Γιατί η Τράπεζα της Ελλάδος στέλνει ξανά σήμα κινδύνου για το έλλειμμα στο ισοζύγιο

Την ανάγκη οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας να διοχετευτούν έγκαιρα σε παραγωγικές επενδύσεις, επισημαίνει ξανά με έμφαση η Τράπεζα της Ελλάδος αφού μόνο έτσι θα αναστραφεί το φαινόμενο ένα παλιό μέλος της ΕΕ όπως η Ελλάδα, να συνεχίζει να παρουσιάζει μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Στην τελευταία έκθεσή του διοικητή, επισημαίνεται αρχικά αυτό που είναι ήδη γνωστό: “Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, παρότι υποχώρησε το 2023, αναμένεται να παραμείνει σε επίπεδα άνω του 5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, κυρίως εξαιτίας των αυξημένων εισαγωγών που συνδέονται με την υλοποίηση των επενδύσεων που σχετίζονται με το TAA”. Με άλλα λόγια ότι στην παρούσα φάση η Ελλάδα μέσω των επενδύσεων του TAA επιδεινώνει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της.

Τούτο δε, ενώ  διαπραγματεύτηκε μέσω του Πρωθυπουργού και πέτυχε να είναι η χώρα με την μεγαλύτερη αναλογικά εύνοια από τους πόρους του Ταμείου φτάνοντας να διαχειρίζεται σήμερα 18,3 δις ευρώ σε επιδοτήσεις. Παράλληλα όμως, η Ελλάδα είναι και η χώρα η οποία αιτήθηκe και πήρε σχεδόν άλλα τόσα χρήματα (17,7 δις ευρώ) σε δάνεια για να καταφέρει το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα από την συγκεκριμένη πρωτοβουλία της ΕΕ.

Η ΤτΕ επισημαίνει ότι το χαμηλό επίπεδο συσσώρευσης παραγωγικού κεφαλαίου αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην αύξηση της παραγωγικότητας και τη σύγκλιση με το μέσο όρο της ΕΕ. Η αντιμετώπιση του φαινομένου χρειάζεται παραγωγικές επενδύσεις και αυτές χρηματοδότηση. Η χρηματοδότηση αυτή στις χώρες με πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών όπως η γειτονική Ιταλία (πλεόνασμα 4,6% του ΑΕΠ) προέρχεται από αποταμιεύσεις και εσωτερικό δανεισμό. Στην Ελλάδα ο ρυθμός αποταμίευσης είναι ο χαμηλότερος εντός Ευρωζώνης και ο δανεισμός εξαιρετικά χαμηλός και πολύ ακριβός. Γι’ αυτό τον λόγο αυτό τα δάνεια από το TAA αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία η Ελλάδα να αλλάξει την πορεία καλύπτοντας με το πιο ιδανικό τρόπο το έλλειμμα χρηματοδότησης.

Χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων

Η έκθεση της ΤτΕ τονίζει επίσης ότι τα χρήματα του ΤΑΑ θα πρέπει να διοχετευτούν σε παραγωγικές επενδύσεις οι οποίες εκτός των άλλων θα οδηγήσουν και σε αύξηση του παραγωγικού κεφαλαίου, κάτι που θα οδηγήσει σε επενδύσεις οι οποίες θα δημιουργούν μόνο προστιθέμενη αξία χωρίς να αυξάνουν το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.

Χαρακτηριστικά τονίζεται ότι τα κεφάλαια αυτά, εφόσον αφορούν ξένες άμεσες επενδύσεις και κατευθύνονται σε παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, θα μπορούν όχι μόνο να χρηματοδοτήσουν την απόκλιση εγχώριων αποταμιεύσεων-επενδύσεων, αλλά και να βοηθήσουν στην αναβάθμιση του παραγωγικού δυναμικού της χώρας και στη διάχυση νέων τεχνολογιών και μορφών οργάνωσης της παραγωγής.

Αδυναμία αξιοποίησης

Το “εφόσον” της έκθεσης δείχνει ότι η ΤτΕ και ο διοικητής αμφιβάλλουν ότι τα χρήματα του ΤΑΑ διατίθενται εκεί που πρέπει. Ωστόσο, η Τράπεζα της Ελλάδος επαναφέρει το κρίσιμο θέμα της εκταμίευσης πόρων του Ταμείου προς την Ελλάδα και κυρίως της αξιοποίησης τους για την οικονομία, όπου υπάρχει πρόβλημα το οποίο μπορεί να μεγαλώσει όσο πηγαίνουμε προς το τέλος του προγράμματος.

Στην ουσία επισημαίνει ξανά ότι η Ελλάδα, μια χώρα που έχει ακόμη επενδυτικό κενό το οποίο υπολογίζεται σήμερα στο 8% του ΑΕΠ, έχει διαθέσιμα τα χρήματα αλλά από τα 15 δις ευρώ που έχει πάρει ήδη από το ΤΑΑ έχει διαθέσει στην οικονομία μόνο 10 δις ευρώ. Στο θέμα αυτό η ΤτΕ κάνει έκκληση να διορθωθούν οι διοικητικές αδυναμίες για να μην χαθεί και αυτή η ευκαιρία.