Φαβιανός Ρουγγέρης, ο αγκιναράς της Τήνου
Ο παθιασμένος με τη γη Φαβιανός, που απέσπασε το Βραβείο Καλλιεργητή στα Βραβεία Ποιότητας του Γαστρονόμου, φροντίζει σχεδόν μόνος του τα χωράφια του, τροφοδοτώντας με νόστιμα κηπευτικά όλο το νησί, ενώ σε αυτόν πιστώνεται η ανάδειξη της καλλιέργειας άγριας τηνιακής αγκινάρας. | Νικολέτα Μακρυωνίτου | Φωτογραφίες: Έβελυν Φωσκόλου
Πόση τρέλα χρειάζεται για να καλλιεργείς με πάθος και αφοσίωση ένα φυτό όλο αγκάθια; Η αγριαγκινάρα, που καρποφορεί μόνο για λίγες μέρες στα τέλη της άνοιξης, στο ιδιαίτερο τερουάρ της Τήνου, είναι το φόρτε του Τηνιακού αγρότη Φαβιανού Ρουγγέρη. Ο ίδιος εξηγεί ότι η ραγδαία κλιματική αλλαγή και οι ανομβρίες έχουν αποσταθεροποιήσει τις αποδόσεις της ήμερης αγκινάρας, αλλά όχι της άγριας, η οποία, παρότι ζόρικη στην καλλιέργεια, είναι πιο πεισματάρα, ανθεκτική στη λειψυδρία και σταθερά καρπερή, αν και με μικρή απόδοση.



«Παλιά τη βάζαμε περιμετρικά στα χωράφια ως περίφραξη και την είχαμε κυρίως για δική μας χρήση», εξηγεί ο Φαβιανός επισημαίνοντας τις μεγάλες αποστάσεις φύτευσης, καθώς το φυτό φουντώνει πολύ, αλλά ακόμα και τότε τρυγιέται με τα χέρια, αφού τρακτέρ δεν χωράει να περάσει. Η αγριαγκιναριά δεν έχει μεγάλη απόδοση, δίνει το ένα τρίτο των καρπών που παράγει η ήμερη. «Δεν είναι εμπορεύσιμη, έως τώρα δεν την ήξερε και δεν τη ζητούσε ο κόσμος, και το καθάρισμά της είναι εξαιρετικά μπελαλίδικο», λέει ο Φαβιανός, που με το πείσμα του κατόρθωσε και αύξησε τις καλλιέργειές του και δικαίως μπορεί να του πιστωθεί η ανάδειξη ενός προϊόντος με κυκλαδίτικο dna. Η καρδιά αυτής της αγκινάρας δεν έχει χνούδι, είναι αφράτη, με γλυκόξινη γεύση, ένας μεζές για λεπτά γούστα, με καλό τσίπουρο.
![]() |
![]() |

Παράλληλα, στα χωράφια του, στον κάμπο ανάμεσα στην Κώμη και την Καλλονή, έχει περιβόλια με εσπεριδοειδή, κορόμηλα κι αχλάδια, παλιές ποικιλίες καρπουζιού και μακρόστενων πεπονιών κι εποχικά μπαξεβανικά κορυφαίας νοστιμιάς, τα οποία επιλέγουν καλά μαγαζιά της Τήνου, όπως η Κουναριά και ο Μαΐστρος. Η εμπνευσμένη μαγείρισσα Αντωνία Ζάρπα από το εστιατόριο Θαλασσάκι εμπιστεύεται κάθε χρόνο στον Φαβιανό τους παλιούς σπόρους ντομάτας που φυλάσσει σαν κόρη οφθαλμού, κι εκείνος της δίνει πίσω τον καλοθρεμμένο καρπό. Η ίδια τού παρέδωσε το βραβείο του, προλογίζοντάς τον ως εξής: «Χωρίς τον Φαβιανό και πέντε δέκα άτομα ακόμα, δεν θα είχα ανάστημα σαν μαγαζί. Κουμαντάρει το χωράφι του μόνος του. Μια σκάλα (πεζούλα) εδώ, ένα χωραφάκι παραπέρα. Σε έναν λαβύρινθο από καλαμιές που είχα τη χαρά να επισκεφτώ κάποιες φορές. Είναι αεικίνητος, χαρούμενος, ένας καλός άνθρωπος. Θα σας πω, όμως, και κάτι που δεν ξέρετε. Ο πατέρας του, ο μπαρμπα-Νικόλας ή Νικολάρας, είναι ένας παλαιός άνθρωπος. Με παρατήρηση, με μιαν αξίνη και νερό, ζωντανεύει της γης τη δύναμη. Αυτόν βραβεύετε σήμερα. Ο Φαβιανός ακολουθεί στις πρακτικές του ό,τι κληρονόμησε από αυτόν τον σοφό γέροντα. Ο Νικολάρας στα 90 του είναι κάθε μέρα στο χωράφι κρατώντας την επικαρπία στην ηθική της καλλιέργειας. Έτσι πορεύεται και ο Φαβιανός και αυτό είναι που κάνει τους καρπούς του νοστιμότερους».
Ξέραμε καλά ποιον βραβεύαμε, είχαμε πάει τρεις-τέσσερις φορές στα χωράφια του, όμως τα μεγάλα λόγια της Αντωνίας, μιας σημαντικής μαγείρισσας στο κυκλαδίτικο στερέωμα και επίσης βραβευμένης από τον Γαστρονόμο, ήρθαν να επικυρώσουν την επιλογή μας.
![]() |
![]() |


Οι μέρες του Φαβιανού είναι μεγάλες. Καθημερινά μετά το χωράφι, φορτώνει το αγροτικό και τραβάει για τα Έξω Μέρη, τα Υστέρνια, τον Πύργο, την Καρδιανή, τον Μαμάδο, και όπως έκαναν ο πατέρας κι ο παππούς του τότε με τα γαϊδούρια, πουλά την παραγωγή του στις πλατείες και στα στενά των χωριών. «Με περιμένουν για να αγοράσουν από μένα τη μαναβική τους. Με στηρίζουν κι αυτό είναι πολύ σημαντικό». Ταγμένος στη γη, ασχολείται με τις καλλιέργειές του ολημερίς, πίνει μέχρι και τον καφέ του στο χωράφι, παιδεύεται να προσπεράσει στην πράξη τα εμπόδια που βάζει η κλιματική αλλαγή και ευελπιστεί συν τω χρόνω να ενσταλάξει την αγάπη για τη γη και στον γιο του.
![]() |
![]() |
Φαβιανός Ρουγγέρης, Κώμη – Καλλονή, Τήνος, Τ/6972-073.181
Φρέσκες, ήμερες και άγριες, αγκινάρες (Απρίλιο με Μάιο) και άλλα κηπευτικά, αναλόγως εποχής και διαθεσιμότητας, αποστέλλει με τηλεφωνική παραγγελία. Άγρια αγκιναράκια λαδιού του Φαβιανού, τα οποία μεταποιεί ο Μιχάλης Ξανθάκης, βρίσκουμε, αναλόγως διαθεσιμότητας, σε βαζάκια στο παντοπωλείο Αλεξανδρής και με παραγγελία στο 6972-408.456.
Δείτε εδώ το βίντεο από τη βράβευση του Γαστρονόμου
Πηγή: Γαστρονόμος