Επικοινωνία: Λίγα πράγματα που έμαθα γι’ αυτήν

Η Επικοινωνία είναι επιδεξιότητα συναισθηματικής εντάσεως σημαντική: Ο λόγος και η ακοή είναι απαραίτητα, όχι όμως και ικανά προαπαιτούμενα Επικοινωνίας. Η ικανότητα Επικοινωνίας εξασφαλίζεται μόνο από το συναίσθημα.

Και η αυτογνωσία επίσης. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα: και η ψυχή αν είναι να γνωρίσει τον εαυτό της, σε ψυχή πρέπει να κοιτάξει: “και ψυχή ει μέλλει γνώσεσθαι αυτήν εις ψυχή αυτή βλεπτέον” – “τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε στον καθρέφτη”, συμπληρώνει ο Σεφέρης…

Είναι γνωστό ότι ο πιο διαδεδομένος αφορισμός γύρω από την Eπικοινωνία, ενοχοποιεί τον πομπό: “Για την κακή επικοινωνία υπεύθυνος είναι πάντοτε ο πομπός, ποτέ ο δέκτης”. Ίσως όμως ο πιο σωστός ορισμός να είναι αυτός που πιστοποιεί ότι η φτωχή επικοινωνία προέρχεται ή μάλλον χρεώνεται στην αλαζονεία των μορφωμένων.

Και των ισχυρών θα συμπλήρωνα. Δεν αλλάζεις  τη γνώμη κάποιου επειδή τον έκανες να σιωπήσει. Εκείνος που συμμορφώνεται εναντίον της επιθυμίας του, τελικά  παραμένει με τη δική του γνώμη. Ο βαθυσκόπος Ευριπίδης το εντοπίζει λιτά και κατηγορηματικά: “Η γλώσσ’ ομωμοχ’η δε φρην  ανώμοτος”. Χρειάζεται, εν προκειμένω, να τονίσω το αυτονόητο; Ας το κάνω: Μην απειλείτε, μην εκφοβίζετε ποτέ.

Την ανάγκη όλων, ταπεινών και ισχυρών για επικοινωνία κατέγραψε, δραματικά θα λέγαμε, ο Αριστοτέλης. Μόνο οι θεοί και τα θηρία είναι υπεράνω της επικοινωνίας μάς παραγγέλλει: “Ο μη δυνάμενος κοινωνείν ή μηδέν δεόμενος δι’αυτάρκειαν ουδέν μέρος πόλεως, ώστε ή θηρίον ή θεός”.

Από το άλλο μέρος, αντιπαραβάλλοντας τη θεία Επικοινωνία με την θεά Τεχνολογία, σημειώστε και τούτο:  “Ο άνθρωπος  εκτός από ζώον τεχνολογικόν είναι και ζώον επικοινωνιακόν. Χωρίς τεχνολογία δε μπορεί να επιβιώσει, αλλά χωρίς επικοινωνία δεν έχει νόημα να επιβιώσει”. Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς σ ’αυτήν τη φράση τού Νίκου Δήμου: τη σοφία της ή την κομψότητά της;

Μίλησα πιο πάνω για αυτογνωσία. Την κορυφαία, δηλαδή, μορφή Επικοινωνίας: αυτήν με τον εαυτό μας. Συμπληρώνω, σχετικά: Οι επικοινωνιακές επιδεξιότητες δεν δοκιμάζονται μόνο πάνω στο τι θα δείξουμε αλλά και πάνω στο τι θα κρύψουμε. Τις περισσότερες φορές, δηλαδή, καθώς πιστεύουμε ότι αυτό που είμαστε δε θα αρέσει, προθυμοποιούμαστε να δείξουμε αυτό που οι άλλοι θέλουν να  δουν από εμάς, κάθε φορά: Το τι δεν είμαστε δηλαδή, αντί αυτού που είμαστε. Ό,τι θέλουν τα θηρία…

Τι σημασία έχει, όμως, να εξαπατήσουμε τους άλλους, αν πρώτα πρέπει να εξαπατήσουμε τους εαυτούς μας; Τι αξίζει το φαίνεσθαι μπροστά στην εσωτερική μας ισορροπία;

Μόνο το τι νιώθουμε μέσα μας έχει αξία: “Αρμονίη αφανής, φανερής κρείσσων”.

Περισσότερα, όμως, για την Επικοινωνία σε κάποιο επόμενο, ομότιτλο, κείμενο.

*Τέως Γενικός Διευθυντής εταιρειών του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα.

gcostoulas@gmail.com