Για να σωθείς, πρέπει να το θέλεις κι εσύ

Θα το γράψω ευθαρσώς κι ας φωνάζουν μερικοί επαγγελματίες της ισότητας και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Αν οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ομάδα είχε πάρει τα μισά από τα χρήματα που έχουν δοθεί για την υποβοήθηση και την ενσωμάτωση των Ρομά, θα είχε μεταβληθεί σε ηγέτιδα ομάδα της κοινωνίας μας. Από το 1980 ως σήμερα, υπάρχει ένας κρουνός που ξερνά ακατάπαυστα εθνικά και ευρωπαϊκά εκατομμύρια, τα οποία πέφτουν στους καταυλισμούς τους και εξαφανίζονται δίχως αποτέλεσμα.

Εκατομμύρια των εκατομμυρίων δόθηκαν για την στέγαση τους, για την ανάπτυξη δομών υγείας ανάμεσα στα τσαντίρια τους, για την εξεύρεση εργασίας απ’ τα μέλη τους, για την στοιχειώδη επιμόρφωση των μεγάλων και για να τελειώνουν το σχολείο τα παιδιά τους. Στρατιές ολόκληρες κοινωνικών λειτουργών, εκπαιδευτικών, γιατρών, νοσοκόμων, επαγγελματιών, ειδικών και εθελοντών κάθε είδους και κάθε ειδικότητας, πέρασαν από τα μέρη τους όλα αυτά τα χρόνια.

Μάταιος κόπος. Το χρήμα εξατμίστηκε, τα προσωρινά επιτεύγματα εξαφανίστηκαν, οι υποδομές καταστράφηκαν, ακόμα και οι πιο υπομονετικοί λειτουργοί εγκατέλειψαν. Εκεί μέσα δεν περνά τελικά τίποτα. Τις δεκαετίες αυτές είδαμε φτωχές γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας να συνέρχονται, άλλες αποκλεισμένες ή προβληματικές κοινωνικές κατηγορίες να εντάσσονται, ομάδες και ανθρώπους να καλύπτουν σταδιακά το κοινωνικό και μορφωτικό χάντικαπ που του χώριζε από τους υπόλοιπους, μόνο οι Ρομά έμειναν όπως ήταν ή και χειρότερα.

Ορισμένες μονάδες τους κατάφεραν να ξεφύγουν από την αθλιότητα και μπράβο τους, για τον γενικό μέσο όρο μιλάμε τώρα. Ακούω ότι τα λεφτά δόθηκαν με λάθος τρόπο και η υπόθεση της ένταξης τους ανατέθηκε σε μη-ειδικούς, γι’ αυτό όλα πήγαν στραβά. Δικαιολογίες, για να μην πω σαχλαμάρες. Όλα και όλοι και σε όλους τους καιρούς, ήταν λάθος; Δεν γίνεται. Λάθος όλα τα ελληνικά προγράμματα, λάθος και όλα τα ευρωπαϊκά; Εντάξει, να καταλάβω μια χαμηλή απόδοση του χρήματος που μοιράστηκε, να δεχτώ ότι οι εθιμικές αντιστάσεις είναι σκληρότερες εκεί απ’ ότι σε άλλες ομάδες, αλλά 0% απόδοση; Είπαμε.

Συμφωνώ ότι το ελληνικό κράτος, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων, πρέπει να συνεχίσει να προσπαθεί μ’ αυτή την προβληματική κοινωνική ομάδα. Θα το κάνει αιωνίως, ανεξαρτήτως απόδοσης. Αλλά όχι και να μας κουνάνε κάποιοι το δάκτυλο ότι ως κοινωνία δεν προσπαθήσαμε αρκετά ή ακόμα χειρότερα, ότι εμείς φταίμε για το περιθώριο στο οποίο ζουν ή για τις εξάρσεις εγκληματικότητας πολλών απ’ αυτούς. Για να σωθείς, δεν αρκεί να υπάρχει εκείνος που θα σε βοηθήσει. Πρέπει να το θέλεις κι εσύ.