ECONOMIST: Οι κοινωνικές ανισότητες στην αντιμετώπιση του καρκίνου

Οι πολιτικές δημόσιας υγείας και πρόληψης του καρκίνου στην Ελλάδα, οι κοινωνικές ανισότητες στη διαμόρφωση δημόσιας πολιτικής, η αντιμετώπιση του ζητήματος των ανισοτήτων στον καρκίνο του πνεύμονα, η ίδρυση πόλεων χωρίς καρκίνο και η αξία της επένδυσης στην παιδεία για την υγεία των ασθενών, ήταν τα θέματα που συζητήθηκαν από την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, και ειδικούς επιστήμονες στο πλαίσιο του της τέταρτης ετήσιας συνόδου κορυφής Economist Impact που πραγματοποιείται στην Αθήνα.

Κοινή διαπίστωση ήταν ότι υπάρχει ανισότητα στην αντιμετώπιση του καρκίνου, μεταξύ κρατών αλλά και στο εσωτερικό των χωρών, όπως και στην Ελλάδα και χρειάζονται στοχευμένες παρεμβάσεις για την εξάλειψή της.

Η Ειρήνη Αγαπιδάκη κατά την τοποθέτησή της αναφέρθηκε στις αλλαγές στον τομέα της πρόληψης και πρόσβασης των ασθενών σε υπηρεσίες υγείας που έχουν γίνει τον τελευταίο χρόνο.

Πριν από ένα μήνα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μέτρα που η Ελλάδα έχει κάνει ήδη, είπε, όπως επέκταση του εμβολιασμού HPV και για αγόρια, παρακολούθηση της εμβολιαστικής κάλυψης μέσω του ψηφιακού παιδιατρικού βιβλιαρίου το οποίο ισχύει στην Ελλάδα από το 2022.

Σημείωσε ότι μέσα στο Μάρτιο ξεκινάει το πρόγραμμα πρόληψης για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και ακολουθεί το πρόγραμμα για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Είπε ότι η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες που θα υλοποιήσει πρόγραμμα πρόληψης για τον καρκίνο του πνεύμονα, αντίστοιχο για τον καρκίνο του δέρματος και μια σειρά άλλες δράσεις.

Πρέπει να αγκαλιάσουμε τον τομέα της πρόληψης. Για πρώτη φορά η χώρα μας υλοποιεί προγράμματα πρόληψης και η Πολιτεία επενδύει εκατομμύρια σε αυτό τον τομέα, είπε η κ. Αγαπηδάκη.

Σχετικά με τις ανισότητες στην Υγείας η κυρία Αγαπηδάκη είπε ότι το υπουργείο έχει προχωρήσει σε πολιτικές για καλύτερη διείσδυση σε ομάδες του πληθυσμού που “μαστίζονται από τις κοινωνικές ανισότητες” και είτε λόγω χαμηλού εγγραμματισμού υγείας είτε για άλλους λόγους συνήθως

Για τις ανισότητες στην υγεία μίλησε ο Γιάννης Τούντας, ομότιμος καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Διευθύντρια Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ISPM).

Η υγείας μας εξαρτάται από 4 μεγάλες κατηγορίες παραγόντων. Είναι οι βιολογικοί παράγοντες, οι παράγοντες που έχουν σχέση με το φυσικό περιβάλλον, οι κοινωνικοί παράγοντες και η ανθρώπινη συμπεριφορά, η οποία καθορίζεται από το κοινωνικό περιβάλλον.

Οι κοινωνικοί παράγοντες, περιλαμβάνουν το εισόδημα, την κοινωνική προστασία, τις συνθήκες εργασίας, τις συνθήκες διαβίωσης και τις υπηρεσίες υγείας και δυστυχώς είναι άνισα κατανεμημένοι και αυτό είναι η βασική αιτία των ανισοτήτων στην υγεία που είναι παγκόσμιο πρόβλημα.

Σύμφωνα με ενδεικτικά αποτελέσματα μελέτης που θα ανακοινωθεί το επόμενο διάστημα και αφορά τις κοινωνικές ανισότητες στη χώρα μας, υπάρχει διαφορά 2,5 ετών στο προσδόκιμο ζωής, ανάλογα με το εκπαιδευτικό επίπεδο. Μόνο το 27,3% αναφέρει καλή υγεία από εκείνους που έχουν στοιχειώδη εκπαίδευση και το 80,5% με τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επίσης, η αυτοαναφερόμενη καλή και πολλή καλή υγεία είναι 53,2% στον πληθυσμό με εισόδημα έως 400 ευρώ και 93,8% με εισόδημα άνω των 3000 ευρώ. Εκπαίδευση και εισόδημα διαφοροποιούν σημαντικούς δείκτες υγείας είπε ο κ. Τούντας.

Αυτό που χρειάζεται για να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα προβλήματα είναι με στοχευμένες πολιτικές που θα αφορούν συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες και όχι να περιοριζόμαστε σε οριζόντια μέτρα.

Στις ανισότητες στον καρκίνο του πνεύμονα, αναφέρθηκε η Ανδριανή Χαρπίδου, πνευμονολόγος, επικεφαλής γραφείου κλινικών δοκιμών, 3ο Τμήμα Παθολογίας και Εργαστηριακής Ιατρικής Σχολής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο “Σωτηρία”.

Τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει σημαντικά βήμα στη διάγνωση και θεραπεία αλλά αυτό δεν είναι ισότιμο για όλους και εξαρτάται από το κοινωνικό, οικονομικό και μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων που ζουν στην ίδια χώρα, ανέφερε.

Οι ομάδες που έχουν χαμηλότερο κοινωνικό, οικονομικό και μορφωτικό επίπεδο είναι πιο ευάλωτες στον καρκίνο του πνεύμονα, διότι εκτίθενται περισσότερο στους παράγοντες κινδύνου (κάπνισμα, ρύπανση του περιβάλλοντος, εμπόδια στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας). Οι ομάδες αυτές έχουν 2 με 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να διαγνωστούν με καρκίνο του πνεύμονα και να πεθάνουν από την ασθένεια, τόνισε

Όλοι έχουμε ευθύνη να προσπαθήσουμε να γεφυρώσουμε το κενό, να εξαλείψουμε την κοινωνική ανισότητα, κατέληξε.

Σαν Πολιτεία θα πρέπει να προετοιμαστούμε για την αύξηση των περιπτώσεων καρκίνου, είπε ο Μιχαήλ Νικολάου, ιατρός ογκολόγος, Γενικό Αντικαρκινικό – Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών “‘Αγιος Σάββας”, αντιπρόεδρος Δ.Σ., HeSMO, καθώς αυξάνονται οι άνθρωποι που θα χρειαστούν υπηρεσίες υγείας και θα πρέπει να μπορούν όλοι να μπορούν να τις έχουν όταν τις χρειάζονται.

Οι επιστήμονες έχουν βαθιά την πεποίθηση ότι το 50% των καρκίνων μπορεί να προληφθεί με την υιοθέτηση μέτρων πρόληψης, τόνισε, καταλήγοντας ότι το πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί μας δίνει πάρα πολλά όπλα για την αντιμετώπιση του καρκίνου, ωστόσο από την άλλη παραμένει το τεράστιο πρόβλημα της ρύπανσης του περιβάλλοντας. Έδωσε έμφαση στην εκπαίδευση από τις πρώτες τάξεις των σχολείων ώστε να εξασφαλίσουμε, είπε ότι θα σεβαστούν τον πλανήτη και ότι θα μπορέσουμε να ζήσουμε όλοι με υγεία πάνω σε αυτόν.

Χαιρετισμό απηύθυνε η Βασιλική-Ραφαέλα Βακουφτσή, πρόεδρος Συλλόγου Ελλήνων Ασθενών, ενώ το σχολιασμο έκανε ο Νικόλαος Τσουκαλάς, ιατρός ογκολόγος, διευθυντής Ογκολογικού Τμήματος, 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο, Γενικός Γραμματέας ΔΣ, HeSMO και ο Ιωάννης Μπουκοβίνας, ιατρός ογκολόγος, προϊστάμενος Ογκολογικής Μονάδας ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗΣ, Θεσσαλονίκη. Τόνισε ότι ο καρκίνος είναι ένα μείζον κοινωνικό θέμα που αφορά μία στις δυο ελληνικές οικογένειες. Έχουμε αρκετά δεδομένα για να κάνουμε στοχευμένες παρεμβάσεις, είπε, τονίζοντας την ανάγκη να εμπλακούν στην αντιμετώπιση του καρκίνου οι τοπικές κοινωνίες.

Το παράδειγμα της Σουηδίας

Η Emily Tiemann, διευθυντής, ιατρείο υγείας, Economist Impact σε ηχογραφημένο μήνυμα της αναφέρθηκε στο σχέδιο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας που εφαρμόζεται στη Σουηδία.

“Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας , τόνισε , είναι ο τέταρτος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες με αυξητικές τάσεις. Είναι προβλέψιμος χάρη στο εμβόλιο και σε άλλα προληπτικά μέτρα.

Η Σουηδία βρίσκεται προ των πυλών να εξαλείψει τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μέχρι το 2030, μέσω του εμβολιασμού και άλλων προληπτικών μέτρων πρώιμης διάγνωσης.

Το σημαντικότερο όλων είναι ότι υπάρχει ολοκληρωμένη παρέμβαση που δεν επαφίεται στον εθελοντικό εμβολιασμό των ατόμων αλλά γίνεται υποχρεωτικά στα σχολεία και πολλοί οργανισμοί κάνουν εκστρατείες ενημέρωσης και ταυτόχρονα συλλέγονται δεδομένα και αξιοποιούνται και αυτά είναι στη διάθεση των ερευνητικών ομάδων. Αυτά συνιστούν μια ρουτίνα μαζί με τα προγράμματα της ενημέρωσης που στοχεύουν τις ηλικίες από 9 ετών και πάνω.

Ευχή μας και άλλες χώρες να ακολουθήσουν την ίδια διαδρομή με τη Σουηδία, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του ΠΟΥ του 2030”.