Εκκλησία της Ελλάδος: «Ψευδοπροφήτες» και «θαυματοποιοί» στο στόχαστρο – Πληθαίνουν τα φαινόμενα εμπορίου πίστης

Με την αναζωπύρωση ενός φαινομένου που μόνο καινούριο δεν είναι, αλλά πλέον η πολλαπλή κρίση της σημερινής εποχής διαμορφώνει πρόσφορες συνθήκες για να αναπτυχθεί και να επηρεάσει όλο και περισσότερους ευκολόπιστους ανθρώπους, βρίσκεται αντιμέτωπη τον τελευταίο καιρό η Εκκλησία.

Πρόκειται για τους λεγόμενους «ψευδοπροφήτες», τους «θαυματοποιούς» που κυκλοφορούν συχνά ανενόχλητοι, αλλά και ένα επίμονο δίκτυο παραεκκλησιαστικών και άλλων οργανώσεων οι οποίες επιδίδονται στην εκμετάλλευση των αγωνιών και των φόβων που ενέσκηψαν τα τελευταία χρόνια στην κοινωνία. Το φαινόμενο άρχισε να εκδηλώνεται από τον πρώτο καιρό της πανδημίας, αλλά, προϊόντος του χρόνου, γίνεται χειρότερο, καθώς πολλοί φτάνουν να πιστεύουν ότι υπάρχουν ακόμα και σημάδια «Αποκάλυψης» – επικαλούνται προς τούτο από την επανεμφάνιση «ξεχασμένων» ασθενειών έως τον πόλεμο που έφτασε στη γειτονιά μας, την Ευρώπη. Σε αυτό το περιβάλλον οι φόβοι, οι ευαισθησίες και οι ελπίδες του κόσμου μαζεύουν τους επιτήδειους, οι οποίοι μετατρέπουν την έμφυτη και αναγκαία καταφυγή των ανθρώπων στην πίστη τους σε αδυναμία και εμπόριο προς εκμετάλλευση.

Μία ανακοίνωση που εξέδωσε προ ημερών η Διαρκής Ιερά Σύνοδος εφιστά την προσοχή των πιστών της Εκκλησίας να μην παρασύρονται από «διαφόρων ειδών πλάνους και αγύρτες ψευδοπροφήτες», οι οποίοι τους αποσπούν από τον κύριο σκοπό τους, την πρόοδο στην ορθόδοξη πίστη και την πνευματική ζωή, και «στρέφουν την προσοχή τους», όπως σημειώνεται, «σε αρρωστημένες καταστάσεις και δραστηριότητες και ενασχολήσεις που δεν ωφελούν σε τίποτε». Κάποιοι συνέδεσαν την ανακοίνωση με όλα όσα γίνονται εδώ και καιρό στον Ναό των Αγίων Ισιδώρων στον Λυκαβηττό, όπου πηγαίνουν πολλοί πιστοί ελπίζοντας ότι το ξύλο Τιμίου Σταυρού, που λέει ότι έχει στην κατοχή του ο αγαπητός στους πιστούς πατέρας Δημήτριος Λουπασάκης, έχει θαυματουργές ιδιότητες.

Ο μητροπολίτης Αργολίδας Νεκτάριος έδειξε ενοχλημένος από την απήχηση που έχει ο συγκεκριμένος ναός και τη μεγάλη προσέλευση των πιστών, αλλά το πρόβλημα που απασχολεί την εκκλησιαστική ηγεσία δεν αφορά, ούτε επικεντρώνεται εκεί. Οπως διευκρινίστηκε από ιεράρχες, το καμπανάκι της αφύπνισης σχετίζεται με τους ψευδοπροφήτες που βγαίνουν στα κανάλια και το Διαδίκτυο και παρουσιάζουν υποτιθέμενα θαύματα, τα οποία ουδέποτε έχουν αποδειχθεί, ή εκφράζονται για το θέμα της πανδημίας μιλώντας ως αρνητές των εμβολίων και της φαρμακευτικής αγωγής κατά του κορωνοϊού.

Από τα ραντάρ της Ελλαδικής Εκκλησίας δεν περνά απαρατήρητο, για παράδειγμα, το γεγονός ότι ακόμα και ένας μητροπολίτης, ο Μόρφου Νεόφυτος, έχει κατά καιρούς «προφητέψει» για «πόλεμο που έρχεται», αλλά και η περίπτωση του πατέρα Σάββα στην Εδεσσα που ισχυρίζεται ότι υπάρχει γυναίκα η οποία βλέπει τον Θεό!

Η Ιεραρχία δεν προσπερνά ούτε το φαινόμενο με τους αντεμβολιαστές γέροντες σε μοναστήρια που επηρεάζονται από «γκουρού» Αγιορίτες μοναχούς. «Κάθε μητρόπολη έχει ιερείς που κινούνται αυτόνομα και αυτή η πληγή ώθησε τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο να ασχοληθεί με το θέμα», λένε ιεράρχες στο «ΘΕΜΑ». Το πρόβλημα αφορά και τις εκστρατείες προσηλυτισμού που κάνουν όλο και πιο δραστήρια πλέον κάποιες οργανώσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από λίγες ημέρες πάλι η Ιερά Σύνοδος έστειλε «μήνυμα αφύπνισης», όπως το είπε, προς τους πιστούς με αφορμή την «εξόρμηση» που διοργανώνει η νεοπροτεσταντική οργάνωση Ελληνική Ιεραποστολική Ενωση, με την ονομασία «Operation Joshua – Κάθε σπίτι», από τις 3 έως τις 9 Ιουλίου, στους Νομούς Καρδίτσας, Φωκίδας και Φθιώτιδας!

«Οι πιστοί δεν χρειάζονται τις διάφορες νεοφανείς αιρετικές κινήσεις, ούτε τους διάφορους αυτοπροσδιοριζόμενους “κήρυκές” τους από το εσωτερικό ή το εξωτερικό», ξεκαθαρίζει η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, που παρακολουθεί ανήσυχη τη δράση της συγκεκριμένης οργάνωσης η οποία πέρυσι είχε σαρώσει κι άλλες περιοχές, όπως την Αιτωλοακαρνανία, προκαλώντας αναταραχή στις κατά τόπους ενορίες.

Προειδοποιήσεις για τους επιτήδειους

Το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχει η Εκκλησία της Ελλάδος με τους ψευδοπροφήτες και τα δήθεν θαύματα, τα οποία εύκολα μετατρέπονται σε κράχτες για πιστούς που είναι έτοιμοι να συνδράμουν με τον όβολό τους τούς επιτήδειους. Στην Ιερά Σύνοδο επικρατεί η εκτίμηση ότι το φαινόμενο μπορεί να επεκταθεί και να καταστεί ανεξέλεγκτο, αφού οι «έμποροι» του είδους κάνουν ουσιαστικά αντιποίηση της Εκκλησίας και με αυτό ως προκάλυμμα εκμεταλλεύονται την καλή προαίρεση του χριστεπώνυμου πλήθους. Γι’ αυτό και επιφανείς ιεράρχες όπως ο εκπρόσωπος Τύπου της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος Τιμόθεος Ανθης, λέει στο «ΘΕΜΑ» ότι «κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν υποκατάστατα και μεσάζοντες σε άτομα που εμπορεύονται την ευσέβεια και την πίστη».

Και τονίζει ότι «προβάλλονται ψεύτικα πρότυπα στη ζωή των χριστιανών», καλώντας τους πιστούς να προσέχουν και να αφυπνιστούν. Ο μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος αναφέρεται σε ανθρώπους που εμπορεύονται την αδυναμία και την ολιγοπιστία, για να επιστήσει την «προσοχή στους αγύρτες και τους ψευδοπροφήτες». Αλλά και ο μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ότι «το πρόβλημα των ψευδοπροφητών δεν πρέπει να περιοριστεί σε μερικές περιπτώσεις και σε δυο-τρία γεγονότα, αλλά είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται σε όλες τις εποχές, δηλαδή είναι θέμα διαχρονικό.

Κάθε θέση έχει και την αντίθεση, Χριστός – αντίχριστος, προφήτες – ψευδοπροφήτες, απόστολοι – ψευδαπόστολοι κ.λπ.». Οπως διευκρινίζει, «η Εκκλησία εκφράζεται από τα θεσμικά όργανά της, αλλά έχουμε και μερικούς κληρικούς, μοναχούς και λαϊκούς που ενεργούν αυτόνομα και ανεξάρτητα και επηρεάζουν το πλήρωμα της Εκκλησίας. Οι λεγόμενοι “ψευδοπροφήτες” αυτονομούνται, ενεργούν ανεξάρτητα, δηλαδή συμπεριφέρονται παραεκκλησιαστικά και παραθεολογικά. Και υπάρχουν σχεδόν σε όλες τις μητροπόλεις και σε όλες τις περιοχές».

Η πληθώρα «Τιμίων Σταυρών» στην Κρήτη

Στους διαδρόμους της Αρχιεπισκοπής δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται ότι μπορεί να προκύψει ένα μεγάλο πρόβλημα από την… Κρήτη. Στο νησί υπάρχουν πολλές ιστορίες, οι οποίες διαρκούν πολλές δεκαετίες, με «Τιμίους Σταυρούς» που δεν αποκλείεται κάποια στιγμή να αρχίζουν να μεταφέρονται και στην υπόλοιπη Ελλάδα, έστω κι αν η Εκκλησία της Κρήτης είναι αυτοκέφαλη. Αυτό έχει αποδειχθεί πως δεν αποτελεί εμπόδιο για τους επιτήδειους. Στις σημερινές συνθήκες δηλαδή, ελλοχεύει ο κίνδυνος να γίνει της μόδας ο «θαυματουργός Τίμιος Σταυρός» και ξαφνικά να προκύψουν εκκλησίες και μοναχοί ανά την Ελλάδα που να πλασάρουν «σωτηρία» και «θαύματα», κάπως σαν franchise! Αν και για πολλούς, συχνά και για την επίσημη Εκκλησία, τα όρια της πραγματικότητας και του μύθου είναι δυσδιάκριτα, οι ιστορίες της Κρήτης μπαίνουν στο μικροσκόπιο των εχεφρόνων, που θεωρούν ότι πρέπει να υπάρξει εγρήγορση για την πρόληψη φαινομένων παραπλάνησης των πιστών. Αυτό δεν σημαίνει ότι ενοχοποιούνται αυτά που συμβαίνουν στην Κρήτη, ούτε καν οι συγκεκριμένες περιπτώσεις για τις οποίες γίνεται αναφορά.

Απλώς σημειώνεται ότι μπορεί κάποιοι αγύρτες να χρησιμοποιήσουν τις ιστορίες αυτές, που έχουν έτσι ή αλλιώς μια απήχηση στους πιστούς, και να επιχειρήσουν να αποκομίσουν προσωπικά οφέλη. Μία ιστορία είναι εκείνη με τον «Τίμιο Σταυρό της Στεφάνενας», που βρέθηκε το 1988 στα ερείπια του Ναού του Ρηγολόγου στο χωριό Ορος Ρεθύμνης. Με τον καιρό αναφέρθηκαν πολλά «θαύματα» από τον συγκεκριμένο Τίμιο Σταυρό – με το πρώτο να γίνεται, λέει, στα Γουδελιανά. Ως οικογενειακό κειμήλιο και με τη φήμη του θαυματουργού, ο Τίμιος Σταυρός ήταν στην κατοχή της Στεφανίας Βασιλάκη, της Στεφάνενας όπως τη φώναζαν, από το σπίτι της οποίας περνούσε κόσμος για να προσκυνήσει, να προσευχηθεί, ακόμα και με την προσδοκία να θεραπευτεί.

Η Στεφάνενα δώρισε τον Σταυρό στην Εκκλησία του Ρεθύμνου και μετά τον θάνατό της, το 1956, ήταν η κόρη της Γαλάτεια που ευλογούσε τους πιστούς – έφυγε από τη ζωή το 2005. «Θαυματουργό Τίμιο Σταυρό» διαθέτει και η Μονή Πρέβελη – φέρει μεγάλο τεμάχιο Τιμίου ξύλου και προέρχεται κατά την παράδοση από την Κωνσταντινούπολη. Κατά τη γερμανική κατοχή, στις 28 Αυγούστου 1941, οι ναζί αιχμαλώτισαν όλους τους μοναχούς, λεηλάτησαν τη μονή και φεύγοντας άρπαξαν τον Τίμιο Σταυρό. Επιστράφηκε λίγες ημέρες αργότερα, με τον θρύλο να αναφέρει ότι το αεροπλάνο μέσα στο οποίο είχε τοποθετηθεί δεν μπορούσε να απογειωθεί από το αεροδρόμιο του Μάλεμε για τη Γερμανία και αυτό κατέστη δυνατό μόλις επιστράφηκε ο Τίμιος Σταυρός.

Υπάρχει και ο «Σταυρός του Ψηλορείτη», που, σύμφωνα με την παράδοση, την ημέρα της εορτής του (14 Σεπτεμβρίου) φεύγει πετώντας από το σημείο που βρίσκεται, πηγαίνει στην κορυφή Τίμιος Σταυρός στο όρος Κουλούκωνα και μετά επιστρέφει. Αλλά ενδιαφέρουσα είναι και η ιστορία του «Σταυρού της Χατζίνας», όπως ήταν γνωστή στην Κρήτη η Φιλοθέη Τζαγκαράκη, η οποία έγινε μοναχή και όταν πέθανε ετάφη στη Μονή του Τιμίου Σταυρού που είχε οικοδομήσει στα Ρούστικα Ρεθύμνης. Η Χατζίνα θεωρείται από πιστούς ότι είχε το χάρισμα να προβαίνει σε διάγνωση ασθένειας όταν «σταύρωνε» κάποιον πριν από τη διάγνωση των γιατρών!