Για το τέλος του κόσμου μας αρκούν μόλις δύο ώρες

Την ώρα που επικρατεί μαζική υστερία και ξοδεύονται αμέτρητα χρήματα για την αντιμετώπιση της μακρινής (σχετικά) απειλής μιας κλιματικής αλλαγής ηπιότερης από άλλες αλλαγές που έχει βιώσει ο πλανήτης, η παγκόσμια ανησυχία για τον ολοένα υψηλότερο κίνδυνο αποτέφρωσης του κόσμου στο πλαίσιο ενός πυρηνικού πολέμου είναι ανησυχητικά μικρή, έως αμελητέα: σύμφωνα με τον Τζορτζ Γουίλ της Washington Post, το γεγονός αυτό ενδέχεται «να αφήσει άναυδους τους ιστορικούς του μέλλοντος, εάν υπάρχουν».

Ο βραβευμένος με Πούλιτζερ αρθρογράφος αναγνωρίζει πως το υπερβολικό άγχος δεν είναι, φυσικά, βιώσιμο, ωστόσο κατά τη διάρκεια ενός προεκλογικού έτους δύναται να συνδράμει τους ψηφοφόρους να αντιληφθούν καλύτερα τα όποια δεδομένα και να σκεφτούν ξεκάθαρα.

Advertisement

Οσον αφορά ειδικά τον ολοένα υψηλότερο (και σχετικά πιο άμεσο από την κλιματική αλλαγή) κίνδυνο αποτέφρωσης του κόσμου στο πλαίσιο μιας πυρηνικής σύρραξης, σημειώνει πως για να διαβάσει κάποιος το βιβλίο «Πυρηνικός Πόλεμος: Ενα σενάριο» της δημοσιογράφου και ιστορικού Ανι Γιάκομπσεν «θα χρειαστεί πολύ περισσότερο από τα 30 περίπου λεπτά – 1.800 δευτερόλεπτα – που θα μεσολαβούσαν μεταξύ της εκτόξευσης ενός και μόνο διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου με πυρηνική κεφαλή από τη Βόρεια Κορέα και της έκρηξής του στο Πεντάγωνο. Στη συνέχεια, σύμφωνα με το σενάριο της Γιάκομπσεν, καταιγιστικές και μη αναστρέψιμες εξελίξεις εξαλείφουν τον πολιτισμό μέσα σε δύο ώρες».

Πριν, όμως, συμβεί αυτό, «λίγα δέκατα του δευτερολέπτου μετά την εκτόξευση, ένας δορυφόρος των ΗΠΑ μεγέθους λεωφορείου 36.000 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη ανιχνεύει την κεφαλή του πυραύλου. Εξι δευτερόλεπτα αργότερα οι υπολογιστές στο κέντρο εντολών κάτω από το Πεντάγωνο προβλέπουν τον προορισμό του, ο οποίος είναι το Πεντάγωνο. Είκοσι τέσσερα δευτερόλεπτα αργότερα, στο στρατιωτικό συγκρότημα Cheyenne Mountain Complex στο Κολοράντο, οι υπολογιστές μεταδίδουν το παρακάτω μήνυμα: “ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΕΚΤΟΞΕΥΣΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΟΥ ΠΥΡΑΥΛΟΥ”.

Σύμφωνα με τον Τζορτζ Γουίλ το πιο ανατριχιαστικό από όλα όσα αναφέρει στο βιβλίο της η αμερικανίδα δημοσιογράφος και ιστορικός είναι «η ταχύτητα με την οποία θα ξεσπάσει ο πυρηνικός πόλεμος και στη συνέχεια θα κλιμακωθεί, το οποίο καθιστά σίγουρο ότι θα τελειώσει» με μια κατάρρευση του πολιτισμού.

Μία από τις πηγές της Γιάκομπσεν, ο πρώην υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ (επί Κλίντον) Γουίλιαμ Πέρι, της είπε πως «πολλοί πρόεδροι αναλαμβάνουν τα καθήκοντά τους απληροφόρητοι για τον ρόλο τους σε έναν πυρηνικό πόλεμο. Κάποιοι δείχνουν να μην θέλουν να μάθουν. Ωστόσο οφείλουν να γνωρίζουν ότι η πολιτική “εκτόξευσης με προειδοποίηση” θα μπορούσε να τους αναγκάσει να εμπλακούν σε έναν πυρηνικό πόλεμο στα λεπτά που απαιτούνται για να φτιάξουν ένα φλιτζάνι καφέ».

Ο παραδοσιακός στόχος στη μάχη «είναι να προταχθεί στο επιθετικό ξίφος μια αμυντική ασπίδα», όπως εξηγεί η Γιάκομπσεν στο βιβλίο της. Οι ΗΠΑ διαθέτουν 44 πυραύλους αναχαίτισης. Θα προέβαιναν σε αντίποινα για να «αποκεφαλίσουν» το καθεστώς της Βόρειας Κορέας σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης; Ναι, ωστόσο, υφίσταται ένα κρίσιμο ζήτημα: οι αμερικανικοί διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι ICBM Minuteman III δεν μπορούν να φτάσουν στη Βόρεια Κορέα χωρίς να πετάξουν πάνω από τη Ρωσία ενώ, σύμφωνα με το σενάριο της Γιάκομπσεν, η Μόσχα αντιδρά βίαια.

Ο Τζορτζ Γουίλ σημειώνει πως «τα πάντα — όλα — εξαρτώνται από τη διατήρηση της αποτροπής, για πάντα». Χάρη στην αποτροπή η αντιπαράθεση ΗΠΑ-ΕΣΣΔ παρέμεινε επί δεκαετίες ψυχρή. Πριν από περισσότερο από δύο χρόνια οι συμβατικές δυνάμεις απέτυχαν να αποτρέψουν την εισβολή του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία. Και εκείνος – κατέχοντας το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο και όντας ο λιγότερο απρόθυμος στον κόσμο να το χρησιμοποιήσει – αξιοποιεί την πυρηνική αποτροπή ακριβώς για να αποτρέψει τους συμμάχους της Ουκρανίας από το να τη συνδράμουν εγκαίρως και επαρκώς. Διαφορετικά, οι πόροι των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα μπορούσαν μέχρι τώρα να έχουν σώσει την Ουκρανία ενώ μια μη πυρηνική Ρωσία ενδεχομένως να μην διακινδύνευε μια εισβολή.

Η Γιάκομπσεν αναφέρει στο βιβλίο της πως το 1983, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν ζήτησε να διερευνηθεί η δυναμική μιας πυρηνικής επίθεσης και αντεπίθεσης: «Σε διάστημα δύο εβδομάδων, σε κάθε προσομοιωμένο σενάριο — και ανεξάρτητα από το γεγονός που προκάλεσε τη σύρραξη — ο πυρηνικός πόλεμος τελείωνε πάντα με τον ίδιο τρόπο»: τουλάχιστον μισό δισεκατομμύριο νεκροί μετά τις δύο πρώτες ομοβροντίες. «Δεν υπάρχει», επιμένει η αμερικανίδα ιστορικός, «καμμία αποκλιμάκωση».

Οσον αφορά τις άμεσες συνέπειες και τα επακόλουθα δεινά μιας πυρηνικής σύρραξης, η Γιάκομπσεν κάνει λόγο για θερμοκρασίες που λιώνουν μέταλλα, για ανέμους ισχυρότερους από τυφώνα, για το τέλος της γεωργίας, για κοινωνική αποσύνθεση λόγω του ηλεκτρικού Αρμαγγεδώνα που προκαλεί κατάρρευση των επικοινωνιών και του χρηματοπιστωτικών υποδομών, για καταστροφή του περιβάλλοντος.

Αυτό που υποστηρίζει βασικά η Γιάκομπσεν είναι πως εδώ και λίγο καιρό και στο εξής η επιβίωση της ανθρωπότητας εξαρτάται από την πολιτική ηγεσία και από την τύχη, με τον Κρις Γουίλ να προτρέπει τους αναγνώστες του να μην το ξεχάσουν αυτό όταν θα πάνε να ψηφίσουν την 5η Νοεμβρίου για πρόεδρο.

Από τη ρίψη της ατομικής βόμβας στο Ναγκασάκι την 9η Αυγούστου του 1945, τρεις ημέρες μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, έχουν περάσει σχεδόν 28.800 ημέρες. Ο αμερικανός αρθρογράφος χαρακτηρίζει την κουβέντα περί απαγόρευσης των πυρηνικών όπλων ως ανούσια. «Αυτά τα όπλα είναι εδώ για πάντα. Ή αυτό πρέπει να ελπίζουμε: θα υπάρχουν μέχρι να χρησιμοποιηθούν», γράφει. «Αλλά όσο δεν χρησιμοποιούνται, τα λόγια του στρατηγού Ρόμπερτ Κέλερ, πρώην επικεφαλής της Στρατηγικής Διοίκησης των ΗΠΑ, θα ισχύουν κάθε ώρα της ημέρας: “Ο κόσμος θα μπορούσε να τελειώσει τις επόμενες δύο ώρες”».