Είναι η Ελλάδα μια μεγάλη ΛΑΡΚΟ;

Δεν γνωρίζω ποιος είναι ο πλέον κατάλληλος τίτλος. Είναι η Ελλάδα μια μεγάλη ΛΑΡΚΟ ή είναι η ΛΑΡΚΟ μια μικρή Ελλάδα; Ο διευθυντής σύνταξης επέλεξε τον πρώτο τίτλο. Σημασία έχει πάντως ότι η Ελλάδα και η ΛΑΡΚΟ ακολουθούσαν και ίσως να ακολουθούν ακόμα, βίους παράλληλους. Παράλληλους βίους, γεμάτους με στρεβλώσεις και εμμονικά στερεότυπα.

Η απόσυρση του ενδιαφέροντος για την αγορά των περιουσιακών στοιχείων της ΛΑΡΚΟ, από την πλευρά του επενδυτικού σχήματος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και AD Holdings, με αναφορά στις δυσμενείς μεταβολές που μεσολάβησαν στην παγκόσμια αγορά της ενέργειας, των μετάλλων και ιδίως των προϊόντων νικελίου, καθώς και οι αλλεπάλληλες και συνεχιζόμενες εμπλοκές στη δικαιοσύνη, έβαλε προσωρινά τίτλους τέλους στις εξελίξεις. Δίχως ωστόσο να βάλει τέλος στις επιβαρύνσεις των φορολογουμένων που στηρίζουν αυτό το ζημιογόνο κρατικό τέρας επί δεκαετίας, δίχως φως στον ορίζοντα.

Όταν το 1982, η ΛΑΡΚΟ μετά από την πτώση της τιμής του νικελίου, περνούσε σε καθεστώς κρατικοποίησης και αργότερα στα χέρια της Εθνικής Τράπεζας, της ΔΕΗ και του αλήστου μνήμης Οργανισμού Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων που «μεγαλούργησε» επί ΠΑΣΟΚ, ουδείς περίμενε ότι το 2024 θα μιλούσαμε ακόμα για αυτήν την προβληματική επιχείρηση. 42 χρόνια μετά!

Μια μακρά ιστορία κακοδιαχείρισης, σπατάλης, ρουσφετιών, προσλήψεων, τριτοδρομικών πειραματισμών, αποτυχημένων προγραμμάτων εξυγίανσης, καθώς και ανεπιτυχών διαδικασιών πώλησης, η οποία έχει κοστίσει στους φορολογούμενους της Ελλάδας κοντά στα 8 δισ. ευρώ.

Μόνο το δημοσιονομικό κόστος στήριξης από το 1989 μέχρι και το 2019, σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη του Γιώργου Μπήτρου, Ομότιμου Καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και του Κωνσταντίνου Σαραβάκου, Συντονιστή Ερευνητικών Προγραμμάτων του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών είχε υπολογιστεί σε 5,77 δισ. ευρώ, σε σταθερές τιμές του 2015.

Παράλληλα το Ελληνικό Δημόσιο έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διότι δεν έχει ανακτήσει την ασυμβίβαστη κρατική ενίσχυση ύψους 135,8 εκατ. ευρώ της περιόδου 2008 -2011 καθώς και τους αναλογούντες τόκους, σύμφωνα με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2013.

Εάν σε αυτά τα ποσά προστεθούν οι υποχρεώσεις προς τη ΔΕΗ οι οποίες υπολογίζονται στα 400 εκατ. ευρώ με 500 εκατ. ευρώ, τα περίπου 100 εκατ. ευρώ που έχει κοστίσει μέχρι σήμερα η 4ετής Ειδική Διαχείριση (2020-2024), τα ληξιπρόθεσμα χρέη 500 εκατ. ευρώ σε προμηθευτές, εργολάβους, τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ., καθώς και το κόστος των περιβαλλοντικών αποκαταστάσεων και προστίμων που θα κληθεί να καταβάλει το Δημόσιο, τότε τα 8 δισ. ευρώ που υπολογίζουν οι ενεργειακοί αναλυτές δεν απέχουν από την πραγματικότητα.

Η ουσία είναι ότι η ΛΑΡΚΟ λειτουργούσε για πολλά χρόνια, με το κόστος παραγωγής του νικελίου να είναι υψηλότερο από τις τιμές του νικελίου στις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων. Δηλαδή η ΛΑΡΚΟ (υπό καθεστώς ειδικής διαχείρισης) εμφάνιζε λειτουργικές ζημίες. Έβγαζε ζημιές, με το που έμπαινε το κλειδί στην πόρτα του εργοστασίου.

Σύμφωνα με τον τελευταίο δημοσιευμένο ισολογισμό της εταιρείας, που αφορά την οικονομική χρήση 2015, η ΛΑΡΚΟ είχε εμφανίσει τζίρο 200 εκατ. ευρώ, κόστος παραγωγής 253 εκατ. ευρώ και συνολικές ετήσιες ζημίες 79 εκατ. ευρώ. Η προηγούμενη ΛΑΡΚΟ (υπό καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης) το 2014 είχε εμφανίσει πέραν όλων των άλλων και αρνητικά ίδια κεφάλαια ύψους 180 εκατ. ευρώ.

Για να καταλάβουμε τι έχει συμβεί όλα αυτά τα χρόνια, αρκεί να αναλογιστούμε τα χρέη της ΛΑΡΚΟ, πριν ολοκληρωθεί η πρώτη εκκαθάριση με την ένταξή της στο νόμο 1386/1983 για τις προβληματικές επιχειρήσεις, ήταν της τάξης μόλις των 85 εκατ. ευρώ. σε σταθερές τιμές 1987.

Στην ιστορία της ΛΑΡΚΟ καθρεφτίζεται όλη η πολιτική και οικονομική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Στην πλάτη του Έλληνα φορολογουμένου συντελέστηκαν όργια κακοδιαχείρισης, πειραματισμοί, πολιτικά ρουσφέτια και εγκληματικά λάθη.

Για την καταστροφική πορεία της ΛΑΡΚΟ, την οποία πληρώνει ο Έλληνας φορολογούμενος, πρέπει να απολογηθεί κατά πρώτον το ΠΑΣΟΚ με την πολιτική των μαζικών κρατικοποιήσεων που ακολούθησε μετά το 1981. Και κατά δεύτερον οι κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, για τις αποφάσεις τους, σχετικά με τις κρατικές εγγυήσεις και τις προσπάθειες σωτηρίας όλες αυτές τις δεκαετίες.

Εάν η ΛΑΡΚΟ ήταν μια ιδιωτική εταιρεία θα είχε κλείσει εδώ και δεκαετίες, εφόσον παρήγαγε ένα προϊόν, το οποίο πωλούσε σε τιμές χαμηλότερες του κόστους παραγωγής. Θα είχε κλείσει δίχως να επιβαρύνει τους φορολογούμενους, εξυπηρετώντας στενά πολιτικά και συνδικαλιστικά συμφέροντα και μόνο.

Δυστυχώς, δεν ήταν μόνο η περίοδος της λειτουργίας της, που κάνει τη ΛΑΡΚΟ να μοιάζει με μια μικρή Ελλάδα. Αλλά ήταν και η περίοδος της προσπάθειας της διάσωσης, της εξυγίανσης και της ιδιωτικοποίησης. Κατά τη διάρκεια της οποίας οι τερατώδεις στρεβλώσεις και παθογένειες, μαζί με την ουρανομήκη αναποτελεσματικότητα αυτού που ονομάζουμε «Ελλάδα», έχουν οδηγήσει στα σημερινά τραγικά αποτελέσματα.

Δυστυχώς, όπου και να κοιτάξουμε δεξιά μας ή αριστερά μας, βλέπουμε μια ΛΑΡΚΟ. Μια ΛΑΡΚΟ που ακολουθεί τον δικό της καταστροφικό δρόμο, δίχως να προσπαθεί να αλλάξει την πορεία της.