Ελληνες στη Συρία: «Είναι σαν να είμαστε φυλακισμένοι»

Της Ηλιάνας Μάγρα

Πριν από μερικές ημέρες ο 48χρονος Τζόνι Σ., Ελληνας ορθόδοξος από τη Συρία, βρήκε το θάρρος και βγήκε από το σπίτι του στη Λαττάκεια, στο οποίο έχει κλειστεί από τότε που ξεκίνησε η κτηνωδία, την προηγούμενη Πέμπτη. Από τότε βγαίνει μόνο για να προμηθευτεί νερό και φαγητό, ενώ εδώ και περίπου μία εβδομάδα έχει κοπεί και το ρεύμα. Αλλά τη Δευτέρα έπρεπε να φύγει από το σπίτι του για έναν πολύ σημαντικό λόγο: για να παραλάβει τις σορούς των συγγενών του με τη βοήθεια ορισμένων φίλων και να τις κηδέψουν.

Ο 55χρονος ξάδελφός του, Τόνι, έφευγε με τον 20χρονο γιο του, Φαντί, από ένα χωριό έξω από την πόλη της Λαττάκειας όταν μια ένοπλη ομάδα τους σταμάτησε και τους πυροβόλησε. Ο Τζόνι δεν μπορούσε να πάει άμεσα –παραήταν μεγάλο το ρίσκο–, αλλά την περασμένη Δευτέρα βρήκε με φίλους του ένα κλειστό βανάκι και κατάφεραν να πάρουν τις σορούς των συγγενών του και να τις μεταφέρουν στη Λαττάκεια. Σε άλλο χωριό, και πάλι κοντά στη συγκεκριμένη πόλη, δολοφόνησαν τον αδελφό της κοπέλας του Τζόνι, ο οποίος επίσης ήταν ορθόδοξος, τονίζει στην «Κ».

«Η κατάσταση είναι τραγική, ζούμε με τρόμο, κινδυνεύουμε και μας λείπουν μέχρι και τα πιο απλά πράγματα. Είμαι στενοχωρημένος, φοβισμένος, θυμωμένος», δηλώνει ο Τζόνι Σ., ο οποίος εργάζεται στον τομέα της πληροφορικής. Το επίθετό του βρίσκεται στη διάθεση της «Κ», αλλά δεν δημοσιεύεται για λόγους ασφαλείας, καθώς ο Τζόνι προσπαθεί αυτή τη στιγμή να κρύψει την πίστη του. «Στοχεύουν όλες τις μειονότητες», εξηγεί.

«Ζούμε με τρόμο, κινδυνεύουμε και μας λείπουν μέχρι και τα πιο απλά πράγματα», λέει ο 48χρονος Τζόνι Σ., ενώ ο 26χρονος Ιλάι Χ. κάνει έκκληση για βοήθεια από την ελ- ληνική κυβέρνηση.

Δεν έχουν διέξοδο

«Είμαι περήφανος Ελληνας ορθόδοξος και δεν θα απαρνηθώ την ταυτότητά μου ακόμη κι αν αυτό σημαίνει θάνατο», λέει στην «Κ» ο 26χρονος Ιλάι Χ., μηχανικός που ζει στη Μαρμαρίτα, ένα χριστιανικό χωριό της βορειοδυτικής Συρίας. Θεωρεί την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα του και κάνει έκκληση για βοήθεια –οικονομική, διπλωματική, στρατιωτική– από την ελληνική κυβέρνηση. «Ολοι μας εδώ φοβόμαστε ότι η τελευταία επίδειξη βιαιότητας στη συριακή ακτή, όπου τόσο πολλοί αλαουίτες και Ρωμιοί εκτελέστηκαν, θα επεκταθεί κι εδώ, στις επαρχίες Χομς και Χάμα», τονίζει, λέγοντας ότι «πρόκειται για γενοκτονία».

Δεν έχουν τρόπο να αμυνθούν, σημειώνει. «Η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) πήρε όλα μας τα όπλα», συμπληρώνει ο Ιλάι. Τόσο ο ίδιος όσο και ο Τζόνι Σ. λένε στην «Κ» ότι θα ήθελαν να φύγουν από τη Συρία. Δεν υπάρχει, όμως, ασφαλής διέξοδος αυτή τη στιγμή. «Η Ευρώπη δεν δέχεται πια πρόσφυγες και είναι σχεδόν απίθανο να βγάλεις βίζα εργασίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, τον Καναδά ή την Ευρώπη», αναφέρει ο Ιλάι. «Είναι σαν να είμαστε φυλακισμένοι εδώ», λέει, «υπάρχουμε μόνο για να υποφέρουμε».

Ο Ράφι Ισσα, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Λεβαντίνων, δηλώνει στην «Κ» ότι οι συγγενείς του που βρίσκονται στη Συρία τού περιγράφουν καταστάσεις χάους σε όλα τα χωριά και στις πόλεις πέραν της Δαμασκού, όπου τα πράγματα είναι ήρεμα συγκριτικά. Ο ίδιος, ακόμη ένας Ελληνας ορθόδοξος από τη Συρία, βρίσκεται στη Σουηδία. Στην πατρίδα του όλοι προσπαθούν να προστατευθούν. Στις πόλεις είναι πιο εύκολο να κρύψουν την ταυτότητα τους, αλλά στα χωριά όλοι ξέρουν ποιοι είναι χριστιανοί ορθόδοξοι ή καθολικοί, τονίζει. «Δεν έχουν τρόπο να αμυνθούν», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Ισσα, «απλώς κλείνονται στα σπίτια τους και περιμένουν».

«Αυτοί είναι τζιχαντιστές και τώρα σφάζουν κόσμο»

Του Αθανάσιου Κατσικίδη

Η έκρυθμη κατάσταση στα δυτικά προάστια της Συρίας ξύπνησε μνήμες από τον εφιάλτη του συριακού εμφυλίου. Παρά τις διαβεβαιώσεις του μεταβατικού προέδρου Αχμέντ Αλ Σάρα ότι «ο νόμος θα ακολουθήσει την πορεία του σε όλα» και πως οι ένοχοι του πρόσφατου αιματοκυλίσματος θα τιμωρηθούν, οι εικόνες που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μαρτυρούν εκτελέσεις αμάχων και κακοποίηση υποστηρικτών του εκδιωχθέντος προέδρου, Μπασάρ αλ Ασαντ. Με την ανησυχία διάχυτη στους χριστιανικούς πληθυσμούς της περιοχής, η «Κ» επικοινώνησε με τον επίσκοπο Σαφίτα, κ. Δημήτριο, καθώς και με τον πρώην πρόεδρο της ελληνικής κοινότητας στη Δαμασκό, Χαμπίμπ Σαλούμα.

«Τα γεγονότα των προηγούμενων ημερών ξεκίνησαν επειδή οι αλαουίτες ήθελαν να κάνουν ένα δικό τους κράτος», εξηγεί ο κ. Σαλούμα. «Ο Ασαντ υπήρξε για 54 χρόνια κάτι σαν “πατέρας” τους». Ο επίσκοπος Δημήτριος, που βρίσκεται μόλις 20 χιλιόμετρα από τις εστίες των συγκρούσεων στην Ταρτούς, σημειώνει ότι οι υποστηρικτές του τέως προέδρου είναι καλά οπλισμένοι και επιτέθηκαν σε αστυνομικά τμήματα, σκοτώνοντας 80 άνδρες, σε μια προσπάθεια να επιβάλουν την αυτονομία τους.

«Οι μάχες ήταν εξαιρετικά σφοδρές», διαβεβαιώνει ο κ. Σαλούμα. «Οι σουνίτες σκότωσαν εκατοντάδες αλαουίτες, 1.200 έως 1.500, ανάμεσά τους και 20-25 χριστιανούς». Ο επίσκοπος Δημήτριος, που βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τους χριστιανούς των δυτικών προαστίων, επισημαίνει: «Χάθηκαν αθώες ζωές, αλλά εμείς οι χριστιανοί δεν είχαμε τόσα θύματα. Τα πράγματα έχουν ηρεμήσει πλέον, ωστόσο ζήσαμε τρομακτικές στιγμές».

Την ώρα που οι μαρτυρίες των κατοίκων αποκαλύπτουν το μέγεθος της τραγωδίας, νέα φωτογραφικά ντοκουμέντα φθάνουν στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, δείχνοντας πυρπολημένες κατοικίες και δημόσιους εξευτελισμούς.Ο κ. Σαλούμα επιβεβαιώνει ότι λαμβάνουν συνεχώς παρόμοιες εικόνες. «Αυτοί είναι τζιχαντιστές και αυτή τη στιγμή σφάζουν κόσμο. Φαίνεται ότι πήραν άδεια, ίσως από το κράτος».

Με τις συγκρούσεις να μαίνονται περίπου 240 χιλιόμετρα δυτικά, στη Δαμασκό, οι χριστιανοί ζουν υπό τον φόβο του αγνώστου. «Δεν είμαστε ικανοποιημένοι με τη νέα κυβέρνηση, αλλά δεν αντιδρούμε», δηλώνει ο κ. Σαλούμα. «Εγώ που ζω στη Δαμασκό δεν έχω αντιμετωπίσει προβλήματα, αλλά κανείς δεν ξέρει τι επιφυλάσσει το μέλλον».

Ο ίδιος σημειώνει ότι πολλοί αλαουίτες, μετά την αποχώρηση του Ασαντ, κατέφυγαν στα χωριά τους κοντά στις ακτές, όπου τώρα μαίνονται οι μάχες. Ο επίσκοπος Δημήτριος, ως μέλος του διαλόγου που διεξάγεται στη Δαμασκό μεταξύ της νέας κυβέρνησης και των θρησκευτικών κοινοτήτων, μεταφέρει τα καθησυχαστικά μηνύματα που λαμβάνει από την κυβέρνηση: «Μας παίρνουν τηλέφωνα να πούμε στον κόσμο να μη φοβηθεί, να μην τρομάξει, ότι είναι εδώ για να επικρατήσουν ειρήνη και ασφάλεια».

Οι έλεγχοι

Τρεις μήνες μετά την αλλαγή του καθεστώτος, ο κ. Σαλούμα συγκρίνει τις δύο περιόδους: «Επί Ασαντ υπήρχε περισσότερη ελευθερία», σημειώνει. Παρ’ όλα αυτά, στη Δαμασκό η κατάσταση φαίνεται πιο ελεγχόμενη. «Οι κυβερνητικές δυνάμεις δεν έχουν πειράξει τους κατοίκους. Πριν από ένα μήνα οι δρόμοι ήταν γεμάτοι στρατό. Υπάρχουν ακόμα τανκς, αλλά οι έλεγχοι είναι πιο διακριτικοί, εκτός από τη νύχτα, όταν σε σταματούν και μπορεί να σε κατεβάσουν από το αυτοκίνητο».

Παρά τις διαβεβαιώσεις του σουνίτη προέδρου Αλ Σάρα ότι όλες οι θρησκευτικές και εθνοτικές ομάδες θα εκπροσωπούνται στη νέα κυβέρνηση της Συρίας, ο Χαμπίμπ Σαλούμα διαπιστώνει το αντίθετο: «Οσοι βρίσκονται στο πλευρό του προέδρου είναι αποκλειστικά σουνίτες. Δεν υπάρχει ούτε ένας χριστιανός στην κυβέρνηση, και ακόμη και η αστυνομία και ο στρατός στελεχώνονται μόνο από σουνίτες, τη στιγμή που μόνο στη Δαμασκό ζουν περίπου 100.000 χριστιανοί».

Ιστορική συμφωνία για τα δικαιώματα των Κούρδων

REUTERS

Συμφωνία με τις κουρδικές πολιτοφυλακές των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) υπέγραψε, το βράδυ της Δευτέρας, η κυβέρνηση της Συρίας, με τις κουρδικές δυνάμεις να ενσωματώνονται στον εθνικό στρατό και να τηρούν κατάπαυση του πυρός σε όλη τη συριακή επικράτεια.

Η συμφωνία θα επαναφέρει τα βορειοανατολικά εδάφη της χώρας κάτω από τον έλεγχο της ∆αμασκού για πρώτη φορά μετά το 2012, όταν οι κουρδικές περιοχές απέκτησαν την αυτονομία τους κατά τη διάρκεια του συριακού εμφυλίου πολέμου. Η κυβέρνηση της Συρίας θα αποκτήσει τον έλεγχο κάθε κρατικού θεσμού και δομής στη βορειοδυτική χώρα, συμπεριλαμβανομένων των συνοριακών περασμάτων, αεροδρομίων και πετρελαιοπηγών.

Η συμφωνία, που θα τεθεί σε εφαρμογή μέχρι το τέλος του έτους, αναγνωρίζει για πρώτη φορά τα δικαιώματα των Κούρδων. Το καθεστώς Ασαντ είχε απαγορεύσει την κουρδική γλώσσα στα σχολεία, καθώς και τις θρησκευτικές γιορτές της κουρδικής μειονότητας. Το κείμενο της συμφωνίας αναφέρει ότι όλοι οι Σύροι πολίτες θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις πολιτικές διεργασίες στη χώρα, ανεξάρτητα από το θρήσκευμα ή την εθνική τους καταγωγή. Η συμφωνία αποτελεί σημαντική επιτυχία για τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας, Αχμεντ αλ Σάρα, ο οποίος εγκαινίασε συνομιλίες με τις πολιτοφυλακές SDF αμέσως μετά την πτώση του Μπασάρ αλ Ασαντ στις 8 ∆εκεμβρίου.

Η ανακοίνωση της συμφωνίας προκάλεσε ξέσπασμα χαράς, με πλήθη να ξεχύνονται στους δρόμους της Ράκα, πάλαι ποτέ πρωτεύουσας του Ισλαμικού Κράτους στη βορειοανατολική Συρία, αλλά και της ∆αμασκού.

Τη συμφωνία ανακοίνωσε η κυβέρνηση της ∆αμασκού λίγες ώρες μετά την αναγγελία της λήξης της στρατιωτικής επιχείρησης εναντίον νοσταλγών του καθεστώτος Ασαντ στα παράλια της Μεσογείου. Οι μάχες ξεκίνησαν την Πέμπτη, όταν μαχητές πιστοί στο κόμμα Μπάαθ του Ασαντ εξαπέλυσαν συντονισμένες επιθέσεις εναντίον συριακών κυβερνητικών δυνάμεων ασφαλείας σε πόλεις κατά μήκος της παραλιακής ζώνης.

Οι συγκρούσεις οδήγησαν σε πενταήμερη μάχη στη νοτιοδυτική Συρία με περισσότερους από χίλιους νεκρούς, μεταξύ τους τουλάχιστον 745 πολίτες. Οι επιθέσεις εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας προκάλεσαν αντίποινα με στόχο τη μειονότητα Αλαουιτών, μέλος της οποίας είναι ο Ασαντ, σε χωριά στα βορειοδυτικά της χώρας.

Ο μεταβατικός πρόεδρος Αλ Σάρα δεσμεύθηκε σε απόδοση δικαιοσύνης. «Θα τιμωρήσουμε αποφασιστικά κάθε υπαίτιο για αιματοχυσία αμάχων, κακοποίηση πολιτών και κατάχρηση κρατικής εξουσίας για προσωπικό όφελος», δήλωσε.

Η συριακή κυβέρνηση καλείται τώρα να επιτύχει συμφωνία με τη μειονότητα των ∆ρούζων στα νότια της χώρας, η οποία απέκτησε και αυτή άτυπη αυτονομία μετά την πτώση του καθεστώτος Ασαντ. Η κυβέρνηση της ∆αμασκού καλείται επίσης να διαχειρισθεί την ισραηλινή στρατιωτική διείσδυση στα νότια, με την κυβέρνηση Νετανιάχου να απειλεί με εισβολή εάν η ∆αμασκός βλάψει τους ∆ρούζους, παραδοσιακούς συμμάχους του Ισραήλ στην περιοχή. Λίγες ώρες μετά την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ ∆αμασκού και Κούρδων, η ισραηλινή αεροπορία βομβάρδισε στρατιωτικούς στόχους στην Νταράα της νότιας Συρίας.