Γιατί ο Τραμπ σταμάτησε τους δασμούς; Oι κρίσιμες 13 ώρες

Τελικά οι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ είχαν ισχύ μόλις 13 ώρες. Οχι ότι δεν έγινε ζημιά, και μάλιστα μεγάλη, από τις κινήσεις του, όμως φαίνεται ότι οι τρομερές πιέσεις που δέχτηκε, τόσο από τις ίδιες τις αγορές –δηλαδή από την πραγματικότητα την ίδια– όσο και από μερίδα των συμβούλων του στο Λευκό Οίκο, απέτρεψαν τα χειρότερα. Τουλάχιστον προς το παρόν…

Οι Times του Λονδίνου κατέγραψαν το παρασκήνιο όσων συνέβησαν και έκαναν τον Τραμπ να υποχωρήσει και να ανακοινώσει το πάγωμα των δασμών που ο ίδιος είχε επιβάλει προς την Ευρώπη και δεκάδες άλλες χώρες (πλην της Κίνας βεβαίως, με την οποία πλέον βρίσκεται σε ανοιχτό εμπορικό πόλεμο).

Το βράδυ της Τρίτης 8 Απριλίου, ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να σοκάρει –ξανά– τον κόσμο, λέγοντας: «Διάφορες οι χώρες με καλούν, μου φιλάνε τον κ…, πεθαίνουν να κάνουν μια συμφωνία». Ντυμένος με μαύρη γραβάτα, μιμήθηκε κάποιον παγκόσμιο ηγέτη που τάχα τον εκλιπαρούσε: «Σας παρακαλώ, κύριε, ας κάνουμε μια συμφωνία. Θα κάνω τα πάντα».

Επί μέρες, εξάλλου, ο Τραμπ έστελνε το μήνυμα ότι το σκληρό δασμολογικό καθεστώς του, η δεύτερη φάση του οποίου τέθηκε σε ισχύ μόλις την Τετάρτη, δεν θα άλλαζε και θα έφερνε μια ιστορική αναδιάταξη του παγκόσμιου εμπορίου με την ΗΠΑ, παρατήρησαν οι Times. Οι χώρες «μάς έχουν ξεσκίσει, αλλά τώρα είναι η σειρά μας να τις σκίσουμε. Ξέρω τι στο διάολο κάνω», είπε. Ηξερε;

Η ξαφνική στροφή

Την επόμενη μέρα ανακοίνωσε παύση 90 ημερών στον υψηλότερο συντελεστή των «αμοιβαίων δασμών», που βρισκόταν σε ισχύ για μόλις 13 ώρες. Η ανακούφιση στις αγορές ήταν εμφανής και οι δείκτες εκτινάχτηκαν αμέσως, παρότι ο Τραμπ ενίσχυσε την αντιπαράθεσή του με την Κίνα, αυξάνοντας τους δασμούς της στο 125%.

Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, διαβεβαίωσε τους δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο: «Ηταν απόφαση του προέδρου να περιμένει μέχρι σήμερα. Οπως έχω πει στο παρελθόν, κανείς δεν έχει την ικανότητα να δημιουργεί μοχλεύσεις όπως ο πρόεδρος Τραμπ».

Ομως, γράφουν οι Times, η απόφαση της παύσης των δασμών δεν ήταν τόσο προσεκτικά σχεδιασμένη όσο υπονόησε ο Μπέσεντ. Ο ίδιος, ένας δισεκατομμυριούχος διαχειριστής hedge fund, έχει αναδειχθεί ως το πιο λογικό πρόσωπο της κυβέρνησης Τραμπ, καθώς τάσσεται υπέρ των συμφωνιών για τους δασμούς και ζητά ηρεμία από τις αγορές.

Το επιχείρημά του ενισχύθηκε από την αδυναμία της κυβέρνησης να διαχειριστεί τις 70 χώρες που «πεθαίνουν να κάνουν μια συμφωνία», σύμφωνα με τα λόγια του Τραμπ. Οι Αμερικανοί απλώς δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον ανεμοστρόβιλο που είχε εξαπολύσει ο πρόεδρός τους.

Ο Μπέσεντ ήταν από εκείνους που έπεισαν τον Τραμπ να κάνει ένα βήμα πίσω. Την Κυριακή πήγε στο Μαρ-α-Λάγκο, την κατοικία του Τραμπ στη Φλόριντα, για να παροτρύνει τον πρόεδρο να κάνει συμβιβαστικές κινήσεις για τους δασμούς της «Ημέρας της Απελευθέρωσης» που αποκαλύφθηκαν την περασμένη Τετάρτη.

Η αποκάλυψη συγκλόνισε τον κόσμο, καθώς ορισμένοι από τους στενότερους συμμάχους της Αμερικής τιμωρήθηκαν με υψηλούς δασμούς, όπως το 17% που επιβλήθηκε στο Ισραήλ.

Αυτό οδήγησε σε δύο ημέρες κατακόρυφης πτώσης των παγκόσμιων αγορών. Ο Μπέσεντ προέβλεψε ότι το μακελειό θα συνεχιζόταν, εκτός και αν ο Τραμπ έκανε πίσω.

Ο Μπέσεντ ήθελε να βγει ο Τραμπ και να εξηγήσει ότι οι δασμοί ήταν το «ταβάνι» και θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, κατόπιν παραχωρήσεων από τους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής. Τη στάση του υποστήριξε και ο Ελον Μασκ, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου και σύμβουλος του Τραμπ, ο οποίος κράτησε αξιοσημείωτη απόσταση την περασμένη εβδομάδα και ζήτησε ένα σύμφωνο ελεύθερου εμπορίου μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Εσωτερικοί καυγάδες

Επειτα από αυτό, ξέσπασε δημόσιος καβγάς μεταξύ του Μασκ και του Πίτερ Ναβάρο, του επικεφαλής εμπορικού συμβούλου του Τραμπ και ηγέτη της φατρίας του Λευκού Οίκου που τάσσεται υπέρ των δασμών. Ο Ναβάρο αποκάλεσε τον Μασκ «συναρμολογητή αυτοκινήτων» και ο Μασκ αποκάλεσε τον Ναβάρο «κρετίνο». Αυτή ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου των διαφωνιών που μαίνεται μεταξύ των συμβούλων του Τραμπ και των μελών του υπουργικού συμβουλίου, σχετικά με το πόσο μόνιμοι θα έπρεπε να είναι οι δασμοί.

Ο Στίβεν Μίλερ, αναπληρωτής Προσωπάρχης του Λευκού Οίκου και σύμμαχος του Ναβάρο, εμφανίστηκε στο Fox News, το απόγευμα της Τρίτης, και επιχειρηματολόγησε υπέρ των μακροπρόθεσμων, σκληρών δασμών, πιθανώς για να τον ακούσει ο Τραμπ. Ο Ναβάρο είπε: «Ο πρόεδρος έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να επαναφέρει την αμερικανική βιομηχανική δύναμη και ισχύ».

Ομως, στα παρασκήνια, ο άξονας Μπέσεντ-Μασκ κέρδιζε έδαφος, χάρη και σε άλλους έμπιστους συμβούλους του Τραμπ, όπως ο Κέβιν Χάσετ, πρόεδρος του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου.

Η πλευρά τους ενισχύθηκε το πρωί της Τετάρτης, παρόλο που ο Τραμπ συνέχιζε το ίδιο αφήγημα στον ιστότοπό του Truth Social. Στις 9.33 π.μ. έγραψε: «Να είστε ψύχραιμοι! Ολα θα πάνε καλά. Οι ΗΠΑ θα είναι μεγαλύτερες και καλύτερες από ποτέ!».

Αυτό ήταν ένα μήνυμα τόσο προς τις αγορές, τρία λεπτά αφότου είχαν ανοίξει, όσο και προς τους συνεργάτες του, στον Λευκό Οίκο, που τσακώνονταν.

Στις 9.37 π.μ., ο Τραμπ δημοσίευσε ότι «Αυτή είναι μια υπέροχη στιγμή για να αγοράσεις!».

Αυτά τα λόγια αποδείχτηκαν προφητικά, δεδομένου του τρόπου με τον οποίο οι αμερικανικές αγορές ανέβηκαν όταν ανακοίνωσε την παύση των δασμών, λίγες ώρες αργότερα.

Ξεπούλημα ομολόγων

Ενας από τους καθοριστικούς παράγοντες στην απόφαση του Τραμπ, γράφουν οι Times, ήταν το γεγονός ότι οι συναλλασσόμενοι της Wall Street έσπευδαν να ξεφορτωθούν τα ομόλογα του αμερικανικού χρέους, αυξάνοντας το κόστος δανεισμού 30ετίας στο 5%, το υψηλότερο εδώ και δύο χρόνια. Οι αποδόσεις έχουν αυξηθεί στο μέγιστο από το 1982, αυτήν την εβδομάδα, ωθώντας το κόστος δανεισμού της κυβέρνησης των ΗΠΑ για 30 χρόνια, πάνω και από εκείνο της Ελλάδας στη χειρότερή της φάση.

Αυτό θα οδηγούσε σε υψηλότερα επιτόκια στεγαστικών δανείων αν δεν ελεγχόταν, ενώ θα ακύρωνε μια από τις βασικές προεκλογικές υποσχέσεις του Τραμπ, θέτοντας ίσως σε κίνδυνο τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας, σε σημείο υποβάθμισης της αγοράς, ύφεση ή και χειρότερα.

Ο Τζέιμι Ντάιμον, διευθύνων σύμβουλος της JP Morgan Chase, μίλησε στο Fox Business Network’s Mornings την Τετάρτη και είπε ότι οι δασμοί πιθανότατα θα φέρουν ύφεση. Ο Τραμπ παρακολουθούσε την εκπομπή και είχε, στο μεταξύ, αντιληφθεί τον αντίκτυπο της ψευδούς φήμης για παύση 90 ημερών, η οποία εξαπλώθηκε αστραπιαία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη Δευτέρα. Οι αγορές ανέβηκαν, πριν υποχωρήσουν ξανά.

Ερωτηθείς για το «τάιμ άουτ» των 90 ημερών που πρότεινε ο υποστηρικτής του Τραμπ, Μπιλ Ακμαν, ο Χάσετ είχε πει: «Νομίζω ότι ο πρόεδρος θα αποφασίσει αυτό που θα αποφασίσει».

Το πρωί της Τετάρτης ο Τραμπ αποφάσισε να βάλει φρένο στις περισσότερες από τις χειρότερες συνέπειες των δασμών του, αν και υπάρχουν πολλές ακόμη. Οι αγορές και τουλάχιστον 70 παγκόσμιοι ηγέτες, καταλήγουν οι Times, ανάσαναν με ανακούφιση.

Προς το παρόν.