr, ksipnistere.com, realoraiokastro.gr, epilekta.com

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Αναζητώντας με όρους-κλειδιά, εντοπίζουμε μια ρύθμιση που θέλει να τροποποιήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τίτλο End of Life Vehicles. Αυτή είχε εισαχθεί αρχικά τον Σεπτέμβριο του 2000, ωστόσο μετά από διαβουλεύσεις, αναθεωρήσεις και αξιολογήσεις, η ανάδυση καινούργιων προβλημάτων επέφερε αναπόφευκτα την ανάγκη να ξεκινήσει ο διάλογος για την περαιτέρω τροποποίηση της προαναφερθείσας ρύθμισης.

Έτσι, στις 13 Ιουλίου 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε μια πρώτη ανασκόπηση των προτεινόμενων μέτρων που αποσκοπούν στη βελτίωση της κυκλικής οικονομίας και της ανακυκλωσιμότητας στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Μιλώντας με νούμερα, κάθε χρόνο, περισσότερα από έξι εκατομμύρια οχήματα στην Ευρώπη αποσύρονται και αντιμετωπίζονται ως απορρίμματα. Με τη λάθος διαχείρισή τους αναδύονται περιβαλλοντικά προβλήματα και η Ευρώπη χάνει εκατομμύρια τόνους υλικών και πρώτων υλών, εφόσον η αυτοκινητοβιομηχανία είναι μεταξύ των μεγαλύτερων καταναλωτών πρώτων υλών όπως ο χάλυβας, το αλουμίνιο, ο χαλκός, ενώ παραμελείται η χρήση ανακυκλωμένων υλικών.

Μεταξύ άλλων, η ρύθμιση End of Life Vehicles απαγορεύει στις αυτοκινητοβιομηχανίες την χρήση διάφορων επικίνδυνων ουσιών κατά την κατασκευή των οχημάτων, όπως ο μόλυβδος, ο υδράργυρος, το κάδμιο και το εξασθενές χρώμιο, εκτός από καθορισμένες εξαιρέσεις όταν δεν υπάρχουν επαρκείς εναλλακτικές λύσεις.

Οι νέοι κανονισμοί αφορούν όλο το φάσμα της “ζωής” ενός οχήματος, από τον σχεδιασμό και την κατασκευή του μέχρι την επεξεργασία του κατά την απόσυρσή του. Συγκεκριμένα αποσκοπούν:

1. στη βελτίωση του κυκλικού σχεδιασμού των οχημάτων, για τη διευκόλυνση της αφαίρεσης υλικών και εξαρτημάτων για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση,
2. στη διασφάλιση ότι τουλάχιστον το 25% του πλαστικού που χρησιμοποιείται για την κατασκευή ενός οχήματος προέρχεται από ανακύκλωση,
3. στην ανάκτηση περισσότερων και καλύτερης ποιότητας πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένων πλαστικών, χάλυβα και αλουμινίου,
4. στη διασφάλιση ότι οι παραγωγοί είναι οικονομικά υπεύθυνοι για τα οχήματα, όταν απορρίπτονται, και στην θέσπιση κινήτρων για την ανακύκλωση των υλικών τους,
5. στην επέκταση του μέτρου και σε άλλα οχήματα, όπως μοτοσικλέτες, φορτηγά και λεωφορεία, διασφαλίζοντας την κατάλληλη μεταχείριση στο τέλος του κύκλου “ζωής” τους.

Τι αλλαγή θα επιφέρουν τα ανωτέρω μέτρα μέχρι το 2035;

Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, αναμένεται: α) μείωση στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 12,8 εκατομμύρια τόνους, πράγμα που μεταφράζεται σε εξοικονόμηση 2,9 δισεκατομμυρίων ευρώ, β) συλλογή και επεξεργασία 3,8 εκατομμυρίων οχημάτων στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων μοτοσικλετών, φορτηγών, λεωφορείων και οχημάτων που θα μπορούσαν να έχουν εξαχθεί ή διαλυθεί παράνομα, γ) επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση 350 τόνων ορυκτών και πρώτων υλών, συμβάλλοντας σημαντικά στην αυτονομία της ΕΕ σε πρώτες ύλες, δ) ανακύκλωση 5,4 εκατομμυρίων τόνων υλικών ανώτερης ποιότητας, ε) δημιουργία 22 χιλιάδων θέσεων εργασίας στην ΕΕ και, τέλος, στ) μείωση τιμών για μεταχειρισμένα ανταλλακτικά και εξαρτήματα, που σημαίνει ότι θα είναι φθηνότερη η συντήρηση και η επισκευή των οχημάτων.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι πουθενά μεταξύ των προτεινόμενων μέτρων δεν αναφέρεται τίποτα για απαγόρευση επισκευής οχημάτων δεκαπενταετίας και άνω. Ωστόσο, για λόγους πληρότητας του ελέγχου του διακινούμενου ισχυρισμού, απευθυνθήκαμε στον κύριο Adalbert Jahnz, υπεύθυνο επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ειδικότητα στα θέματα περιβάλλοντος και μεταφορών. Ο κύριος Jahnz διέψευσε εξ ολοκλήρου τον ισχυρισμό τονίζοντας ότι όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται στη ρύθμιση End of Life Vehicles αλλά ούτε και σε οποιαδήποτε άλλη πολιτική της ΕΕ. Μάλιστα, σημείωσε πως έχει λάβει παρόμοιες ερωτήσεις από πολλά κράτη μέλη, ένδειξη της αναπαραγωγής του ισχυρισμού διεθνώς.

Συγκεκριμένα είπε:

Είμαι στην ευχάριστη θέση να επιβεβαιώσω ότι ο ισχυρισμός αυτός είναι εντελώς κατασκευασμένος και δεν έχει καμία βάση στην πρόταση που κάναμε – ή σε οποιαδήποτε άλλη πολιτική της ΕΕ.
Έχω λάβει πολλές παρόμοιες ερωτήσεις από διάφορα κράτη μέλη, οπότε είναι σαφές ότι αυτοί οι ανακριβείς ισχυρισμοί κυκλοφορούν στην Ευρώπη. Αυτό από μόνο του θα μπορούσε ίσως να είναι μια αρκετά ενδιαφέρουσα ιστορία.

Τέλος, με βάση τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία που εντοπίσαμε, προερχόμενα από τον Δεκέμβριο του 2023, η εν λόγω πρόταση δεν έχει επικυρωθεί ακόμη. Αναμένεται να εξεταστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, στο πλαίσιο της ακολουθούμενης νομοθετικής διαδικασίας.

Συμπέρασμα

Έχοντας υπόψη τα ανωτέρω, ο ισχυρισμός κρίνεται ψευδής. Αναφέρεται σε μια σειρά μέτρων στο πλαίσιο της ρύθμισης End of Life Vehicles, που αποσκοπεί στην πράσινη ανάπτυξη και βιωσιμότητα των αυτοκινητοβιομηχανιών στην Ευρώπη, μειώνοντας τους ρύπους και αυξάνοντας την ευρωπαϊκή αυτονομία σε πρώτες ύλες μέχρι το 2035. Έχοντας εξετάσει αναλυτικά τα προτεινόμενα μέτρα, δεν αναφέρεται πουθενά η απαγόρευση επισκευής οχημάτων από 15 ετών και άνω. Πρόκειται για παραφιλολογία που αναπαράγεται σε διάφορες χώρες της ΕΕ, όπως μας εξήγησε υπεύθυνος επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διαψεύδοντας εξ ολοκλήρου τον ισχυρισμό. Άλλωστε, αναμένεται η εξέταση της πρότασης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρώπης για την επικύρωσή της.