H τρομπολαΐνα

Τα παλιά τα χρόνια τα πειράγ­ματα και οι φάρσες έδιναν κι έ­παιρναν και οι άνθρωποι τα δέχο­νταν περιμένοντας την ευκαιρία να ανταποδώσουν και κείνοι τα ίδια.

Μεγάλα πειραχτήρια υπήρξαν σε όλα τα χωριά των Κυθήρων και με­ρικές φάρσες άφησαν εποχή και έδωσαν αφορμή για σατιρικά δίστι­χα και ρίμες.

Μια από τις ωραιότε­ρες φάρσες της παλιάς εποχής ή­ταν η τρομπολαΐνα που συνηθιζό­ταν στο Στραπόδι, αλλά και σε άλ­λα χωριά, όπου υπήρχε κεφάτη νε­ολαία έτοιμη για δράση.

Η τρομπολαΐνα κατασκευαζόταν ως εξής: Έπαιρναν ένα μικρό πήλινο κιούπι με ευρύχωρο στόμιο και του αφαιρούσαν τον πάτο, ώστε να δημιουργηθούν δύο ανοίγματα. Το ένα άνοιγμα το έκλειναν με ένα καλά τεντωμένο πετσί από δέρμα ζώου και το έδεναν καλά γύρω γύρω. Από το άλλο άνοιγμα και μέσα από την τρομπολαΐνα περ­νούσαν ένα σπάγκο α­λειμμένο με κερί και τον έβγαζαν από μια τρύπα στο κέντρο του δέρμα­τος, όπου τον στερέω­ναν εξωτερικά με ένα κόμπο. Κατόπιν ο επιδέ­ξιος χειριστής της τρομπολαΐνας τραβούσε το σπάγκο σιγά σιγά βάζο­ντας το χέρι του μέσα στην τρομπολαΐνα και ακουγόταν ένας παράξε­νος μπάσος ήχος, σαν βρυχηθμός θηρίου, που μέσα στην ήσυχη νύχτα κατατρόμαζε τους χω­ριανούς. Ο μπάσος ήχος οφειλόταν στο φαρδύ τύμπανο που σχηματι­ζόταν με το τεντωμένο δέρμα (το καλύτερο λέγανε ήταν το τομάρι σκύλου) και ο ενισχυμένος ήχος που ακουγόταν μακριά οφειλόταν στο μεγάλο ηχείο που σχημάτιζε το κιούπι. Οι χειριστές έκαναν τα κατάλληλα τραβήγματα στο σπά­γκο, κάτι περίεργες δονήσεις και κατευθύνανε τον ήχο σε διάφορα σημεία με τέτοιο τρόπο, ώστε ήσαν ικανοί να ξεσηκώσουν στο πόδι ένα ολόκληρο χωριό. Τότε οι άν­θρωποι ζούσαν ακόμα με τις ιστο­ρίες για πειρατικές επιδρομές, για ξενολαούς και όλα τα δαιμόνια της νεοελληνικής μυθολογίας και φυ­σικό ήταν να φοβούνται και να ξε­σηκώνονται στον παραμικρό θόρυ­βο, ιδιαίτερα μέσα στη νύχτα.

Κά­ποτε ένας χωριανός από το Πούρκο είχε τρομάξει τόσο πολύ που φώναζε «Απόψε χανόμαστε όλοι, απόψε το κακό είναι μεγάλο» Ο τε­λευταίος επιζών χειριστής και κα­τασκευαστής τρομπολαΐνας σήμε­ρα ζει στο Στραπόδι. Είναι ο κ. Γιαννακός Καλλίγερος [1], 90 χρόνων σήμερα, είναι μια κινητή λαογραφική βιβλιοθήκη των Κυθήρων.

Δημοσιεύθηκε στην έντυπη έκδοση Φ.287, Ιανουάριος 2014

[1] Δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή