Η ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Ένας γρίφος από τους Αρέους…

ΔΕΝ νομίζουμε να υπάρχει χωριό στα Κύθηρα χωρίς  να έχει συνεισφορά στην ιστορία του νησιού. Απλά έχουμε επικεντρωθεί σε δύο πράγματα, κάτι που είναι συνηθισμένο. Πρώτον, ότι αναφερόμαστε συνήθως στα πιο γνωστά χωριά και δεύτερον στα πιο σημαντικά γεγονότα της τοπικής ιστορίας. Αυτή η οπτική ασφαλώς αφήνει έξω άλλα ενδιαφέροντα σημεία της τοπικής μας ιστορίας. Σήμερα παρουσιάζουμε ένα από αυτά, που αποτελεί και ένα μικρό γρίφο, επιδιώκοντας με τη δημοσιότητα να λάβουμε απάντηση.

Οι Αρέοι είναι το χωριό στο οποίο αναφερόμαστε και ένα κτήριο ο μικρός γρίφος. Είναι γνωστό ότι ο 19^ος αιώνας έφερε πολλές μεγάλες ανατροπές στην κοινωνική, οικονομική και δημογραφική ιστορία όλου του νησιού. Η μεγάλη ανάπτυξη της ελαιοκαλλιέργειας, που ενισχύθηκε σημαντικά από την αγγλοκρατία και έφερε σημαντικό εισόδημα σε μεγάλη μερίδα αγροτών, δημιούργησε και την ανάγκη πλέον σύγχρονων ελαιοτριβείων, αφού μέχρι τότε είχαμε τις εντελώς απαρχαιωμένες μεθόδους με την έκθλιψη σε ένα κοινό καταρέα. (Έχουμε γράψει γι’  αυτό). Τον αιώνα αυτόν έφθασαν νέες μηχανές και το γειτονικό με τους Αρέους μεγαλοχώρι του Μυλοποτάμου είχε 3-4 σύγχρονα για την εποχή ελαιοτριβεία. Στη φωτογραφία μας βλέπουμε ότι και οι Αρέοι είχαν αποκτήσει ένα ελαιοτριβείο. Η επιγραφή στον πωρόλιθο αναφέρει:

1870 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 14 ΟΙΚΟΔΟΜΙΘΙ Η ΘΙΡΑ ΤΟΥ ΕΛΕΟΤΡΙΒΙΟΥ Π.Κ. ΤΟΥ ΘΕΟΔΟΡΟΥ.

Πάνω από το (ανορθόγραφο) κείμενο έχουμε ένα σταυρό με το γνωστό ΙΣ ΧΡ ΝΙ  ΚΑ (= Ιησούς Χριστός Νικά) και εκατέρωθεν δύο διακοσμητικά ανθέμια. Και τα ερωτήματα που προκύπτουν από την επιγραφή είναι δύο.

Πρώτον, ποίος είναι ο Π.Κ. ΤΟΥ ΘΕΟΔΟΡΟΥ; Στους Αρέους υπήρχαν δύο οικογένειες που θα μπορούσαν να έχουν αυτά τα αρχικά με το πατρώνυμο Θεόδωρος. Αυτή των Κονόμων (που είναι στα Κύθηρα από το 16^ο αι και έχουν λάβει κτήματα και τίτλους από τους Ενετούς λόγω των υπηρεσιών τους στη Γαληνότατη) και αυτή των Κοντών. Πρόκειται για μία εξ αυτών ή μία άλλη οικογένεια;

Δεύτερον, η επιγραφή δεν αφήνει να φανεί καθαρά αν τότε έγινε και το ελαιοτριβείο, όπως είναι λογικό να υποθέσει κανείς ή μόνον η θύρα του; Ασφαλώς πιθανότερο είναι το πρώτο, χωρίς όμως να μπορεί να αποκλεισθεί εντελώς και το δεύτερο. Αν κάποιος μπορεί να συνεισφέρει στην έρευνα αυτήν για την μικρή ιστορία του τόπου μας, θα χαρούμε να συμπληρώσουμε το κομμάτι αυτό.

Υπάρχει και κάτι ακόμη. Το όνομα είναι του ιδιοκτήτη του ελαιοτριβείου ή του μάστορα; Τις περισσότερες πιθανότητες ασφαλώς έχει η πρώτη υπόθεση, χωρίς όμως να μπορεί να αποκλεισθεί τίποτα.

               

---

                                                                                          

ΑΡΕΟΙ: Λύθηκε ο γρίφος……..

Στο προηγούμενο φύλλο μας είχαμε ένα θέμα σχετικά με μία επιγραφή στην είσοδο ενός ελαιοτριβείου στους Αρέους, η επιγραφή στην οποία δημιουργούσε προβλήματα ερμηνείας. Για να μην ψάχνουν όσοι έχουν την ίδια απορία, η επιγραφή ήταν:

1870 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 14 ΟΙΚΟΔΟΜΙΘΙ Η ΘΙΡΑ ΤΟΥ ΕΛΕΟΤΡΙΒΙΟΥ Π.Κ. ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ.

Υποθέταμε ότι το όνομα αφορούσε, είτε την οικογένεια Κονόμου, είτε την οικογένεια Κοντού. Αμέσως με την κυκλοφορία της εφημερίδας ο γρίφος λύθηκε, καθώς τηλεφώνησε η μία εκ των δύο απογόνων της οικογενείας Κοντού, η κυρία Ειρήνη Μαρσέλου και μας ανέφερε ότι η επιγραφή αφορούσε την οικογένεια. Συγκεκριμένα, η επιγραφή αφορούσε την είσοδο του ελαιοτριβείου, η κατασκευή της οποίας ακολούθησε χρονικά την ανέγερσή του γι’ αυτό και η ξεχωριστή επιγραφή. Το ελαιοτριβείο αυτό ήταν ζωήλατο, όπως όλα την εποχή αυτή και είχε κατασκευασθεί από τον Παναγιώτη Κοντό του Θεοδώρου πιθανότατα για έκθλιψη της οικογενειακής παραγωγής ή και αυτής των γειτονικών οικιών. Ο τελευταίος της οικογενείας αυτής στους Αρέους ήταν ο εγγονός του παραπάνω, Γεώργιος Κοντός, ο οποίος απεδήμησε το 1966, ενώ το ελαιοτριβείο αυτό πρέπει να σταμάτησε τη λειτουργία του στο τέλος του 19^ου αρχές του 20ού, αιώνα.

Ε.Π.Κ.

 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ “ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ” ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2021