Η Ανώτατη Παιδεία στην Ανόητη Χώρα

Η Κουτοχώρα είναι ένα πολύ αστείο μέρος. Ολα τα πράγματα εκεί είναι ανόητα. Τα δέντρα είναι κόκκινα, το χιόνι πορτοκαλί και το γρασίδι μπλε. Τα σκυλιά φοράνε καπέλα και τα πουλιά πετούν προς τα πίσω. Τα αυτοκίνητα έχουν τετράγωνες ρόδες και οι κάτοικοι βάζουν την ταπετσαρία στην πρόσοψη των σπιτιών τους. Στην Κουτοχώρα ζει ο κύριος Ανόητος, κάτι απολύτως φυσικό καθώς η Κουτοχώρα είναι μια πολύ ανόητη χώρα. Ο κύριος Ανόητος πίνει το τσάι του με δύο κουταλάκια μαρμελάδα, τρώει το βραστό αυγό με τα τσόφλια και του αρέσει πολύ το σάντουιτς με κόρνφλεϊκς.

Οταν έχεις γεννηθεί στην Κουτοχώρα, κάθε ανοησία σού φαίνεται εύλογη.

Ετσι ο κύριος Ανόητος έχει εσωτερικοποιήσει πλήρως την ανοησία της Κουτοχώρας. Οταν συναντά έναν κόκορα που φορά μπότες, κρατά ομπρέλα, και κάνει νιάου-νιάου, σχολιάζει: «Θα ήσουν πολύ ανόητος κόκορας αν δεν φορούσες μπότες και δεν κρατούσες ομπρέλα, έτσι δεν είναι;». Ανάλογη είναι η αντίδρασή του όταν συναντά ένα τυπικό σκουλήκι της Κουτοχώρας: «Θα ήσουν πολύ ανόητο σκουλήκι αν δεν φορούσες καπέλο, μονόκλ και κολάρο με γραβάτα, έτσι δεν είναι;» «Κουάκ-κουάκ!», του απαντά το σκουλήκι. Νομίζω πως μπορείτε να μαντέψετε την αντίδρασή του όταν συναντά ένα γουρουνάκι με παντελόνι και καπέλο που, φυσικά, κελαηδάει.

Ελα όμως που κάθε χρόνο στην Κουτοχώρα γίνεται διαγωνισμός για την πιο ανόητη ιδέα της χρονιάς και ο κύριος Ανόητος θέλει πολύ να κερδίσει. Είναι πολύ δύσκολο να νικήσεις σ’ αυτόν τον διαγωνισμό, γιατί έχουν απομείνει ελάχιστες ανόητες ιδέες που η Κουτοχώρα δεν έχει ασπαστεί.

Ο κύριος Ανόητος έστυψε το μυαλό του για μέρες προκειμένου να βρει κάτι πρωτότυπο. Και τελικά το βρήκε. Πήγε και έβαψε τα φύλλα του δέντρου της μεγάλης πλατείας. Από κόκκινα που ήταν πάντα τα έβαψε πράσινα…

«Τι ανόητη ιδέα!» φώναξε το πλήθος όταν είδε το δέντρο με τα πράσινα φύλλα. Κι ένα πουλάκι που είχε φωλιάσει στα ψηλά κλαδιά του πράσινου, πλέον, δέντρου, είπε «γαβ-γαβ» και πέταξε με την όπισθεν. Η ιστορία αυτή δεν είναι δική μου. Τον «Κύριο Ανόητο» (Mr. Silly) που ζει στην Κουτοχώρα (Nonsenseland) τον έχει γράψει ο δημοφιλής Αγγλος συγγραφέας Ρότζερ Χάργκριβς (1935-1988) και δημοσιεύθηκε πριν από μισό αιώνα, τον Αύγουστο του 1972. Ηταν το 10ο βιβλίο της σειράς «Μικροί Κύριοι» (Mr. Men). Ο Κύριος Ανόητος είναι ένας από τους 43 Μικρούς Κυρίους. Υπάρχουν και 30 Μικρές Κυρίες.

Ο «Κύριος Ανόητος» του Ρότζερ Χάργκριβς Εδώ και καιρό ήθελα να ξαναγράψω κάτι για την Ανώτατη Εκπαίδευση στην Ελλάδα αλλά αισθανόμουν ότι δεν θα είχα κάτι να προσθέσω σε όσα έχω ήδη γράψει. Μέχρι που διάβασα χτες στον σχεδόν πεντάχρονο γιο μου αυτό το μικρό βιβλιαράκι.

Νομίζω πως δεν υπάρχει κείμενο που να εκφράζει καλύτερα την ακραίως σουρεαλιστική εμπειρία των ελληνικών Α.Ε.Ι. Που κάθε είδους ανοησία θεωρείται φυσιολογική, κάθε παραλογισμός αποτελεί κεκτημένο, κάθε αυθαιρεσία αντιμετωπίζεται ως δικαίωμα. Και όλα αυτά θα πρέπει να διαφυλαχτούν ως μέρος μιας ιερής παράδοσης. Οπου η ανοησία αποτελεί την επίσημη ιδεολογία ενώ η πλειοψηφία των πανεπιστημιακών είναι έτοιμη να ονομάσει το κρέας ψάρι, τον κόκορα γάτα, το σκουλήκι πάπια και το γουρούνι αηδόνι. Είτε διότι η ιδεοληψία έχει εξαφανίσει κάθε ίχνος ορθολογισμού, είτε (συνηθέστερα) γιατί κανείς δεν θέλει να μπλέξει με το ανόητο ιερατείο της Κουτοχώρας που είναι έτοιμο να ασκήσει ή να ανεχτεί βία εναντίον αυτού που θα τολμήσει να φωνάξει δυνατά πως ο βασιλιάς είναι γυμνός. Ενώ όσοι τον βλέπουν ντυμένο είναι απλώς ανόητοι.

* Ο Αριστείδης Χατζής είναι καθηγητής στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών. Το βιβλίο του Ο Ενδοξότερος Αγώνας: Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.