«Euroferry Olympia»: Παγιδευμένος στα έγκατα ενός φλεγόμενου πλοίου

Ξύπνησε από τη μυρωδιά του καπνού. Εχοντας περάσει τη νύχτα μετά τον απόπλου στο όχημά του, στο γκαράζ Νο1 του «Euroferry Olympia», δεν είχε ακούσει κάποια σειρήνα ή άλλη προειδοποίηση από τα μεγάφωνα. Δεν γνώριζε για τη φωτιά στα ανώτερα καταστρώματα, ούτε ότι άλλοι επιβάτες μαζί με το πλήρωμα τα είχαν ήδη εγκαταλείψει μέσα σε σωστικές λέμβους. Τύλιξε ένα μπλουζάκι στο πρόσωπό του, έβρεξε μια κουβέρτα που είχε στο φορτηγό του και σκεπάστηκε. Υπολογίζει ότι ήταν 12.37, Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου, όταν έχασε για πρώτη φορά τις αισθήσεις του. Ανά διαστήματα επανερχόταν και έσβηνε ξανά, δεν μπορούσε να αποτινάξει τη μέθη. Μόλις στο δεύτερο ταξίδι του στη θάλασσα είχε εγκλωβιστεί σε ένα φλεγόμενο πλοίο.

Στις 20 Φεβρουαρίου ο 21χρονος Λευκορώσος Κιρίλ Κιριλένκα κατόρθωσε να βγει μόνος του από τα έγκατα του «Euroferry Olympia». Φορούσε βερμούδα, σαγιονάρες και μαύρο κοντομάνικο, έμοιαζε άθικτος. Δεν είχε εγκαύματα σε κανένα σημείο του σώματος, ούτε στα πέλματα. Η εικόνα του αναπτέρωσε τότε, προς στιγμήν, τις ελπίδες συγγενών αγνοουμένων για τη διάσωσή τους. Οι έρευνες που έγιναν όμως όσο το πλοίο βρισκόταν ανοιχτά της Κέρκυρας, αλλά και εκ των υστέρων αφού κρίθηκε ότι έπρεπε να ρυμουλκηθεί στον Αστακό, δεν είχαν αντίστοιχο αποτέλεσμα. Στα γκαράζ του πλοίου εντοπίζονταν μέχρι και πρόσφατα νέες σοροί, με τον απολογισμό να φτάνει πλέον τους 11 νεκρούς.

Μέσα από τις καταθέσεις επιβατών και προσωπικού του πλοίου στις λιμενικές αρχές της Κέρκυρας, η «Κ» παρουσιάζει κρίσιμες πτυχές του ναυτικού δυστυχήματος, από το πώς στοιβάζονταν τα φορτηγά, μέχρι τις ενέργειες που φέρονται να ακολούθησαν ή να παρέλειψαν μέλη του πληρώματος. Με την κατάθεσή του ο Λευκορώσος οδηγός επιβεβαιώνει ότι παρότι η επικίνδυνη πρακτική της παραμονής στα γκαράζ εν πλω φέρεται να έγινε εν γνώσει μέλους του πληρώματος, ουδείς τον είχε αναζητήσει.

Ο Κιριλένκα επιβιβάστηκε στο «Euroferry Olympia» στις 23.37 της 17ης Φεβρουαρίου από το λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Μετέφερε ενδύματα με τελικό προορισμό την Ισπανία. Στάθμευσε στο κατώτερο κατάστρωμα. Στη δεξιά πλευρά του οχήματός του είχε τον μπουλμέ του πλοίου και στα αριστερά άλλα φορτηγά. «Ρώτησα μέλος του πληρώματος αν μπορώ να βγω και μου είπε “όχι, μείνε στο φορτηγό και κοιμήσου”», κατέθεσε στους λιμενικούς στις 21 Φεβρουαρίου.

Το πλοίο απέπλευσε στη 01.20 για το Πρίντεζι της Ιταλίας με 239 επιβάτες και 51 μέλη πληρώματος (Ιταλοί και Ελληνες), ενώ στα γκαράζ του βρίσκονταν 153 επαγγελματικά οχήματα (φορτηγά και ρυμουλκούμενα), καθώς και 32 επιβατικά. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ομίλου Grimaldi, στις 04.12 βορειοανατολικά της Ερεικούσας, ο κυβερνήτης ειδοποίησε τις αρμόδιες αρχές ενημερώνοντας ότι είχε ξεσπάσει φωτιά στο γκαράζ Νο3.

Αφού παρέμεινε λιπόθυμος επί πολλές ώρες, ο Λευκορώσος επανήλθε στις 19 Φεβρουαρίου. Οπως κατέθεσε κάλεσε με το κινητό του το νούμερο 911 (που χρησιμοποιείται ως αριθμός εκτάκτου ανάγκης κυρίως στις ΗΠΑ) και έπειτα το 112, χωρίς αποτέλεσμα γιατί δεν είχε σήμα. Εξερεύνησε το γκαράζ, βρήκε κλειστές πόρτες, αλλά ήταν ακόμη αδύναμος και δεν μπορούσε να τις ανοίξει. Κόρναρε, μάταια, από το όχημά του μήπως τον ακούσει κάποιος. Αγνοούσε ότι δύο αερομεταφερόμενοι διασώστες της ΕΜΑΚ είχαν ήδη κατορθώσει να απεγκλωβίσουν σώους από το φλεγόμενο πλοίο έναν οδηγό βουλγαρικής καταγωγής και έναν Αφγανό, ο οποίος ήταν εκτός λίστας επιβατών.

Μέσα από τις καταθέσεις επιβατών και προσωπικού του πλοίου στις λιμενικές αρχές της Κέρκυρας, η «Κ» παρουσιάζει κρίσιμες πτυχές του ναυτικού δυστυχήματος.

Οι τέσσερις πόρτες

Πέρασε ακόμη μία νύχτα στο όχημα και το επόμενο πρωί προσπάθησε ξανά να βρει τρόπο διαφυγής. Οι λαμαρίνες στο δικό του γκαράζ δεν είχαν πυρακτωθεί. «Η θερμοκρασία σύμφωνα με την ένδειξη στο όχημά μου ήταν 25 βαθμοί Κελσίου», κατέθεσε. Προσπάθησε να ανοίξει ξανά τέσσερις πόρτες που είχε εντοπίσει. Μία τον οδήγησε σε έναν χώρο γραφείων όπου «όλα ήταν βρεγμένα, όχι καμένα» και μετά σε αδιέξοδο. Γύρισε πίσω γιατί ένιωθε ότι τελειώνει το οξυγόνο. Οταν άνοιξε άλλη πόρτα του ήρθε έντονη ζέστη και επέλεξε να μην πάει προς τα εκεί. Μόλις όμως δοκίμασε μία ακόμη και ανέβηκε κάποια σκαλιά, τότε ένιωσε, όπως κατέθεσε, «φρέσκο αέρα» στο πρόσωπό του. Ηταν 8.27, πρωί Κυριακής 20 Φεβρουαρίου και ήταν πλέον ασφαλής.

Ενώπιον των λιμενικών αρχών ο ηλεκτρολόγος του πλοίου ανέφερε ότι ενημερώθηκε αρχικά στις 3.45 για φωτιά στο γκαράζ Νο2. Οπως υποστήριξε, οι ενέργειές του ήταν να διακόψει την τροφοδοσία ρεύματος στα φορτηγά-ψυγεία, καθώς και τη λειτουργία του εξαερισμού και του φωτισμού. Επειτα τον ενημέρωσαν για φωτιά και στο κατάστρωμα 3. Υποστήριξε ότι ακολούθησε τις ίδιες ενέργειες και έθεσε σε λειτουργία ανά ζώνες το σύστημα ψεκασμού θαλάσσιου ύδατος (drencher). Ανέφερε ακόμη ότι ενεργοποιήθηκε στα γκαράζ 1 και 2 το σύστημα πυρόσβεσης CO2.

Στις 4.20 φέρεται να δόθηκε εντολή από τον καπετάνιο για εκκένωση των καμπίνων στην πρύμνη και ακολούθησε νέα εντολή ολικής εκκένωσης. «Στο γκαράζ δεν πήγε κάποιος για εκκένωση, καθώς κατά κανόνα δεν πρέπει να βρίσκεται κάποιος εκεί», κατέθεσε μέλος του πληρώματος. Συγκροτήθηκε η «ομάδα Δέλτα», αποτελούμενη από 15 άτομα που είχε ως ρόλο τη μεταφορά των επιβατών σε τρεις σταθμούς συγκέντρωσης. Σύμφωνα με κατάθεση μέλους του πληρώματος, ο αρχηγός του τρίτου σταθμού δεν ήταν αυτός που είχε οριστεί στο master plan γιατί είχε λήξει η σύμβασή του την προηγούμενη μέρα και είχε αποβιβαστεί, οπότε ανατέθηκε σε άλλον ναυτικό αυτός ο ρόλος.

«Είδα μέλη του πληρώματος να προσπαθούν να σβήσουν τη φωτιά με μάνικες», κατέθεσε Τούρκος επιβάτης μετά τη διάσωσή του. «Μου έδιναν την εντύπωση ότι ήταν σίγουροι ότι θα ελέγξουν τη φωτιά. Σε λίγα λεπτά όμως σταμάτησαν την προσπάθεια και με φωνές μάς οδήγησαν στις σωσίβιες λέμβους. Ολο αυτό γινόταν με πανικό, δεν υπήρχε οργάνωση και σειρά προτεραιότητας».

Κατά την επιβίβαση στις λέμβους φαίνεται ότι δεν έγινε νέα πλήρης καταμέτρηση, «αν και θα έπρεπε σύμφωνα με το πρωτόκολλο», όπως κατέθεσε μέλος του πληρώματος. «Ωστόσο, δεν ήταν δυνατόν γιατί εκείνη τη στιγμή υπήρχε πολύς μαύρος καπνός, δεν μπορούσαμε να αναπνεύσουμε και ακούγονταν δυνατές κατ’ επανάληψη εκρήξεις», ανέφερε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι δεν γνώριζε εάν υπήρχαν αγνοούμενοι και το πληροφορήθηκε εκ των υστέρων, από τις ειδήσεις.

«Δημιουργούνται εύλογα ερωτηματικά»

Ο Τούρκος διασωθείς κατέθεσε ότι έγινε μια πρώτη καταμέτρηση επιβατών στο καζίνο του πλοίου. Η δεύτερη καταμέτρηση πριν από την επιβίβαση στις λέμβους, ανέφερε ότι σταμάτησε στους πρώτους 20 ανθρώπους. Οσο για τις συνθήκες στα γκαράζ τόνισε ότι «οι αποστάσεις στάθμευσης των φορτηγών είναι πάρα πολύ κοντά, χωρίς να υπάρχει τρόπος διέλευσης σε κατάσταση ανάγκης». «Από τις ληφθείσες μέχρι σήμερα καταθέσεις μελών και επιβατών του πλοίου, διαπιστώνεται κατ’ εκτίμησή μου μια ασυνήθης διαχείριση ελέγχου και ασφάλειας των μεταφερομένων εκ μέρους του πληρώματος. Δημιουργούνται εύλογα ερωτηματικά, αν κατά το χρόνο εκδήλωσης πυρκαγιάς ελήφθησαν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα για την αποτροπή κινδύνου της ζωής του συνόλου των επιβατών», δηλώνει στην «Κ» ο δικηγόρος Σπύρος Βλάχος, ο οποίος εκπροσωπεί οικογένειες θανόντων οδηγών. «Ο ελλιμενισμός του πλοίου στον Αστακό, ενώ δεν είχε κατασβεσθεί η πυρκαγιά, αποτέλεσε, κατά τη γνώμη μου, μια επιπλέον πλημμελή ενέργεια, καθώς ήταν αδύνατον κατά την πλεύση να επιχειρηθούν πράξεις για τη διάσωση των επιβατών».