Γιαννούλα Κουλουρού: Πώς η ταπείνωση μιας Πατρινιάς που ήθελε να παντρευτεί, έγινε αποκριάτικο έθιμο

Λίγες μέρες πριν τις Απόκριες, κάθε Τσικνοπέμπτη, στην Πάτρα αναβιώνει το έθιμο της Γιαννούλας της Κουλουρούς.

Πίσω από τον αστικό μύθο που συνδέθηκε με το καρναβάλι, όμως κρύβεται μια δραματική ιστορία μιας ταλαιπωρημένης γυναίκας.

Η Γιαννούλα ήταν υπαρκτό πρόσωπο, γεννήθηκε το 1868 στην Πάτρα και έζησε στην Άνω Πόλη. Πουλούσε κουλούρια για να ζήσει ενώ ο μεγάλος της καημός ήταν να παντρευτεί, κάτι που δεν συνέβαινε όσο περνούσαν τα χρόνια. Αυτόν της τον καημό εκμεταλλεύτηκε μια παρέα Πατρινών, περίπου το 1910, που της έταξαν ότι θα της βρουν γαμπρό και θα την παντρέψουν.

Η πρώτη «απόπειρα» ξεκίνησε το 1914, καθώς την έπεισαν ότι πρόκειται να γίνει ο γάμος, με την Γιαννούλα να εμφανίζεται ως νύφη στους κεντρικούς δρόμους και στα στέκια της πόλης, συνοδευόμενη από μία παρέα πλακατζήδων και ένα μεγάλο πλήθος κόσμου. Το όλο θέαμα ωστόσο κατέληξε στον θρήνο της Γιαννούλας, καθώς η πομπή βρήκε την εκκλησία κλειστή και ο δήθεν γαμπρός συνελήφθη μπροστά της από στρατονόμους.

Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στον «γάμο» πήρε μέρος και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Γ. Ουίλσον. Η μία εκδοχή αναφέρει ότι της έταξαν γάμο με τον «Ιούλσο», όπως τον έλεγε η ίδια, ενώ η άλλη ότι είναι πλούσιος συγγενής της που θα της έφερνε εκατομμύρια και γαμπρό από την Αμερική για να την παντρέψει. Και στις δύο περιπτώσεις, η Γιαννούλα κατέβαινε στο λιμάνι για να τον υποδεχτεί, κατά την τελευταία Κυριακή του καρναβαλιού. Όμως, φτάνοντας εκεί, με το πλήθος να τη συνοδεύει, δεν υπήρχε κανείς να την περιμένει. Η Γιαννούλα πάλι ξεσπούσε σε κλάματα και βίωνε για άλλη μια φορά τον εξευτελισμό των συμπολιτών της. Γυρνούσε στο σπίτι της ντροπιασμένη και μόνη.

Τη δεκαετία του ‘30, η Γιαννούλα είχε γίνει θρύλος για την πόλη αλλά ήταν πλέον πολύ μεγάλη και είχε πάρει απόφαση ότι δεν θα παντρευτεί ποτέ. Πέθανε μόνη και φτωχή, μετά το ‘40 στην Κατοχή. Ωστόσο, η θλιβερή ιστορία της έγινε αστικός μύθος.

Μια γυναίκα που έπεφτε επανειλημμένα θύμα bullying της εποχής, που βέβαια τότε δεν θα μπορούσε να αναγνωριστεί ποτέ ως θύμα. Για κάποιους ήταν αστείο η δική της δυστυχία, που από σκληρή πραγματικότητα μετατράπηκε σε ένα έθιμο που διαιωνίζει την ψυχολογική βία κατά ενός αδύναμου ανθρώπου.

Η Γιαννούλα δεν δικαιώθηκε ποτέ και η δραματική πλευρά της ιστορίας της ξεχάστηκε, κρατώντας μόνο το περιπαικτικό κομμάτι του εθίμου, μετατρέποντάς την στην πιο διάσημη γυναίκα της πατρινής αποκριάς.