Έρευνα: Τι προβλέπει ο κανονισμός για το «πάτημα του κουμπιού» των πυρηνικών όπλων στις 9 πυρηνικές δυνάμεις

Το φάσμα ενός πυρηνικού Αρμαγεδδώνα απειλεί την ανθρωπότητα από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι σήμερα, και από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου ακόμα, ο φόβος πως κάποια στιγμή η τρομακτική αυτή καταστρεπτική ισχύς μπορεί να βρεθεί στα χέρια κάποιου/ κάποιων παραφρόνων εξακολουθεί να υφίσταται. Ως εκ τούτου, οι δικλείδες ασφαλείας και οι κανονισμοί ως προς τη χρήση τους είναι κατά κανόνα πολύπλοκοι και αυστηροί, αν και διαφέρουν από χώρα σε χώρα- και υπάρχουν περιπτώσεις που κυριολεκτικά κάποιοι άνθρωποι, με ή χωρίς τη βοήθεια αυτών των θεσμικών πλαισίων, έσωσαν τον κόσμο από τον όλεθρο.

Από τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές των ΗΠΑ και μετά, το θέμα έχει επανέλθει δυναμικά στην επικαιρότητα, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος είναι, ως γνωστόν, «αντισυμβατικός» ως προς τον τρόπο που εκφράζεται και λειτουργεί εν γένει- με αποτέλεσμα πολλοί να προβληματίζονται κατά πόσον είναι κατάλληλος για να έχει τη δυνατότητα να δώσει εντολή για να εξαπολυθεί τέτοια καταστρεπτική ισχύς.

Σε αυτό το πλαίσιο, η «Ένωση Προβληματισμένων Επιστημόνων» (Union of Concerned Scientists)- οργανισμός που ασχολείται με τις επιπτώσεις της επιστήμης και της τεχνολογίας στον κόσμο μας- πραγματοποίησε και δημοσιοποίησε έρευνα στο πλαίσιο της οποίας παρουσιάζονται οι κανονισμοί και τα πλαίσια που έχουν οι χώρες που διαθέτουν πυρηνικά όπλα για τη χρήση τους- εν ολίγοις, το κατά πόσον ένα και μόνο άτομο έχει τη δυνατότητα να «πατήσει το κουμπί» και να στείλει τον κόσμο μας πίσω στη Λίθινη Εποχή και το ποιες είναι οι «ασφάλειες» για να εμποδιστεί κάτι τέτοιο.

ΗΠΑ: Στην περίπτωση των ΗΠΑ ισχύει το αποκαλούμενο «sole authority»: Ο πρόεδρος (το περί ου ο λόγος ένα άτομο) έχει εξουσιοδότηση να λάβει την απόφαση χρήσης πυρηνικών όπλων, χωρίς να απαιτείται να ζητήσει τη γνώμη συμβούλων πριν δώσει την εντολή εκτόξευσης. Όπως υπογραμμίζεται στην έρευνα, βάσει των κανονισμών, κανείς στο Πεντάγωνο, το Κογκρέσο ή τη δικαστική εξουσία δεν έχει νόμιμα τη δυνατότητα να εμποδίσει τη χρήση πυρηνικού όπλου σε περίπτωση που δοθεί εντολή από τον πρόεδρο. Σημειώνεται πως το σύστημα αυτό είχε σχεδιαστεί ειδικά για να μην υπάρχουν εμπόδια, καθώς κατά τον Ψυχρό Πόλεμο θεωρούνταν ότι χρειάζονταν μόλις 25 λεπτά για να φτάσουν οι σοβιετικοί πύραυλοι στις ΗΠΑ, κάτι που μείωνε δραματικά το χρονικό περιθώριο για να εξαπολυθεί αντεπίθεση (10 λεπτά από τη στιγμή εντοπισμού τους). Ο Κένεντι είχε υποβάλει σαφή ερώτηση το 1962 σχετικά με το θέμα (για το αν είχε τη δυνατότητα να δώσει εντολή χωρίς να ρωτήσει τον υπουργό Άμυνας ή το Γενικό Επιτελείο) λαμβάνοντας καταφατική απάντηση, και οι πρώτες έντονες ανησυχίες προέκυψαν το 1974, κατά το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ, όταν ο Νίξον είχε αρχίσει να πίνει πολύ: Μάλιστα, κάποια στιγμή είχε δηλώσει σε δημοσιογράφους πως «μπορώ να πάω στο γραφείο μου και να σηκώσω το τηλέφωνο, και σε 25 λεπτά 70 εκατ. άνθρωποι θα είναι νεκροί». Σε κάθε περίπτωση, το «κλειδί του Αρμαγεδδώνα» είναι η αποκαλούμενη «πυρηνική μπάλα» (nuclear football)- ένας χαρτοφύλακας με τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό και ένα εγχειρίδιο με επιλογές επίθεσης, που συνοδεύει τον πρόεδρο, ο οποίος έχει μια κάρτα («μπισκότο») με κωδικό που αλλάζει καθημερινά, για να επαληθεύσει μια εντολή εκτόξευσης. Για να δοθεί η εντολή χρήσης, είτε ως αντεπίθεση είτε ως πρώτο χτύπημα, ο πρόεδρος καλεί τον αξιωματικό υπηρεσίας στο National Military Command Center, διαβάζει τον κωδικό και λέει ποια επιλογή επίθεσης θα χρησιμοποιηθεί. Ο αξιωματικός υπηρεσίας περνά την εντολή στη Strategic Command, που έχει την επίβλεψη των πυρηνικών, και οι πύραυλοι εκτοξεύονται.

Βρετανία: Αυτός που έχει τη δυνατότητα να δώσει εντολή εκτόξευσης πυρηνικών όπλων είναι ο πρωθυπουργός, αλλά ο ανώτατος διοικητής των ενόπλων δυνάμεων (και του έθνους εν γένει) δεν είναι αυτός, μα ο μονάρχης. Εάν αξιωματούχοι στο υπουργείο Άμυνας λάβουν εντολή εκτόξευσης που θεωρήσουν ότι είναι αμφισβητήσιμη ή λανθασμένη, προβλέπεται να ζητήσουν την παρέμβαση της βασίλισσας για να την ακυρώσει. Επίσης, το κοινοβούλιο μπορεί να ζητήσει ψηφοφορία για την παραίτηση του πρωθυπουργού.

Ινδία και Πακιστάν: Και οι δύο χώρες έχουν συμβούλια για την έγκριση της χρήσης πυρηνικών όπλων. Στο Πακιστάν απαιτείται ομοφωνία μεταξύ των μελών του συμβουλίου. Στην Ινδία, είναι δυνατόν ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας να σταματήσει τον πρωθυπουργό από το να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, αν και αυτό δεν έχει τόσο νόμιμη, όσο πρακτική βάση.

Κίνα: Λίγα είναι γνωστά για το πρωτόκολλο εκτόξευσης πυρηνικών όπλων. Ωστόσο, κινεζικό στρατιωτικό κείμενο το 2004, που μεταφράστηκε από την Ένωση, υποδεικνύει ότι η Κεντρική Στρατιωτική Επιτροπή (ή ίσως μόνο ο επικεφαλής της) έχει τη δυνατότητα εντολής για εκτόξευση πυρηνικών όπλων. Τα 11 μέλη της είναι στρατηγοί και ανώτερα μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος και ο επικεφαλής της είναι ο πρόεδρος της Κίνας. Ωστόσο, είναι πιθανόν αυτά να έχουν αλλάξει στο πλαίσιο πρόσφατων μεταρρυθμίσεων.

Ρωσία: Πρόσβαση στους κωδικούς των πυρηνικών όπλων έχουν ο πρόεδρος, ο υπουργός Άμυνας και ο επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου. Είναι ασαφές το αν απαιτείται και οι τρεις να δώσουν την εντολή πυρηνικής επίθεσης, ωστόσο το σύστημα στο σύνολό του είναι σχεδιασμένο για να ΜΗΝ μπορεί ένα και μόνο άτομο να δώσει τέτοια διαταγή. Επίσης, κάποιοι ειδικοί αναφέρουν πως πιθανότατα υπάρχουν επιπλέον μηχανισμοί ασφαλείας (εμπλοκή περισσότερων ατόμων) εάν η Ρωσία αποφασίσει να χρησιμοποιήσει πρώτη πυρηνικά όπλα.

Γαλλία: Όπως και στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος από μόνος του μπορεί να δώσει εντολή για πυρηνική επίθεση, αν και οι επικεφαλής του προεδρικού στρατιωτικού προσωπικού και του γενικού επιτελείου πιθανότατα έχουν εμπλοκή στη διαδικασία (αλλά μάλλον ο ρόλος τους είναι συμβουλευτικός ή/ και έχει να κάνει με την επικύρωση ή επαλήθευση της εντολής).

Ισραήλ: Ως γνωστόν, οι πληροφορίες σχετικά με το πυρηνικό οπλοστάσιο και τις σχετικές διαδικασίες του Ισραήλ είναι ελάχιστες. Πολλοί ειδικοί ωστόσο εκτιμούν ότι τα πυρηνικά όπλα του κράτους δεν ελέγχονται από ένα και μόνο άτομο, αλλά υπόκεινται σε ένα σύστημα αυστηρού ελέγχου από την πολιτική ηγεσία. Σε κάποια φάση θεωρείται πως είχε συμφωνηθεί ότι πυρηνικό όπλο δεν μπορούσε να οπλιστεί ή εκτοξευτεί χωρίς την έγκριση του πρωθυπουργού, του υπουργού Άμυνας και του αρχηγού του γενικού επιτελείου, καθώς και του αρχηγού της πολεμικής αεροπορίας. Εκτιμάται πως σε γενικές γραμμές κάποια μορφή αυτού του συστήματος συνεχίζει να υφίσταται σήμερα- γενικά θεωρείται πως στο Ισραήλ οι ηγέτες δεν έχουν τη δυνατότητα να δώσουν μονομερώς εντολή χρήσης πυρηνικών, καθώς, βάσει Συντάγματος, πρέπει πρώτα να συμβουλευτούν άλλα ανώτερα στελέχη της κυβέρνησης.

Βόρεια Κορέα: Όπως και τα περισσότερα πράγματα για τη Βόρεια Κορέα, το τι προβλέπεται για τη χρήση πυρηνικών όπλων είναι άγνωστο. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση, η προπαγάνδα για τις δοκιμές πυρηνικών όπλων και πυραύλων υποδεικνύει πως «ο Κιμ Γιονγκ Ουν, και μόνο ο Κιμ Γιονγκ Ουν, μπορεί να δώσει εντολή για πυρηνικό πλήγμα».

Αναδημοσίευση από HP