Ελλάδα δύο ταχυτήτων στον τουρισμό

Εισοδηματικές ανισότητες μεταξύ των διαφόρων περιοχών της χώρας, με πηγή προέλευσης κυρίως τον τουρισμό, αναδεικνύουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον κύκλο εργασιών στους κλάδους των καταλυμάτων και της εστίασης. Οι ανισότητες, μάλιστα, διευρύνονται χρόνο με τον χρόνο, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη να τεθεί και αυτή η σημαντική διάσταση στο πλαίσιο της συζήτησης που έχει ανοίξει για το πόσο και τι είδους τουρισμό θέλει η χώρα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο τζίρος στη Μύκονο από καταλύματα και εστίαση το 2023 έφτασε τα 504 εκατ. ευρώ, αποτελώντας το 2,5% του συνολικού αντίστοιχου τζίρου στη χώρα. Αντιθέτως, ο τζίρος σε ολόκληρη την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, περιλαμβανομένης της τουριστικής Θάσου, δεν ξεπερνάει τα 470 εκατ. ευρώ, το 2,3% της χώρας.

Στη Σαντορίνη, επίσης, ο τζίρος στους συγκεκριμένους κλάδους, καταλυμάτων και εστίασης, που σχετίζονται με τον τουρισμό ήταν 743,8 εκατ. ευρώ το 2023, αντιπροσωπεύοντας το 3,7% του συνόλου του κύκλου εργασιών στη χώρα. Αντιθέτως, σε ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία ο τζίρος ήταν μόλις 140 εκατ. ευρώ, το 0,7% της χώρας.

Το Ιόνιο

Περνώντας στο Ιόνιο, ο τζίρος στην Κέρκυρα είναι σχεδόν 700 εκατ. ευρώ, το 3,5% του συνολικού τζίρου των καταλυμάτων και της εστίασης της χώρας. Στην Κεφαλονιά ήταν 168,4 εκατ. ευρώ, το 0,8% της χώρας. Συνολικά, τα Ιόνια Νησιά είχαν τζίρο 1,4 δισ. ευρώ, το 7% της χώρας. Αντίθετα, ολόκληρη η Στερεά Ελλάδα είχε τζίρο 383 εκατ. ευρώ, το 1,9% της χώρας.

Το 18,3% του τζίρου της χώρας στους τομείς καταλυμάτων και εστίασης πραγματοποιείται στο Νότιο Αιγαίο, την κατ’ εξοχήν τουριστική περιφέρεια της χώρας. Και μεταξύ όλων των νησιών του Νοτίου Αιγαίου, τα πρωτεία στον τζίρο αυτό έχει η Ρόδος, με 1,3 δισ. ευρώ, το 6,5% του τζίρου της χώρας και το 1/3 του τζίρου του Νοτίου Αιγαίου.

Συνολικά στη χώρα, βεβαίως, τα πρωτεία έχει η Αττική, με τζίρο 6,5 δισ. ευρώ το 2023, ή το 32,5% του συνόλου της χώρας. Η Αθήνα έχει, ασφαλώς, και αυτή ευνοηθεί τα τελευταία χρόνια από τον τουρισμό, αφού έχει γίνει προορισμός από μόνη της και όχι ως ενδιάμεσος σταθμός για τα νησιά, όπως ήταν παλιά.

Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Θεσσαλονίκη, μια πόλη που φημίζεται για τον πλούτο των χώρων εστίασης που προσφέρει και η οποία έχει επίσης αναπτυχθεί τουριστικά τα τελευταία χρόνια. Ο τζίρος των σχετικών επιχειρήσεων το 2023 ήταν 1,4 δισ. ευρώ η 7% του συνόλου της χώρας.

Ψηλά στην κλίμακα του τζίρου εστίασης και καταλυμάτων είναι, φυσικά, η Κρήτη συνολικά, με πρώτο το Ηράκλειο, που έφτασε το 1,1 δισ. ευρώ, δεύτερα τα Χανιά με 754 εκατ. ευρώ, τρίτο το Ρέθυμνο με 468 εκατ. ευρώ και τέταρτο το Λασίθι με 406 εκατ. ευρώ.

Το 2023, καταλύματα και εστίαση στη Μύκονο εμφάνισαν υψηλότερο τζίρο –βάσει των εσόδων που δήλωσαν– από ολόκληρη την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη.

Από την άλλη υπάρχει η Ηπειρος, με τις τόσο πολλές ομορφιές, που είχε τζίρο συνολικά το 2023 σε καταλύματα και εστίαση 368 εκατ. ευρώ, το 1,8% της χώρας.

Νέες ανισότητες

Το ζήτημα των νέων ανισοτήτων που δημιουργούνται έχει υποπέσει στην προσοχή της κυβέρνησης. «Οι παλιές διαφοροποιήσεις μεταξύ πόλης και χωριού έχουν αντικατασταθεί από αυτές μεταξύ τουριστικών και μη τουριστικών περιοχών», σχολιάζει κυβερνητικός παράγων. «Ο τουρισμός δημιουργεί ανισότητες που δεν εντάσσονται στα κλασικά μοντέλα».

Καθώς το ζήτημα του υπερτουρισμού μπαίνει στην πολιτική ατζέντα, οι αναλυτές σημειώνουν ότι θα μπορούσαν να αναζητηθούν λύσεις που θα ανακούφιζαν τις κορεσμένες περιοχές, εις όφελος των λιγότερο ανεπτυγμένων και σαφώς φτωχότερων.

Δηλωθέντα εισοδήματα

Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν, μάλιστα, ότι οι ανισότητες επιτείνονται τα τελευταία χρόνια, καθώς καλπάζει το τουριστικό ρεύμα στη χώρα. Για παράδειγμα, ενώ το 2019 το δηλωθέν εισόδημα στις Κυκλάδες ήταν 894 εκατ. ευρώ, το 2022 αυτό ήταν 1,130 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας άνοδο 26%.

Την ίδια ώρα, το δηλωθέν εισόδημα στην Ξάνθη ήταν 624 εκατ. ευρώ το 2019 και ανέβηκε στα 694 εκατ. ευρώ το 2022, με ρυθμό 11%.

Στην Ευρυτανία, από 91 εκατ. ευρώ ανέβηκε στα 97 εκατ. ευρώ, κατά 6%, ενώ στην Κεφαλονιά από 282 εκατ. ευρώ στα 327 εκατ. ευρώ, κατά 16%. Στη Χαλκιδική από 706 εκατ. ευρώ στα 801 εκατ. ευρώ, κατά 13,4%. Στην Αθήνα από 28,3 δισ. ευρώ στα 34,7 δισ. ευρώ, άνοδος 22,6%.

Εννοείται ότι τα παραπάνω στοιχεία αφορούν δηλωθέντα εισοδήματα. Το «μαύρο» χρήμα που κυκλοφορεί στον τουρισμό είναι επίσης πολύ, καθιστώντας την εικόνα ακόμη πιο άνιση.