Η γενναιοδωρία των μυστικών κονδυλίων

Τρεις υπουργοί χειρίζονται ανεξέλεγκτα εκατομμύρια ευρώ, υποτίθεται για την προώθηση εθνικών θεμάτων. Ωστόσο, όπως θυμόμαστε και από το μακρινό 1992, πολύ συχνά ανάμεσα στους τυχερούς που χρηματίζονται, βρίσκονται και δημοσιογράφοι

Ενα πολιτικό στέλεχος που έχει χρηματίσει υφυπουργός Εξωτερικών μού αποκάλυψε πριν από μερικά χρόνια ότι χρησιμοποίησε σεβαστό ποσό από τα μυστικά κονδύλια προκειμένου να διευκολυνθεί προσωπικότητα του ελληνισμού στο εξωτερικό. «Ενας άνθρωπος για τον οποίο υπήρχε εθνικό ενδιαφέρον είχε πέσει θύμα εκβιασμού και έπρεπε να τον βγάλουμε από τη δύσκολη θέση».

Το ίδιο στέλεχος μου περιέγραψε και μία χαριτωμένη ιστορία με υπουργό βαλκανικής χώρας που απαίτησε (και έλαβε) ένα μεγάλο «δώρο» για να προωθήσει ελληνικό θέμα. Για αυτό, υποτίθεται, υπάρχουν τα μυστικά κονδύλια των υπουργείων Εσωτερικών, Εξωτερικών και Εθνικής Αμυνας. Για να προωθούνται υποθέσεις κρίσιμου εθνικού ενδιαφέροντος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για λαδώματα σε πράκτορες, κυβερνητικούς παράγοντες άλλων χωρών, ακόμα και πρόσωπα του κοινού εγκλήματος, όταν πρόκειται να κάνουν καμιά δουλειά για την ΕΥΠ. Αλλά, φυσικά, τα λεφτά δεν πηγαίνουν μόνο εκεί.

Μισό λεπτό, για πόσα λεφτά μιλάμε; Για πολλά. Το υπουργείο Εσωτερικών απορροφά 18,5 εκατ ευρώ. Σχεδόν όλο το ποσό καταλήγει στην Αστυνομία. Λογικά από αυτά τα λεφτά ταϊζονται πράκτορες, πληροφοριοδότες και εξυπηρετούνται δουλειές της Ασφάλειας που πρέπει να γίνουν χωρίς παραστατικά. Το υπουργείο Εξωτερικών χρησιμοποιεί 15 εκατ. ευρώ για την προώθηση εθνικών θεμάτων στο εξωτερικό -μπορούμε όλοι να αντιληφθούμε πώς προωθούνται εθνικά θέματα με χρήση μυστικών κονδυλίων. Τέλος, το υπουργείο Εθνικής Αμυνας λαμβάνει 7 εκατ. ευρώ και έχει τη λογιστική ευθύνη για τις δαπάνες μυστικών κονδυλίων της ΕΥΠ.

Και τα παραστατικά; Εδώ είναι το ωραίο. Πρώτον, ο υπουργός που αποφασίζει την εκταμίευση ενός κονδυλίου δεν είναι υποχρεωμένος να εκδώσει λεπτομερές παραστατικό. Μπορεί να γράψει και κάτι αόριστο: «προβολή της χώρας στο εξωτερικό». Και δεύτερον, τα παραστατικά καταστρέφονται εντός του έτους. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι όταν ένας υπουργός αφήσει το χαρτοφυλάκιο, αν το επιθυμεί, ο διάδοχός του δεν θα μάθει απολύτως τίποτα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ακούγονται διάφορα, ας πούμε για τη χρηματοδότηση δημοσιογράφων (και μέσων ενημέρωσης) από μυστικά κονδύλια προκειμένου να γίνεται επικοινωνιακό service σε υπουργούς. Είναι δυνατόν να συμβαίνει κάτι τέτοιο; Δύσκολο να επιβεβαιωθεί. Επί κυβερνήσεως Μητσοτάκη, με τον Αντώνη Σαμαρά στο υπουργείο Εξωτερικών, είχε ξεσπάσει σκάνδαλο καθώς δημοσιογράφοι εφέροντο να παίρνουν χρήματα μέσα σε μαύρες σακούλες. Η έρευνα δεν απέδωσε κάτι ατράνταχτο καθώς τα παραστατικά είχαν καταστραφεί. Όμως, μην τρελαθούμε, δεν μπορεί η Νέα Δημοκρατία, ένα κόμμα εξουσίας, να παριστάνει την έκπληκτη και να ζητεί εξηγήσεις. Λες  και δεν ξέρει πώς γίνεται η δουλειά.

Στον καβγά που έγινε στο υπουργικό συμβούλιο, ο Νίκος Κοτζιάς ισχυρίστηκε ότι τα μυστικά κονδύλια του υπ. Εξωτερικών  ελέγχονται πλέον από τη Βουλή. Αυτό δεν είναι απολύτως ακριβές. Ο σχετικός νόμος, που πράγματι έφερε ο Κοτζιάς, προϋποθέτει κοινοβουλευτικό έλεγχο για ποσά άνω των 25.000 ευρώ. Αν, δηλαδή, ο υπουργός θέλει να προωθήσει εθνικό θέμα με 24.999 ευρώ, δεν χρειάζεται να πάει το θέμα στη Βουλή. Και μέχρι στιγμής στη Βουλή έχουν πάει, σύμφωνα με πληροφορίες, μόνο δαπάνες εκκλησιαστικού ενδιαφέροντος.

Υπάρχει περίπτωση να δούμε τίποτα παραπάνω από σκιές; Δύσκολα. Οι υπουργοί που διαχειρίστηκαν μυστικά κονδύλια μπορούν να επικαλούνται πάντα το απόρρητο που επιτάσσει το εθνικό συμφέρον. Είναι μία υπόθεση ανάμεσα σε αυτούς που τα έδωσαν και σε εκείνους που τα πήραν. Διαχρονική υπόθεση. Δεκαετιών. Μην δουλευόμαστε μεταξύ μας.