Γεώργιος Βαρνακιώτης: O άγνωστος «σαμποτέρ φάντασμα» που διέσυρε επανειλημμένα τους Γερμανούς

Στη διάρκεια της Κατοχής υπήρχαν πολλοί Έλληνες που συμμετείχαν ενεργά στην αντίσταση εναντίων των κατακτητών και αποτελούσαν πονοκέφαλο για τους Γερμανούς και τους Ιταλούς. Κάποιοι έγιναν ευρέως γνωστοί, αν και η προβολή τους ήταν δυσανάλογη με τις ενέργειές τους. Υπήρχαν αντίθετα κάποιοι άλλοι, που αν και η δράση τους ήταν πολύ σημαντική και έπαιξαν πολύ συχνά τη ζωή τους κορόνα – γράμματα είχαν κάποια μικρή σχετικά, αναγνώριση στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, αλλά στη συνέχεια καθώς και οι ίδιοι δεν επιδίωξαν να «εξαργυρώσουν» όσα έκαναν στην Κατοχή πέρασαν στη λήθη.

Για τους περισσότερους ιστορικούς, κορυφαίος σαμποτέρ της Κατοχής ήταν ο Ελληνοπολωνός Γεώργιος Ιβάνωφ (1911-1943), στον οποίο έχουμε αφιερώσει άρθρο μας στις 21/01/2023. Όταν πριν λίγο καιρό διαβάσαμε για τον Έλληνα «σαμποτέρ- φάντασμα» Γεώργιο Βαρνακιώτη και τις απίστευτα θαρραλέες ενέργειές του, μπροστά στα μάτια των Γερμανών στην κυριολεξία αναζητήσαμε περισσότερα στοιχεία γι’ αυτόν. Τα βρήκαμε σε ένα σπανιότατο βιβλίο του Ανδρέα Μ. Αργύρη, με τίτλο «Ο ΣΑΜΠΟΤΕΡ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ», που εκδόθηκε το 1984. Στο βιβλίο αυτό μιλά και ο 67χρονος, τότε Γεώργιος Βαρνακιώτης, ο οποίος έφυγε από τη ζωή 30 χρόνια αργότερα, το 2014 σε ηλικία 97 ετών. Στο ίντερνετ δεν υπήρχε μέχρι σήμερα ολοκληρωμένη βιογραφία του Γ. Βαρνακιώτη, ελπίζουμε ότι με το σημερινό άρθρο – αφιέρωμά μας, θα γίνει ευρύτερα γνωστός.

Ποιος ήταν ο Γεώργιος Βαρνακιώτης;

Ο Γεώργιος Βαρνακιώτης, γιος του Παναγιώτη και της Τασούλας Βαρνακιώτη γεννήθηκε στο Μεγανήσι, γειτονικό με τη Λευκάδα νησί και συγκεκριμένα στο Σπαρτοχώρι, ένα πανέμορφο χωριό, το 1917. Ήταν απόγονος του ήρωα του 1821 οπλαρχηγού Γεωργίου Βαρνακιώτη. Το επάγγελμά του ήταν ναυτικός, με ειδικότητα λοστρόμου. Όταν ξέσπασε ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος, ο Βαρνακιώτης βρισκόταν στο χωριό του. Μαζί με άλλους συγχωριανούς του κλήθηκε να παρουσιαστεί στον Πειραιά. Τοποθετήθηκε σ’ ένα επίτακτο καράβι που ονομαζόταν «Δάφνη» και μετέφερε πυρομαχικά από την Πάτρα σε διάφορες περιοχές. Πριν καταρρεύσει το μέτωπο, το «Δάφνη» βομβαρδίστηκε από ιταλικά αεροπλάνα και επισκευάστηκε στην Κέρκυρα. Το Πάσχα του 1941 το πλοίο μετέφερε προϊόντα της επιμελητείας του Στρατού στην Ιτέα. Μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα, η «Δάφνη» διατάχθηκε να μεταφέρει ελληνικά στρατεύματα από την Πάτρα στην Πύλο, όπου θα παραλαμβάνονταν από αγγλικά πλοία για να μεταφερθούν στη Μέση Ανατολή. Μετά από ένα ταξίδι, η «Δάφνη» αγκυροβόλησε στα Τριζόνια της Φωκίδας. Οι Γερμανοί διέταξαν τον πλοίαρχο της «Δάφνης» να μεταβεί στην Πάτρα. Ο Βαρνακιώτης με δική του πρωτοβουλία, ανάγκασε τον πλοίαρχο να κατευθυνθεί στο Μεγανήσι, κάτι που έγινε μετά από πολλές περιπέτειες. Ο Βαρνακιώτης πήγε στο Σπαρτοχώρι και εκεί «μυήθηκε» στην Εθνική Αντίσταση από τον απόστρατο Συνταγματάρχη Αναστάσιο Πολίτη και δύο ακόμα αποστράτους, τον Σπυρίδωνα Αργύρη και τον Γεώργιο Αργύρη. Οι αντιστασιακοί του χωριού είχαν συγκεντρώσει αρκετά όπλα τα οποία είχαν κρύψει σε μια σπηλιά για μελλοντική χρήση.

Όμως, η ενέργειά τους αυτή προδόθηκε στους Ιταλούς, οι οποίοι συνέλαβαν αρκετούς νέους του Σπαρτοχωρίου. Ο Βαρνακιώτης, μαζί με τους Νικόλαο Αργύρη, Μήτσο Μαρούλη και Φώτη Πολίτη κατάφεραν να φτάσουν στις ακτές της Αιτωλοακαρνανίας και τελικά κρύφτηκαν σ’ ένα σπίτι στο έρημο σήμερα, χωριό Δραγαμέστο. Εκεί ήρθαν και τους βρήκαν τρεις ακόμα συμπατριώτες τους ναυτικοί, ενταγμένοι στην Αντίσταση: ο καπετάν Δημήτρης Πάλμος και οι Νίκος Κοντής και Σταμάτης Καρεκλάς. Προδόθηκαν όμως από έναν αγροφύλακα στους Ιταλούς. Έτσι, 1.500 (!) Ιταλοί περικύκλωσαν τα δύο σπίτια όπου είχαν βρει καταφύγιο οι επτά Σπαρτοχωρίτες. Ο μόνος που κατάφερε να ξεφύγει ήταν ο Βαρνακιώτης γιατί προνόησε να ντυθεί με γυναικεία ρούχα! Από το Δραγαμέστο, ο Βαρνακιώτης πήγε στο χωριό Χρυσοβίτσα, όπου ήταν παντρεμένη η ξαδέρφη του και από εκεί στο χωριό Ποδοβολίτσα. Οι Ιταλοί που είχαν συλλάβει τους άλλους έξι που κρύβονταν μαζί με τον Βαρνακιώτη έγιναν έξαλλοι όταν έμαθαν ότι αυτός το είχε σκάσει φορώντας γυναικεία ρούχα.

Ενέτειναν τις προσπάθειες για σύλληψή του και έβγαλαν και «εγκληματικό δελτίο», το οποίο στάλθηκε όπου υπήρχαν γερμανικές και ιταλικές αρχές κατοχής. Σε αυτό περιγραφόταν ο Βαρνακιώτης και χαρακτηριζόταν «άκρως επικίνδυνος».

Όμως ο θαρραλέος Μεγανησιώτης έφτασε με ψευδώνυμο (Γεώργιος Καραΐσκος) πάνω σ’ ένα κάρο με άχυρα στο Μεσολόγγι κι από εκεί με πλοίο στην Πάτρα. Στην πελοποννησιακή πόλη, ο Βαρνακιώτης συνάντησε, μεταξύ άλλων και τον ιδιοκτήτη της «Δάφνης» Λιβιτσάνο, που του χρωστούσε μεγάλη χάρη, γιατί είχε σώσει το καράβι του. Ο Λιβιτσάνος του έδωσε χρήματα και τον βοήθησε να φύγει για τον Πειραιά.

Από τον Πειραιά, ο Βαρνακιώτης πήγε στην Αθήνα και φιλοξενήθηκε για αρκετές μέρες από τον γιατρό Αθανάσιο Καταπόδη. Στην πρωτεύουσα συνάντησε τον συντοπίτη και συγγενή του Θωμά Συκιώτη, που ανήκε στο πλήρωμα ενός επιταγμένου από τους Γερμανούς ρυμουλκού στον πολεμικό ναύσταθμο της Σαλαμίνας. Ο Βαρνακιώτης του εξιστόρησε τις περιπέτειές του και ο Συκιώτης του πρότεινε να δουλέψει ως καπετάνιος στα ρυμουλκά.

– Δεν μπορώ Θωμά να δουλέψω (για) αυτά τα σκυλιά, κι ας πεινάω, είπε ο Βαρνακιώτης.

Καθώς όμως δεν μπορούσε να βρει δουλειά απευθύνθηκε ξανά στον Συκιώτη και του ζήτησε να μεσολαβήσει για τη δουλειά που του είχε προτείνει. Ύστερα από λίγες μέρες, ο Βαρνακιώτης έπιασε δουλειά σαν καπετάνιος σ’ ένα ρυμουλκό στον ναύσταθμο.

Η ένταξη του Βαρνακιώτη στην οργάνωση «Απόλλων» – Η εκπαίδευσή του στις ωρολογιακές βόμβες – Το πρώτο σαμποτάζ

Ο Συκιώτης ήταν οργανωμένος σε μια μυστική πατριωτική οργάνωση, την «Ε.Ο.Π.Δ. ΑΠΟΛΛΩΝ», που είχε σύνδεσμο τον Βασίλη Σμπόσδα. Κανένα μέλος της οργάνωσης ΑΠΟΛΛΩΝ δεν γνώριζε τους άλλους, ούτε φυσικά τον αρχηγό της. Τα μέλη της οργάνωσης θα πρέπει να ήταν δοκιμασμένοι, πατριώτες, γενναίοι και καθόλου φλύαροι. Ο Συκιώτης γνώριζε τα προσόντα του Βαρνακιώτη και γι’ αυτό ήθελε να τον εντάξει στον «ΑΠΟΛΛΩΝΑ». Ο Βαρνακιώτης εργάστηκε για αρκετό καιρό ως καπετάνιος στα ρυμουλκά στον ναύσταθμο. Δούλευε με προθυμία και εργατικότητα θέλοντας να αποσπάσει την εμπιστοσύνη των Γερμανών. Ένα βράδυ συνέβη ένα περιστατικό χάρη στο οποίο ο Βαρνακιώτης απέκτησε την απόλυτη εμπιστοσύνη των Ναζί. Μετέφερε από το Πέραμα στον ναύσταθμο, τέσσερις Γερμανούς διευθυντές του ναυστάθμου, διαφόρων ειδικοτήτων. Και οι τέσσερις ήταν μεθυσμένοι. Ένας τους, από το μεγάλο μεθύσι έπεσε στη θάλασσα και κινδύνευε να πνιγεί.

Ο Βαρνακιώτης με ετοιμότητα, αποφασιστικότητα και κίνδυνο της ζωής του βούτηξε στη θάλασσα και ανέβασε στο ρυμουλκό τον Γερμανό διευθυντή και, αφού του έκανε τεχνητές αναπνοές τον επανέφερε, καθώς ο Γερμανός είχε χάσει τις αισθήσεις του. Προσέχοντας μήπως και κάποιος από τους άλλους τρεις… σουρωμένους πέσει στη θάλασσα, ο Βαρνακιώτης τους μετέφερε με ασφάλεια στον ναύσταθμο. Από τότε οι Γερμανοί του είχαν απεριόριστη εμπιστοσύνη, κάτι που τον βοήθησε πολύ στη συνέχεια. Ο Συκιώτης είχε μιλήσει για τον Βαρνακιώτη, για την εθνική δράση και τη γενναιότητά του στον Βασίλη Σμπόσδα, ο οποίος εργαζόταν σαν προϊστάμενος στο σηματορραφείο (ραφείο του ναυστάθμου όπου ράβονται ή και επιδιορθώνονται σημαίες και σήματα του στόλου) του ναυστάθμου και μετέδιδε τις κινήσεις των Γερμανών στους Συμμάχους. Ο Σμπόσδας στρατολόγησε τον Βαρνακιώτη στην οργάνωση «Απόλλων» τον εκπαίδευσε στον χειρισμό και την τοποθέτηση ωρολογιακών βομβών και κατάφερε να τον ναυτολογήσει στο σκάφος Μ.21, ειδικό βοηθητικό ρυμουλκό (πετρολέτα το αποκαλεί στη συνέχεια ο Ανδρέας Μ. Αργύρης) ως καπετάνιο, μαζί μ’ έναν μηχανικό, τον Δημήτρη (Μήτσο).

Λόγω της καλής διαγωγής του και της εμπιστοσύνης που είχαν οι Γερμανοί προς τον Βαρβακιώτη, ήταν ο μόνος που πήγαινε στο νησάκι Λέρος, κοντά στη Σαλαμίνα. Στις στοές του οι Γερμανοί είχαν αποθηκεύσει πάρα πολλά πυρομαχικά και, ουσιαστικά, αποτελούσε την πυριτιδαποθήκη τους. Ο Μιχαήλ Σκανδαλίδης, γράφει για τη Λέρο του Σαρωνικού, που φυσικά δεν έχει καμία σχέση με τη Λέρο των Δωδεκανήσων, ότι πιθανότατα κατά την αρχαιότητα ήταν ενωμένη με τη Σαλαμίνα, καθώς ο Στράβωνας (X 395) αναφέρεται στις γειτονικές Φαρμακούσες και όχι στη Λέρο, που είναι πολύ μεγαλύτερη. Κανένας άλλος συγγραφέας δεν αναφέρεται επίσης στη Λέρο. Σε ευρωπαϊκούς χάρτες, το μέρος εκείνο της Σαλαμίνας που αποκόπηκε σημειωνόταν ως I. Nero. Το όνομα αυτό δόθηκε, όπως φαίνεται και στην πευκόφυτη νησίδα που αποκόπηκε. Η άποψη αυτή ενισχύεται κι από τη μεταγενέστερη ονομασία Αράπης που δόθηκε στο ακρωτήριο της Σαλαμίνας, καθώς nero σημαίνει μαύρο(ς) στα ιταλικά. Συνεπώς, Λέρος <ιταλ. nero. Το νησί από κάποιους περιηγητές αναφέρεται και ως Learo.

Η ανατίναξη των ρυμουλκών «ΤΙΤΑΝ» και «ΗΡΑΚΛΗΣ»

Πρώτη ενέργεια του Βαρνακιώτη ήταν η ανατίναξη των ρυμουλκών «ΤΙΤΑΝ» και «ΗΡΑΚΛΗΣ», χωρητικότητας 500 και 200 τόνων αντίστοιχα. Αυτά βρίσκονταν αγκυροβολημένα κοντά στο μισοβυθισμένο θωρηκτό «ΛΗΜΝΟΣ». Τη νύχτα της 4ης Σεπτεμβρίου 1943 προσέγγισε τα δύο ρυμουλκά. Την περιοχή όπου αυτά προσορμισμένα, την έλεγχαν οι Γερμανοί. Ο Βαρνακιώτης έδρασε ταχύτατα.

Βούτηξε στο νερό και τοποθέτησε στα ύφαλα του «ΤΙΤΑΝΑ» εκρηκτικά. Η ενέργειά του αυτή έγινε μέσα σε χρονικό διάστημα δύο λεπτών (!), καθώς ο Βαρνακιώτης εκμεταλλεύθηκε τον ελάχιστο χρόνο που απαιτούσε η αλλαγή βάρδιας των σκοπών! Στις 2 τη νύχτα, ένας τρομακτικός θόρυβος από αλλεπάλληλες εκρήξεις και μεγάλες λάμψεις ξύπνησε τους πάντες. Το «ΤΙΤΑΝ» βούλιαξε σχεδόν αμέσως. Το ρυμουλκό «ΗΡΑΚΛΗΣ» ήταν δεμένο δίπλα στον «ΤΙΤΑΝΑ» και όπως αυτός βούλιαξε, ο «ΗΡΑΚΛΗΣ» χτύπησε με φόρα πάνω στο θωρηκτό «ΚΙΛΚΙΣ» που ήταν βουλιαγμένο στην προβλήτα. Οι Γερμανοί διέταξαν τον Βαρνακιώτη να ρυμουλκήσει τον «ΗΡΑΚΛΗ», αλλά μέχρι ο Έλληνας ήρωας να φτάσει εκεί, το ρυμουλκό είχε βυθιστεί. Οι Γερμανοί ήταν έξαλλοι αλλά και ανήσυχοι γιατί ήταν το πρώτο μεγάλο σαμποτάζ αυτού του είδους που γινόταν στη χώρα μας, ίσως και στην Ευρώπη. Ευτυχώς, ο Βαρνακιώτης δεν ανακρίθηκε καθώς οι Ναζί θεώρησαν ότι ήταν υπεράνω πάσης υποψίας. Αναγκάστηκαν μάλιστα για πολλές μέρες να ψάχνουν για ύπαρξη εκρηκτικών μηχανισμών και σε άλλα σκάφη.

Το σαμποτάζ του Βαρνακιώτη έγινε γνωστό στις συμμαχικές χώρες και αναπτέρωσε το ηθικό των αντιστασιακών, ενώ οι Γερμανοί κατάλαβαν για τα καλά ότι έχουν ευάλωτα σημεία και πρέπει να είναι πολύ προσεκτικότεροι στο μέλλον. Για το κατόρθωμα του Βαρνακιώτη έγραψε αναλυτικά και ο Άγγλος δημοσιογράφος και ιστορικός Βέρνερ Ρόις, στο βιβλίο του «ΣΑΜΠΟΤΕΡ ΤΟΥ ΑΓΚΥΛΩΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ».

Μετά το σαμποτάζ αυτό, ο Σμπόσδας έφυγε για τη Μέση Ανατολή, αφού πρώτα γνώρισε τον Βαρνακιώτη στον Γεράσιμο Παλούμπη, ο οποίος τον εκπαίδευσε στη χρήση και άλλων ειδών ωρολογιακών βομβών. Επόμενος στόχος για τον Βαρνακιώτη ήταν η Λέρος, στην οποία αναφερθήκαμε νωρίτερα. Στις υπόγειες αποθήκες της οι Γερμανοί είχαν τοποθετήσει τεράστιες ποσότητες εκρηκτικών για τον στόλο τους. Ήταν εκεί κρυμμένες για να μην εντοπίζονται από τα συμμαχικά αεροπλάνα. Υπήρχαν όμως και πυρομαχικά έξω απ’ τις στοές, για να μπορούν οι Γερμανοί να τα μεταφέρουν άμεσα, όταν και όπου χρειαζόταν.

Φυσικά το νησί ήταν πολύ καλά φρουρούμενο, από επίλεκτη μονάδα Γερμανών στρατιωτών. Και η οχύρωσή του όμως ήταν εντυπωσιακή: υπήρχαν τετράδιπλες σειρές ηλεκτρικών καλωδίων, μια έκταση σπαρμένη με νάρκες και πολύπλοκα εκρηκτικά μηχανήματα. Η ανατίναξη της Λέρου ήταν το όνειρο κάθε σαμποτέρ, όμως η πρόσβαση σ’ αυτή ήταν αδύνατη. Μόνο υψηλόβαθμοι Γερμανοί αξιωματικοί μπορούσαν να μεταβούν στο νησί. Όμως ο Βαρνακιώτης είχε το «προνόμιο» να μεταφέρει από τις αρχές του Οκτωβρίου του 1943 με την πετρολέτα του τον Γερμανό Συνταγματάρχη Χανς Σέφερ, που ήταν υπεύθυνος για την επίβλεψη των πυρομαχικών, δύο φορές την ημέρα στη Λέρο.

Έτσι, όταν ο Παλούμπης του είπε αν και πώς θα μπορούσαν ν’ ανατινάξουν τα πυρομαχικά, ο Βαρνακιώτης προθυμοποιήθηκε να το κάνει, εκμεταλλευόμενος την ολιγόλεπτη παραμονή του στη Λέρο κατά τη μεταφορά σ’ αυτή του Σέφερ.

Οι βόμβες ήταν αμερικάνικες, μεγέθους παλάμης και μπορούσαν να προκαλέσουν τεράστιες καταστροφές. Ο Βαρνακιώτης τις μετέφερε από την Αθήνα στον Πειραιά με τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο και δεν δείλιασε ακόμα κι όταν οι Γερμανοί έκαναν μπλόκο στο τρένο όπου βρισκόταν επί είκοσι λεπτά, αναζητώντας με ένα σκίτσο προφανώς, τον σαμποτέρ του «ΤΙΤΑΝΑ» και του «ΗΡΑΚΛΗ». Από τον Πειραιά πήγε στο Πέραμα, όπου έκρυψε τις βόμβες. Στις 17 Οκτωβρίου 1943 ο Βαρνακιώτης έλαβε εντολή να μεταφέρει τον Σέφερ στη Λέρο. Η πετρολέτα έφτασε στο νησάκι στις 3 μ.μ. Ο Βαρνακιώτης, οικείο πρόσωπο πλέον στους Γερμανούς φρουρούς, πέρασε σχεδόν απαρατήρητος, εκτός από μερικά επιφυλακτικά βλέμματα κάποιων… Για όσο διάστημα ο Σέφερ επιθεωρούσε τα πυρομαχικά ο Βαρνακιώτης, κάτω από τη μύτη των σκοπών στην κυριολεξία τοποθέτησε τις βόμβες. Ο Σέφερ αυτή τη φορά καθυστέρησε πολύ, περίπου μιάμιση ώρα, και ο Βαρνακιώτης, ο οποίος μάλιστα χάρισε κι ένα πακέτο τσιγάρα σ’ έναν Γερμανό φρουρό ανησυχούσε ότι θα γίνει έκρηξη στη Λέρο.

Ο Σέφερ τελικά ήρθε και ο Βαρνακιώτης τον μετέφερε στον ναύσταθμο. Ο Γερμανός αξιωματικός τού είπε να τον περιμένει για να τον μεταφέρει στον Πειραιά. Ξαφνικά μια σφοδρή έκρηξη τράνταξε συθέμελα την περιοχή. Ακολούθησαν κι άλλες. Τα πυρομαχικά στην προβλήτα της Λέρου είχαν καταστραφεί και τουλάχιστον επτά Γερμανοί είχαν σκοτωθεί. Οι Ναζί πρόλαβαν να διασώσουν τα πυρομαχικά των αποθηκών. Πολύ σημαντικό είναι ότι και το πόρισμα των ανακρίσεων που έκαναν οδήγησε στο συμπέρασμα ότι δεν επρόκειτο για σαμποτάζ, αλλά για αμέλεια και ότι η καταστροφή οφειλόταν σε αναμμένο τσιγάρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι όποιος, Γερμανός εννοείται, συλλαμβανόταν να καπνίζει στη Λέρο καταδικαζόταν σε θάνατο!

Παρά το πολύ σημαντικό επίτευγμά του, ο Βαρνακιώτης δεν ήταν ικανοποιημένος. Ήθελε να ανατινάξει και τα πυρομαχικά των υπόγειων στοών της Λέρου. Πίστευε ότι θα το κατάφερνε και πιθανότατα θα το έκανε αν δεν είχε μια μοιραία συνάντηση…

Ο προδότης της Αιτωλοακαρνανίας καταδίδει τον Βαρνακιώτη στους Γερμανούς – Η φυλάκιση και τα βασανιστήρια στον Βαρνακιώτη – Η δολοφονία του καταδότη από το Ε.Α.Μ. – Ο Βαρνακιώτης αιχμάλωτος στη Γερμανία

Ένα βράδυ, ο Βαρνακιώτης συνάντησε τον άνθρωπο που τον είχε καταδώσει στην Αιτωλοακαρνανία, στον Πειραιά! Αν και προσπάθησε να τον αποφύγει, εκείνος του έδωσε το χέρι και του είπε: «Σε όποιο σημείο πλευρίζεις, πιάνει φωτιά». Πριν προλάβει ν’ αντιδράσει ο ήρωας, δύο ένοπλοι Γερμανοί της Γκεστάπο τον συνέλαβαν. Τον οδήγησαν στην Kommandantur (φρουραρχείο) του Πειραιά και από εκεί στις φυλακές Αβέρωφ της Αθήνας. Εκεί έβαλαν στον Βαρνακιώτη ένα σιδερένιο στεφάνι στο κεφάλι και τον έδεσαν σε μια καρέκλα πισθάγκωνα, ενώ τον ανέκριναν. Όταν ήθελαν να τον «ζορίσουν», έσφιγγαν περισσότερο το στεφάνι στο κεφάλι του. Αργότερα, τον μετέφεραν στο διαβόητο κτίριο ανακρίσεων της οδού Μέρλιν. Εκεί εξετάστηκε κατ’ αντιπαράσταση με τον καταδότη. Ο Βαρνακιώτης επέμενε ότι δεν έχει κάνει τίποτα σε βάρος των Γερμανών, ίσα ίσα που έσωσε, με κίνδυνο της ζωής του, έναν υψηλόβαθμο Γερμανό αξιωματικό.

Για τον καταδότη είπε ότι κάνει τα πάντα για τα λεφτά και ότι έχει προηγούμενα μαζί του καθώς ρίχτηκε με ανήθικους σκοπούς σε μια ανιψιά του. Ο καταδότης είπε στους Γερμανούς ότι τα λεγόμενά του μπορεί να τα επιβεβαιώσει και ο Λιβιτσάνος, πλοιοκτήτης της «Δάφνης». Έφυγε για τον Μύτικα της Αιτωλοακαρνανίας προκειμένου να τον βρει. Όμως εδώ η τύχη του γύρισε την πλάτη. Από τον Μύτικα, πήγε στο νησί Κάλαμος, αλλά δεν βρήκε τον Λιβιτσάνο. Ακολούθως πήγε στην Επισκοπή. Τον αναζήτησε κι εκεί, μα δεν τον βρήκε, επέστρεψε έτσι στον Μύτικα. Εκεί δρούσαν όμως ανταρτικές ομάδες που τον θεώρησαν ύποπτο και τον συνέλαβαν. Βρήκαν πάνω του γερμανικά χαρτιά, έψαξαν κι έμαθαν το ποιόν του και τον εκτέλεσαν. Επρόκειτο για άνδρες του ΕΑΜ, οι οποίοι ίσως είχαν εντολές από ανωτέρους τους στην Αθήνα.

Τρεις φορές οδηγήθηκε στο στρατοδικείο ο Βαρνακιώτης, δεν δικάστηκε όμως, καθώς ο καταδότης δεν εμφανίστηκε ποτέ. Οι Γερμανοί, που αγνοούσαν ότι είχε εκτελεστεί, τον θεώρησαν ψεύτη και απατεώνα και τον Βαρνακιώτη αθώο. Ωστόσο, στις 15 Αυγούστου 1944 ο Βαρνακιώτης κρίθηκε ικανός για εργασία στη Γερμανία… Λίγο αργότερα ένα τρένο με Έλληνες αιχμαλώτους ξεκίνησε από το Λειανοκλάδι για το Βραδεμβούργο. Έκανε στάση στην πόλη Ζέμουν της Σερβίας, κοντά στο Βελιγράδι. Εκεί είχε ανοίξει ποτοποιείο ο αδελφός του Γιώργου! Ο Βαρνακιώτης μαζί με άλλους δύο κρατούμενους κατάφεραν να δραπετεύσουν και κρύφτηκαν σε κάποιες καλαμποκιές, όμως συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν ξανά στο τρένο για το Βραδεμβούργο. Φυλακές, στρατόπεδα συγκέντρωσης, καταναγκαστικές εργασίες, άθλιες συνθήκες διαβίωσης και ελάχιστη τροφή έφεραν τον Βαρνακιώτη και τους άλλους κρατούμενους ένα βήμα από τον θάνατο. Στις 25 Απριλίου 1945 ένα ρωσικό άρμα μάχης έριξε την πόρτα της φυλακής και οι κρατούμενοι ήταν επιτέλους ελεύθεροι.

Η επιστροφή στην Ελλάδα

Στις 26 Απριλίου 1945 οι Ρώσοι κατέλαβαν το Βραδεμβούργο. Οι Έλληνες πήγαν, κατά τον Α.Μ. Αργύρη στην πόλη Κένιστροφ. Τέτοια πόλη δεν βρήκαμε πουθενά. Ίσως να πρόκειται για το Königsberg, το σημερινό Καλίνινγκραντ της Ρωσίας. Στο εκεί σοβιετικό στρατόπεδο, δεν τους έδωσαν ιδιαίτερη σημασία, όταν ζήτησαν να γυρίσουν στην Ελλάδα. Είχαν άλλωστε σαφώς προτεραιότητα οι δικοί τους πολίτες!

Τέσσερις Έλληνες, ανάμεσά τους και ο Βαρνακιώτης και ένας γλωσσομαθής, ο Κάρολος, εβραϊκής καταγωγής, μετά από δύο μήνες δραπέτευσαν και πήγαν στο αγγλοαμερικανικό στρατόπεδο. Οι Άγγλοι τους έδιναν λιγοστό συσσίτιο και οι Έλληνες διαμαρτυρήθηκαν. «Κομμουνιστές και αναρχικούς» τους αποκάλεσε ο Άγγλος διοικητής, όμως ο Κάρολος του είπε ότι ο Βαρνακιώτης έκανε τόσα για την Ευρώπη, όσα κανένας από αυτούς. Οι Έλληνες πήγαν στο γραφείο του Αμερικανού διοικητή και του αφηγήθηκαν όσα έγιναν. Έξαλλος εκείνος τηλεφώνησε στον Άγγλο λέγοντάς του: «Αν ήθελες να κάνεις διάκριση θα έπρεπε να τους έδινες καλύτερη ποιοτικά τροφή».

Στα τέλη του Ιουλίου 1945 ο Βαρνακιώτης και οι άλλοι τρεις έφτασαν στις Βρυξέλλες. Από εκεί αεροπορικώς επέστρεψαν στην Ελλάδα. Ο Βαρνακιώτης επέστρεψε στο Σπαρτοχώρι Μεγανησίου. Η οικογένειά του και οι συγχωριανοί του τον θεωρούσαν νεκρό. Μάλιστα, του είχαν κάνει και μνημόσυνο. Η χαρά όλων όταν τον είδαν ήταν ανείπωτη. Στο χωριό έγινε ένα τρικούβερτο γλέντι για την επιστροφή του Γιώργου. Λίγο αργότερα, ο Βαρνακιώτης επέστρεψε στην Αθήνα, κοντά στην αρραβωνιαστικιά του Αγγελική, με την οποία παντρεύτηκε αργότερα. Το ζευγάρι απέκτησε δύο παιδιά, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι, και τέσσερα εγγόνια.

Επίλογος

Ο Βαρνακιώτης όμως δεν μπορούσε να βρει δουλειά. Απευθύνθηκε τότε στον παλιό του φίλο Σμπόσδα, ο οποίος του έδωσε συστατική επιστολή για τον Υπουργό Ναυτιλίας τότε (1947) Γιάννη Πελτέκη. Όταν ο Πελτέκης αντίκρισε τον Βαρνακιώτη τον αγκάλιασε και του είπε ότι αυτός ήταν ο αρχηγός της οργάνωσης ΑΠΟΛΛΩΝ. Όλοι τον θεωρούσαν νεκρό, αλλά ο «σαμποτέρ φάντασμα» είχε καταφέρει να επιζήσει. Με εντολή του Υπουργού τοποθετήθηκε ως καπετάνιος στην πετρολέτα που κυβερνούσε στην Κατοχή. Εκεί έμεινε για έναν χρόνο. Ακολούθως υπηρέτησε ως Υπαξιωματικός, κι έπειτα ως Αξιωματικός στο Εμπορικό Ναυτικό. Ποτέ του δεν ναυάγησε, όπως έλεγε με καμάρι ο ίδιος. Το 1976 βγήκε στη σύνταξη, ενώ στις 25/11/1983 αναγνωρίστηκε η αντιστασιακή του δράση από την κυβέρνηση.

Ο Γιώργος Βαρνακιώτης πέθανε το 2014, σε ηλικία 97 ετών και τάφηκε στο αγαπημένο του Σπαρτοχώρι. Εκτός από τον Δήμαρχο του νησιού και τους συγχωριανούς του, κανένας «επίσημος» δεν παραβρέθηκε στην κηδεία του… Αυτή ήταν η άγνωστη ιστορία του λεγόμενου «σαμποτέρ -φάντασμα», ενός ανθρώπου που έπαιξε επανειλημμένα τη ζωή του κορόνα γράμματα για την Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι κάποιοι Άγγλοι γνώριζαν τα κατορθώματά του και του έδιναν συγχαρητήρια. Θεωρούμε ότι αυτό το άρθρο αποτελεί έναν ελάχιστο φόρο τιμής για τον Γεώργιο Βαρνακιώτη, τον «σαμποτέρ- φάντασμα» που ντρόπιασε τους Γερμανούς και πιθανότατα, αν δεν υπήρχε ο καταδότης στον οποίο αναφερθήκαμε, θα έκανε πολλές ακόμα παράτολμες ενέργειες… Όπου και να είστε τώρα καπετάν Γιώργη, σας ευχαριστούμε…

Υ.Γ. Όπως γράφει ο Α.Μ. Αργύρης: «Να σημειωθεί ότι ο καταδότης είναι γνωστός και επώνυμος. Για πολλούς λόγους, δεν αναφέρουμε το όνομά του. Η δράση του είναι γνωστή στην ιδιαίτερη πατρίδα του».

Πηγές: ΑΝΔΡΕΑΣ Μ. ΑΡΓΥΡΗΣ, «Ο ΣΑΜΠΟΤΕΡ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ», Αθήνα 1984
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΙΜΠΑΣ, «ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΠΟΛΕΩΝ», ΟΙ ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ», Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ, 2008