Η ιστορική ανακαίνιση της Βασιλικής της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ

Γεγονός ζωτικής σημασίας θεωρείται η ανακαίνιση της Βασιλικής της Γεννήσεως, του χριστιανικού ναού που βρίσκεται στην πόλη της Βηθλεέμ στην Παλαιστίνη. Το κτίριο θα κοσμούν πλέον αρχαία ψηφιδωτά και μεγαλοπρεπείς κίονες των οποίων η επιλογή έχει γίνει ειδικά για την αποκατάσταση του ναού, που λαμβάνει χώρα για πρώτη φορά μέσα στα τελευταία 600 χρόνια.

Οι αξιωματούχοι της πόλης ελπίζουν πως με αφορμή το γεγονός στην γενέτειρα του Ιησού Χριστού θα ενισχυθεί περαιτέρω η τουριστική κίνηση η οποία με τη σειρά της θα λειτουργήσει βοηθητικά για την αδύναμη ούτως ή άλλως οικονομία της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης.

Ο δήμαρχος της Βηθλεέμ, Αντόν Σαλμάν δήλωσε στο Associated Press: «Οι χριστιανοί εγκαταλείπουν την αγία μας γη εξαιτίας των πολεμικών συρράξεων και των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουμε. Θέλουμε να τους κρατήσουμε στην πατρίδα και πιστεύουμε πως με την ανακαίνιση θα αναβάλλουμε τη φυγή κάποιων από αυτών».

Η ανακαίνιση άρχισε το 2013, ένα μόλις χρόνο αφότου η UNESCO αναγνώρισε το ναό ως μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του επόμενου έτους. Η παλαιστινιακή αρχή δημιούργησε ειδική επιτροπή χριστιανών αξιωματούχων οι οποίοι θα επιβλέπουν τις εργασίες που έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας μια ιταλική εταιρεία.

Ο Ζιάντ αλ-Μπαντάκ, επικεφαλής της επιτροπής, δήλωσε πως έχουν συγκεντρωθεί 14 εκατομμύρια δολάρια από τα 17 συνολικά που απαιτούνται για το εγχείρημα. Περίπου το ήμισυ της χρηματοδότησης προέρχεται από την παλαιστινιακή αρχή και τις τοπικές χριστιανικές και μουσουλμανικές επιχειρήσεις, ενώ το υπόλοιπο προέρχεται από ξένους χορηγούς. «Θα γίνει μια πολύ όμορφη εκκλησία, τόπος συνάντησης όλων των πιστών», συμπλήρωσε ο αλ-Μπαντάκ.

Η Βασιλική της Γεννήσεως είναι ο χριστιανικός ναός που βρίσκεται στην αγία πόλη της Βηθλεέμ, ενώ είναι ο δεύτερος κατά σειρά τόπος προσκυνήματος του Χριστιανισμού μετά από εκείνον της Αναστάσεως. Η ανέγερσή του ξεκίνησε τον 4ο αιώνα από την Αγία Ελένη, ενώ αυτό που σήμερα προσκυνούν οι πιστοί είναι η βασιλική που έχτισε ο Ιουστινιανός Α′που βρέθηκε στην εξουσία από το 527 έως το 565.

Ο ναός έμεινε παραμελημένος για δεκαετίες με τα περισσότερα παράθυρα να φέρουν ρωγμές, τα ψηφιδωτά να είναι καλυμμένα από βρωμιές και τους κίονες να έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές. Μετά από πέντε χρόνια εκτεταμένων εργασιών, ο ναός έχει μεταμορφωθεί.

Ο Εμάντ Νασάρ, ένας Παλαιστίνιος μηχανικός που επιβλέπει τις εργασίες, επισημαίνει πως η αποκατάσταση του κτιρίου ξεκίνησε από τον τρούλο. Περίπου το 10% των δοκών αντικαταστάθηκαν με ξύλο που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν σε εκκλησίες στην Ιταλία. Τα παράθυρα έμειναν σταθερά ενώ ανακαινίστηκε το εξωτερικό τους.

Θα μπορούσε κανείς να πει πως η μεγαλύτερη πρόκληση για τους μηχανικούς ήταν η αποκατάσταση του μωσαϊκού που κοσμεί τον τοίχο που είχε φθαρεί έντονα σε έκταση τουλάχιστον 2.000 τετραγωνικών μέτρων. Μέχρι στιγμής, η αποκατάσταση έχει ολοκληρωθεί σε 120 τετραγωνικά μέτρα. Οι εργάτες πρόκειται επίσης να αποκαταστήσουν το μωσαϊκό του δαπέδου.

Η διαδικασία όμως της αποκατάστασης μόνο εύκολη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Αντιθέτως, είναι σχολαστική και επίπονη. Όπως εξήγησε ο Νασάρ, τρεις Ιταλοί εργάτες έχουν αναλάβει να καθαρίζουν σχολαστικά με ειδικές βούρτσες το μωσαϊκό και να το καλύπτουν με προστατευτικό υλικό. Οι εργασίες δεν θα συμπεριλάβουν το αστέρι της Γεννήσεως, όπου με βάση τη χριστιανή παράδοση, ήταν το σημείο που γεννήθηκε ο Ιησούς.

Να σημειωθεί πως η οικονομία της Βηθλεέμ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον χριστουγεννιάτικο τουρισμό της, ενώ τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και τα καταστήματά που βρίσκονται στην περιοχή αυξάνουν τα έσοδά τους την περίοδο των γιορτών. Ο ναός είναι άλλωστε ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς.

«Το μωσαϊκό στους τοίχους είναι πολύ όμορφο και η ανακαίνιση φαίνεται εντυπωσιακή», δήλωσε ο Σαντρίς Γκράντινς, ένας τουρίστας 31 ετών από τη Λετονία. Ο δήμαρχος σημείωσε στο ΑP πως φέτος η πόλη αναμένει αύξηση της τουριστικής κίνησης- μετά την βύθιση του 2015 και 2016- και την έλευση 1,2 εκατομμυρίων επισκεπτών. Η υπουργός Τουρισμού παράλληλα διευκρίνισε πως συνομιλεί με τους χριστιανούς αξιωματούχους προκειμένου να γίνει επέκταση του ωραρίου των επισκέψεων.

Σε γενικές γραμμές, τα σχέδια της τοπικής αυτοδιοίκησης για την αύξηση της τουριστικής κίνησης στη Βηθλεέμ είναι μεγαλεπήβολα, είναι ωστόσο αμφίβολο αν η φυγή των δεκάδων χριστιανών θα σταματήσει και η κατάσταση θα αλλάξει προς το καλύτερο. Όπως συμβαίνει και σε πολλές άλλες περιοχές στον αραβικό κόσμο, η τοπική χριστιανική κοινότητα αγωνίζεται σκληρά για να γλιτώσει από τις βίαιες συγκρούσεις και τα οικονομικά προβλήματα που μαστίζουν τους συγκεκριμένους τόπους, αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες στο εξωτερικό.

Απογραφή που πραγματοποιήθηκε το 2017 στη Δυτική Όχθη, τη Γάζα και την ανατολική Ιερουσαλήμ αριθμούσε 47.000 Παλαιστίνιους χριστιανούς ή περίπου το 1% του παλαιστινιακού πληθυσμού. Ένα χρόνο νωρίτερα, δηλαδή το 2016, σύμφωνα με το Παλαιστινιακό Κεντρικό Γραφείο Στατιστικής, οι χριστιανοί αποτελούσαν το 1,7% του παλαιστινιακού πληθυσμού.