Η κατάρα του ομφαλού της Γης

Οταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε επισκεφθεί τους Δελφούς και οι αρχαιολόγοι του έδειξαν τον ομφαλό της Γης τους παρακάλεσε, καθ’ υπερβολή, να τον πετάξουν στη θάλασσα για «να μας απαλλάξουν από το επικίνδυνον αυτό σύμπλεγμα»

Ετσι είναι οι εθνικές επέτειοι διεθνώς: φτιαγμένες για να ενισχύουν το ηθικό των λαών, να δίνουν τη δική τους ερμηνεία στην ιστορία, να εξωραΐζουν κάποια γεγονότα, να υποβαθμίζουν άλλα, να φτιάχνουν ήρωες, να χτίζουν την εθνική συνείδηση, παράδοση, ενίοτε και υπόσταση.

Διάβαζα το άρθρο του Πάνου Παπαδόπουλου «Μαθήματα ελληνικής ιστορίας» και ήταν σα να αποκωδικοποιούσε τις σκέψεις μου ακούγοντας τις επετειακές δηλώσεις και τα αφιερώματα για την 28η Οκτωβρίου.

Συνεχίζοντας τον συλλογισμό του, υπάρχει βαθιά ριζωμένη μια ισχυρή κουλτούρα μοναδικότητας της Ελλάδας και των Ελλήνων.

Μας βοηθά η ιστορία και η πολιτιστική κληρονομιά της χώρας για να ποτίσουμε το δένδρο της ελληνικής μοναδικότητας, για να μην πω ματαιοδοξίας, για να αισθανθούμε «έθνος ανάδελφον», όπως έλεγε επίμονα και ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Χρήστος Σαρτεζετάκης.

Βεβαίως, στο ερώτημα γιατί οι τόσο μοναδικοί, πανέξυπνοι και υπέροχοι κάτοικοι αυτού του τόπου δεν έχουμε φτιάξει μια Ελβετία με ωραίες παραλίες, αλλά φοράμε τα μνημόνια το ένα μετά το άλλο, οι απαντήσεις στηρίζονται κυρίως στους κακούς ξένους που μας επιβουλεύονται και τα ξένα συμφέροντα που δεν θέλουν να σηκώσει κεφάλι το γένος των Ελλήνων κ.λπ.

Εξάλλου είναι γνωστό ότι εμείς ήμασταν και συνεχίζουμε να είμαστε το κέντρο του κόσμου. Όλα γυρίζουν γύρω από εμάς, ή τουλάχιστον αυτό πιστεύουμε αυτάρεσκα. Αλλιώς πώς τα ξένα συμφέροντα δεν θα είχαν άλλη δουλειά από το να ασχοληθούν με τη δική μας γωνιά στον χάρτη.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής όταν είχε επισκεφθεί τους Δελφούς και οι αρχαιολόγοι του έδειξαν τον ομφαλό της Γης τους παρακάλεσε, καθ’ υπερβολή, να τον πετάξουν στη θάλασσα για «να μας απαλλάξουν από το επικίνδυνον αυτό σύμπλεγμα», όπως είχε αναφέρει χαρακτηριστικά*. Ο σερραίος πολιτικός είχε εντοπίσει πόσο προβληματική και επικίνδυνη ήταν η αντίληψη ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου και δεν δίστασε να κάνει αυτή την αντιδημοφιλή διαπίστωση χωρίς περιστολές.

Αναμφίβολα ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός είναι μοναδικός στην ιστορία του ανθρώπου στον πλανήτη. Όμως έχουμε μείνει ως ξεπεσμένοι κληρονόμοι ενός ένδοξου παρελθόντος του οποίου δεν καταφέρνουμε καν να φανούμε  ικανοί διαχειριστές, ούτε στην έκδοση ηλεκτρονικών εισιτηρίων σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους.

Και οι εθνικές μας νίκες ήταν πάντα συνυφασμένες με την ένταξή μας στις κατάλληλες συμμαχίες, όπως επισημαίνει στο υπό έκδοση βιβλίο του «Πολιτική και Διπλωματία της Εθνικής Ολοκλήρωσης» ο ιστορικός Αντώνης Κλάψης. Από τον αγώνα της εθνικής παλιγγενεσίας έως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η χώρα μας βγήκε ωφελημένη εδαφικά, πολιτικά, διπλωματικά, οικονομικά από την ένταξη σ’ ένα ευρύτερο συμμαχικό μέτωπο. Αντίθετα, όσες φορές επέλεξε τη μοναχική πορεία, καταποντίστηκε, όπως για παράδειγμα συνέβη στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, στη Μικρασιατική Εκστρατεία ή στην Κύπρο το 1974.

Φυσικά το δικό μας αφήγημα υποστηρίζει ότι για την κάθε ήττα έφταιγαν πάντα οι ξένες δυνάμεις, αλλά οι νίκες οφείλονταν αποκλειστικά στο φρόνημα και την αυτοθυσία των Ελλήνων.

Ίσως λοιπόν ήρθε η ώρα να συνειδητοποιήσουμε  ότι ζούμε στην πρώτη ταχύτητα αυτού του κόσμου όχι μόνον λόγω του φρονήματος και της αυτοθυσίας των προγόνων μας, αλλά και από γεωγραφική σύμπτωση, εμπνευσμένες γεωπολιτικές επιλογές (όχι του λαού) και κατάλληλες συμμαχίες (ξανά όχι του λαού, αλλά των ηγεσιών που πήγαν πολλές φορές ενάντια στο κοινό αίσθημα γνωρίζοντας την ορθότητα της άποψής τους).

Και κάπως έτσι καταφέρνουμε να πορευόμαστε στον χρόνο. Όχι επειδή είμαστε ο ομφαλός της Γης.

* Ομιλία του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Βουλή, επί τη ευκαιρία της ενάρξεως της νέας συνόδου στις 16 Οκτωβρίου 1975. (Τεκμηρίωση από το Αρχείο του Ιδρύματος Καραμανλή)