«Φροντιστήριο» στη Ζαχάροβα για το ρόλο της Ρωσίας στην Ελληνική Επανάσταση

Με το γνωστό ηγεμονικό της ύφος, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα επανήλθε τη Μεγάλη Παρασκευή με νέες επιθετικές δηλώσεις εναντίον της Ελλάδας.

Ηταν μία ακόμα «απάντηση» στην απέλαση των δώδεκα μελών της ρωσικής διπλωματικής αποστολής στην Ελλάδα. Μάλιστα, η εκπρόσωπος τη συνέδεσε και με την ημερομηνία της… ναζιστικής επίθεσης του 1941: αναρωτήθηκε αν ήταν σύμπτωση ή αν επρόκειτο για… «διαβολικά ακριβή υπολογισμό».

Ξεχνώντας φυσικά ότι η Ρωσία, πριν από την πράγματι μεγαλειώδη αντίστασή της στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο είχε συνάψει ισχυρή συμμαχία με τον Χίτλερ, που τελικά έσπασε μόνον επειδή εκείνος, και όχι η Μόσχα, το ήθελε, ενώ η Ελλάδα πολέμησε από την πρώτη στιγμή τον Αξονα – και μάλιστα, για ένα διάστημα, και τις δύο ευρωπαϊκές δυνάμεις του. Οι τοποθετήσεις της, όμως, δίνουν την ευκαιρία για έναν πραγματικό απολογισμό του διαχρονικού ρόλου της ρωσικής πολιτικής στην Ελλάδα. Ισως της φανεί χρήσιμος στο μέλλον.

Μεταξύ άλλων, θα ήταν καλό να γνωρίζει τα ακόλουθα:

Η Ρωσία και η επανάσταση του 1821

Πόσο βοήθησε το «ξανθό γένος» την Ελληνική Επανάσταση; Ο υπουργός Εξωτερικών του τσάρου Ιωάννης Καποδίστριας γνώριζε πολύ καλά ότι η Ρωσία δεν επρόκειτο να τη συνδράμει. Γι’ αυτό και εξέφρασε τον σκεπτικισμό του για τη στιγμή της έκρηξής της. Ομως τα πράγματα εξελίχθηκαν ακόμα χειρότερα. Το πρώτο που έκανε ο τσάρος μόλις πληροφορήθηκε την έναρξη της Επανάστασης ήταν να αποτάξει τον ήρωα αρχηγό της και στρατηγό του Αλέξανδρο Υψηλάντη. Το αμέσως επόμενο ήταν να δώσει άδεια στον σουλτάνο να στείλει στρατό στις ρωσικές παραδουνάβιες ηγεμονίες, όπου ο Υψηλάντης είχε ξεκινήσει τον Αγώνα, για να συντρίψει τον ηρωικό Ιερό Λόχο, όπως και έγινε.

Οσο για τον ίδιο τον Υψηλάντη, όταν προσπάθησε να διαφύγει για να κατέβει στην Ελλάδα, ποιος ήταν ο ρόλος της Ρωσίας στη σύλληψή του από τους Αυστριακούς και στην πολύχρονη φυλάκισή του; Ουσιαστικά, ο τσάρος έκανε από την πρώτη στιγμή ό,τι μπορούσε για να βοηθήσει τους Οθωμανούς να πνίξουν την Επανάσταση στο αίμα. Η πρώτη φορά που υπήρξε βοήθεια από τη Ρωσία ήταν έξι χρόνια αργότερα, με τη συμμετοχή της στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου.

Ομως αυτή ήταν το αποτέλεσμα ευρύτερων μεταβολών: όταν ανέλαβε ο Κάνινγκ πρωθυπουργός της Αγγλίας, η παραπαίουσα Ιερά Συμμαχία έχανε σταδιακά τη σημασία της. Ολο το προηγούμενο διάστημα, ο τσάρος ακολουθούσε τυφλά τη σκληρή γραμμή του Μέτερνιχ έναντι της Επανάστασης. Με την πολιτική του Κάνινγκ, η σημασία της Αυστροουγγαρίας περιορίστηκε δραματικά. Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου οργανώθηκε από τους Αγγλους με τη συμφωνία των Γάλλων. Και με τη Ρωσία περίπου να σύρεται σε αυτήν χωρίς καν να γνωρίζει τις λεπτομέρειες γύρω από την πραγματική αποστολή του τριεθνούς στόλου και με μόνο κίνητρο την επιδείνωση της σχέσης της με την Υψηλή Πύλη.

H Ρωσία και η Μικρασιατική Καταστροφή

Εναν αιώνα αργότερα, η πολύτιμη βοήθεια της Ρωσίας στον Κεμάλ υπήρξε βασικός παράγοντας της πορείας προς τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ο Τρότσκι, που είχε την εξουσία του Κόκκινου Στρατού, εξόπλισε μαζικά τον Κεμάλ με όπλα που οι Τούρκοι χρησιμοποίησαν τόσο κατά της ελληνικής στρατιάς της Μικράς Ασίας, όσο και στις πρωτοφανείς θηριωδίες που διέπραξαν εναντίον των άμαχων Ελλήνων στα παράλια της Μικράς Ασίας. Οι σχέσεις του Τρότσκι με τον Κεμάλ έγιναν τόσο στενές, ώστε όταν εκείνος πλέον κυνηγήθηκε από το ίδιο του το καθεστώς, βρήκε καταφύγιο στην Κωνσταντινούπολη: η Τουρκία τού εξέφραζε έτσι την ευγνωμοσύνη της…

Η Ρωσία και ο Εμφύλιος Πόλεμος

Ο ρόλος της Μόσχας και του Στάλιν στον τραγικό ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο ήταν καθοριστικός. Παρά το γεγονός ότι είχε συνομολογήσει τη Συμφωνία της Γιάλτας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αγγλία και ενώ γνώριζε από πρώτο χέρι την επίμονη στάση του Τσόρτσιλ για την Ελλάδα, όπως τελικά αποτυπώθηκε στη Γιάλτα, ο Στάλιν επέτρεψε και ενθάρρυνε το ξέσπασμα του Εμφυλίου Πολέμου. Αν και ήταν από την πρώτη στιγμή δεδομένο ότι δεν υπήρχε περίπτωση να επέμβει για να βοηθήσει τον Δημοκρατικό Στρατό.

Η Γιάλτα, που παρέμεινε απόρρητη μέχρι τη δεκαετία του ’60 και την οποία και οι τρεις δυνάμεις σεβάστηκαν πλήρως, είχε καταστήσει τον Εμφύλιο μια καταστροφή χωρίς αντικείμενο. Η Ρωσία όχι μόνο δεν βοήθησε, αλλά άφησε να εξελιχθεί η τραγωδία. Για μία ακόμη φορά, οι Ελληνες, αυτή τη φορά της Αριστεράς, περίμεναν μια βοήθεια που η Μόσχα είχε αφήσει να πλανάται, ενώ δεν θα την έδινε ποτέ…

Η Ρωσία στο Κυπριακό

Το Κυπριακό υπήρξε ένα άλλο ζήτημα στο οποίο η Ρωσία καλλιέργησε συστηματικά υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα. Τη στιγμή της τουρκικής εισβολής του 1974, οι μονάδες του ρωσικού στόλου που ήδη βρίσκονταν στην περιοχή θα μπορούσαν, αν το ήθελαν, να είχαν αποτρέψει πλήρως τον Αττίλα. Παρά και τη σχέση τους με τον Μακάριο, δεν ήταν υποχρεωμένες φυσικά να το πράξουν, όμως η στάση ουδετερότητας που κράτησαν επέτρεψε στην Τουρκία να προχωρήσει.

Και μάλιστα αυτό έναν χρόνο μετά την εγκληματική στάση της χούντας, η οποία, το 1973, στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, συντάχθηκε πρακτικά με τους Αραβες και τη Μόσχα, όταν απαγόρευσε στα αμερικανικά στρατηγικά βομβαρδιστικά που απογειώθηκαν έξω από το Λονδίνο να ανεφοδιαστούν σε ελληνικό έδαφος. Αυτό, σε μια στιγμή που η απειλή ενός παγκόσμιου πολέμου ήταν άμεση: οι Ρώσοι είχαν ήδη ξεκινήσει την αποστολή πυραύλων στη Συρία. Η τραγική εκείνη απόφαση του Παπαδόπουλου, λίγες μόλις εβδομάδες πριν από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, έθεσε την Ελλάδα αμέσως εκτός δυτικού πλαισίου και οι συνέπειές της υπήρξαν δραματικές.

Οπως ακριβώς και πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή, η Ελλάδα είχε, για μία ακόμα φορά, «περάσει απέναντι». Ομως η Μόσχα ούτε και τότε ενδιαφέρθηκε να βοηθήσει. Και βέβαια, στα χρόνια της χούντας, αρκετά κράτη του υπαρκτού σοσιαλισμού ήταν μακράν φιλικότερα έναντί της από οποιοδήποτε της Δύσης.

Η Ρωσία έναντι της Ελλάδας σήμερα

Η Ρωσία έχει ήδη διαμορφώσει μια επικίνδυνη για την Ελλάδα συμμαχία με την Τουρκία: οι πύραυλοι S400 είναι μακράν το πιο επικίνδυνο όπλο που έχει στα χέρια της η Αγκυρα, που άλλωστε δεν έκρυψε ποτέ ότι στόχος τους είναι η Ελλάδα. Παράλληλα, η Ρωσία, όπως έχει ήδη γίνει πλέον ευρέως γνωστό, έχει διοχετεύσει τα τελευταία χρόνια σημαντικούς πόρους μαύρου χρήματος μέσω πρακτόρων και διαφόρων αχυρανθρώπων της, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, ενθαρρύνοντας έμπρακτα «αυτονομιστικές» δοξασίες και επιχειρώντας να ανοίξει ρήγματα εντός της Ελλάδας.

Το μαύρο χρήμα έρευσε άφθονο σε όλα τα πεδία: στην πολιτική, στις επιχειρήσεις, ακόμα και στον αθλητισμό, όπως άλλωστε επίμονη υπήρξε η προσπάθεια για δημιουργία, μέσω αυτού, δραστήριων μηχανισμών προπαγάνδας. Ενεργό δίκτυο ρωσικής κατασκοπείας αναπτύχθηκε με αυτούς τους στόχους. Γι’ αυτό άλλωστε και απελάθηκαν οι δώδεκα Ρώσοι, εις βάρος των οποίων υπάρχει πληθώρα στοιχείων.

Η στάση του Πατριαρχείου Μόσχας

Τέλος, η επίκληση της «κοινής πίστης»: η ρωσίδα εκπρόσωπος θα έπρεπε να γνωρίζει την ακραία επιθετική στάση της Εκκλησίας της χώρας της (που ευλόγησε πολλές φορές την εισβολή στην Ουκρανία ως… «θεάρεστη») έναντι του Οικουμενικού Πατριαρχείου, για το οποίο η Ρωσία διατηρεί ενεργή, εδώ και δεκαετίες, τη μάταιη πλην επιθετική ελπίδα να «αντικαταστήσει» και να αναλάβει τα πρωτεία της Ορθοδοξίας, σε άμεση σύμπνοια με την τουρκική πολιτική…

Ολα τα παραπάνω συνθέτουν τον αληθινό διαχρονικό καμβά της ρωσικής και σοβιετικής πολιτικής έναντι της Ελλάδας στη διάρκεια δύο αιώνων, που, παρά τους μύθους, υπήρξε πάντοτε, στην πράξη, εχθρική. Τέλος, η σύνδεση της Ελλάδας με τους Ναζί προκαλεί αποτροπιασμό: η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου τούς έβαλε στη φυλακή. Αντίθετα, στην Ουκρανία, η Μόσχα ακολουθεί σήμερα πιστά τις απάνθρωπες πρακτικές τους. Αν λοιπόν έχει μείνει κανείς στη ρωσική πρεσβεία στην Αθήνα να διαβάζει ελληνικά, ίσως θα έπρεπε να μεταφράσει όλα τα παραπάνω και, αν τολμά, να τα στείλει στην ηγεμονική ψευδόμενη εκπρόσωπο. Οχι βέβαια ότι δεν τα ξέρει…