Η νέα ενεργειακή αφθονία και η Ελλάδα

Τις ραγδαίες αλλαγές που συμβαίνουν στον κλάδο της ενέργειας ανέδειξε στην ομιλία του ο Ραμέζ Νάαμ, πρώην στέλεχος της Microsoft, ειδικός σε θέματα ενεργειακού μετασχηματισμού και συγγραφέας βιβλίων επιστημονικής φαντασίας.

Ο αιγυπτιακής καταγωγής Αμερικανός τεχνολόγος εξήγησε παραστατικά τις τρεις φάσεις της εξέλιξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ): στην πρώτη, η χρήση τους ήταν «εξαρτημένη από την πολιτική» (γιατί δεν ήταν ανταγωνιστικές από άποψη κόστους χωρίς επιδοτήσεις)· στη δεύτερη, την τρέχουσα, είναι αυξανόμενα ανταγωνιστικές σχετικά με την εγκατάσταση νέας ισχύος με τους υδρογονάνθρακες. Στο προσεχές μέλλον, σημείωσε, θα δούμε την έλευση της τρίτης φάσης, όπου θα συμφέρει πλέον τους παραγωγούς ενέργειας να επενδύουν σε νέες εγκαταστάσεις ΑΠΕ από το να συνεχίσουν να λειτουργούν εργοστάσια άνθρακα ή φυσικού αερίου.

«Μόνο τον τελευταίο χρόνο, οκτώ μεγάλοι παραγωγοί άνθρακα χρεοκόπησαν στις ΗΠΑ», είπε ο Νάαμ, αναδεικνύοντας ως κυρίαρχο παράγοντα την «καταβύθιση του κόστους της ανανεώσιμης ενέργειας». Η παγκόσμια ζήτηση για ενέργεια προερχόμενη από τον άνθρακα «κορυφώθηκε το 2013». Το κόστος της αιολικής ενέργειας, εν τω μεταξύ, «είναι 20 φορές χαμηλότερο σε σύγκριση με το 1980» και η παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς της έχει πενταπλασιαστεί κατά την τελευταία δεκαετία. Ο ομιλητής στάθηκε ιδιαίτερα στις προοπτικές της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας: Το περασμένο καλοκαίρι, δύο υπεράκτια αιολικά πάρκα, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη Γαλλία αντίστοιχα, κατέθεσαν προσφορές με κόστος 5 και 4,8 σεντς / KWh (το επίπεδο στο οποίο οι τιμές είναι ανταγωνιστικές με αυτές των ορυκτών καυσίμων, όπως εξήγησε, είναι 5-10 σεντς / KWh).

Η πρόοδος της ηλιακής τεχνολογίας είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή: Σύμφωνα με τον Νάαμ, το κόστος παραγωγής των ηλιακών πάνελ είναι πλέον 350 φορές χαμηλότερο από τα επίπεδα προ σαράντα ετών. Στους προηγούμενους μήνες, αποκάλυψε, καταγράφηκαν προσφορές από ηλιακούς παραγωγούς που έπεσαν στα 1,75 σεντς / KWh (Βραζιλία), 1,7 σεντς / KWh (Ντουμπάι) και 1,6 σεντς / KWh (Πορτογαλία). Παράλληλα, όπως ανέφερε, το κόστος των μπαταριών ιόντων λιθίου, που αποθηκεύουν την παραγόμενη ενέργεια, έχει μειωθεί κατά 85% από το 2010 και «αναμένεται να μειωθεί άλλες τρεις με πέντε φορές έως το 2030».

Για την Ελλάδα, με τις «δεύτερες υψηλότερες τιμές ηλεκτρικού ρεύματος στην Ε.Ε., χώρα που εισάγει τα 2/3 της ενέργειας που καταναλώνει», η εκθετική ανάπτυξη των ΑΠΕ δίνει τη δυνατότητα ανάκτησης της ενεργειακής ανεξαρτησίας και τόνωσης της οικονομίας της χώρας, εξήγησε ο Νάαμ. «Το Αιγαίο πέλαγος παρέχει μεγάλες ευκαιρίες για την υλοποίηση υπεράκτιων αιολικών πάρκων», είπε. Αντίστοιχα, με επενδύσεις αντίστοιχες με αυτές των Κινέζων, που μεταφέρουν ηλιακή ενέργεια σε απόσταση 3.400 χιλιομέτρων από την ενδοχώρα στις ακτές, «η Ελλάδα θα μπορούσε να εξάγει ηλιακή ενέργεια στη Μόσχα», αντί να εισάγει φυσικό αέριο από τους Ρώσους.

Ο Νάαμ αναφέρθηκε επίσης στην επανάσταση της αυτόνομης οδήγησης και της ηλεκτροκίνησης, που θα προκαλέσουν τεράστιες ανατροπές σε κλάδους πέρα από την αυτοκινητοβιομηχανία και την ασφάλιση αυτοκινήτων – π.χ. στην αγορά ακινήτων, καθώς μεγάλες εκτάσεις στο κέντρο μεγαλουπόλεων, που σήμερα χρησιμοποιούνται ως χώροι στάθμευσης, «θα απελευθερωθούν για πιο παραγωγικές χρήσεις». Η Tesla ήδη πουλάει 25 φορές περισσότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα από ό,τι οι ειδικοί προέβλεπαν ότι θα πωλούνται το 2040, είπε. Η Amazon μόλις παρήγγειλε 100.000 ηλεκτροκίνητα φορτηγά, ενώ η Waymo της Google σε μόλις τέσσερα χρόνια έχει εξαπλασιάσει τον αριθμό χιλιομέτρων που ταξιδεύουν τα αυτόνομα οχήματά της χωρίς να χρειαστεί ανθρώπινη παρέμβαση.