Γέφυρες χωρίς έλεγχο και στην Ελλάδα

Την ανάγκη  πραγματοποίησης συστηματικών ελέγχων στις γέφυρες τουλάχιστον ανά διετία υποστηρίζουν οι ειδικοί, εκτιμώντας ότι δεν αρκεί η απλή επιθεώρησή τους «με το μάτι». Το κενό στους ελέγχους, το οποίο επανέρχεται στην επικαιρότητα μετά το τραγικό περιστατικό της Γένοβας, είναι μεγάλο καθώς οι περισσότερες γέφυρες που χτίστηκαν πριν από τη δεκαετία του ’90 ελέγχονται μόνο αν εντοπιστεί κάποιο σοβαρό πρόβλημα.

Οι μεγάλες γέφυρες που χτίστηκαν τα τελευταία χρόνια στην Εγνατία Οδό ή στο πλαίσιο της παραχώρησης των οδικών αξόνων, είναι ίσως οι μόνες στην Ελλάδα που υπόκεινται σε συστηματικούς ελέγχους (με προεξάρχουσα τη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου). Ομως οι γέφυρες που χτίστηκαν από το ’50 έως το ’80 στο παλαιό εθνικό ή στο επαρχιακό οδικό δίκτυο είναι στις περισσότερες περιπτώσεις αφημένες στην τύχη τους. «Μια γέφυρα του ’50 χτίστηκε με διαφορετική τεχνολογία, οπλισμό, σκυρόδεμα και ήταν σχεδιασμένη για να δεχθεί διαφορετικά φορτία», εξηγεί στην «Κ» ο Κώστας Σπυράκος, διευθυντής του Εργαστηρίου Αντισεισμικής Τεχνολογίας του ΕΜΠ. «Το σκυρόδεμα στις κατασκευές αυτές έχει χρόνο ζωής μόλις 50 χρόνια λόγω της έντονης καταπόνησης που δέχεται και της συνεχούς έκθεσής του στο περιβάλλον. Δυστυχώς στη χώρα μας δεν υπάρχει ούτε υποχρέωση ούτε σχεδιασμός για τον έλεγχο των γεφυρών».

Ο κ. Σπυράκος εκτιμά ότι οι γέφυρες πρέπει να ελέγχονται λεπτομερώς το λιγότερο μία φορά κάθε δύο έτη. «Προ ημερών κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο μια φωτογραφία της γέφυρας Λαμπράκη στον Πειραιά, όπου κάποιος σχολίαζε τη φαινομενικά κακή της κατάσταση. Αυτά τα πράγματα είναι αστεία. Τα προβλήματα μιας γέφυρας δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, με τον ίδιο τρόπο που κάποιος δεν μπορεί να καταλάβει αν ένας άνθρωπος που βήχει είναι βαριά άρρωστος ή όχι. Οι έλεγχοι πρέπει να γίνονται από απόλυτα εξειδικευμένο προσωπικό, με τη βοήθεια οργάνων». Οι έλεγχοι εξετάζουν τη σοβαρότητα των εξωτερικών ρηγματώσεων στο σκυρόδεμα, αν υπάρχουν καθιζήσεις ή προβλήματα με τις θεμελιώσεις, αν ο οπλισμός έχει οξειδωθεί, αν οι συνδέσεις και το «κατάστρωμα» της γέφυρας είναι σε καλή κατάσταση. «Οι έλεγχοι πρέπει να ιεραρχούνται. Δεν είναι μόνο η ηλικία μιας γέφυρας και ο τρόπος κατασκευής της αλλά και η θέση της και το τι είδους σύνδεση εξυπηρετεί. Για παράδειγμα, στον σεισμό του 1999 είχε ρηγματωθεί μια γέφυρα στην εθνική οδό Αθηνών – Ελευσίνας και η κυκλοφοριακή συμφόρηση είχε φθάσει στο κέντρο της πόλης. Χρειάζεται λοιπόν μια στρατηγική ελέγχων και φυσικά μια νομοθετική πρόβλεψη. Η Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί να παρέχει τις απαραίτητες χρηματοδοτήσεις».

Συνολική εικόνα πάντως για τις οδικές και σιδηροδρομικές γέφυρες στη χώρα μας δεν υπάρχει. Το 2015 η Εγνατία Οδός είχε προτείνει την επιθεώρηση και μελέτη αναβάθμισης περίπου 1.200 γεφυρών, όμως για μια σειρά από λόγους το πρόγραμμα απεντάχθηκε τελικά από το ΕΣΠΑ και δεν προχώρησε. «Στις περισσότερες περιπτώσεις ασχολούμαστε με τις γέφυρες μόνο αφού συμβεί κάτι», εκτιμά ο κ. Σπυράκος.