Η παγκόσμια κρίση του νερού: Ενας στους τέσσερις διψάει

Είναι ίσως ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα το οποίο θα κληθούν να αντιμετωπίσουν στο μέλλον δεκάδες χώρες και γενικότερα η ανθρωπότητα. Πρόκειται για την έλλειψη νερού, η οποία θα επηρεάσει το 1/4 του πληθυσμού της γης στο άμεσο μέλλον.

Από την Ινδία έως το Ιράν και την Μποτσουάνα, δεκαεπτά χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο αντιμετωπίζουν ήδη σήμερα τον κίνδυνο λειψυδρίας, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόρων που δημοσιεύθηκε την Τρίτη, χρησιμοποιούν σχεδόν όλο το νερό που έχουν στη διάθεσή τους.

Πολλές χώρες έχουν άγονα εδάφη, ενώ άλλες σπαταλούν το νερό που έχουν στη διάθεσή τους. Αρκετές εξαρτώνται από τα υπόγεια ύδατα τα οποία ωστόσο πρέπει να αναπληρώνονται και να αντισταθμίζουν το διάστημα ξηρασίας.

Στα κράτη αυτή υπάρχουν πόλεις που ήδη έχουν κληθεί να βρουν εναλλακτικούς τρόπους για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, συμπεριλαμβανομένου του Σάο Πάολο στη Βραζιλία και του Τσενάι στην Ινδία. Το Κέιπ Τάουν εδώ και χρόνια προσπαθεί να ξεπεράσει το ίδιο πρόβλημα ενώ το 2018 καταγράφηκε και πάλι η λεγόμενη «Day Zero», η μέρα δηλαδή που όλα τα φράγματα στην περιοχή ήταν στεγνά.

«Είναι πολύ πιθανό να είμαστε μάρτυρες κι άλλων τέτοιων ημερών στο άμεσο μέλλον», δήλωσε ο Μπέτσι Ότο, επικεφαλής του παγκόσμιου προγράμματος για το νερό στο Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων. «Η εικόνα είναι ιδιαίτερα ανησυχητική σε πολλά μέρη του κόσμου», συμπλήρωσε.

Στο μεταξύ, όσο οι βροχοπτώσεις καθίστανται πιο ασταθείς, η παροχή του νερού γίνεται λιγότερο αξιόπιστη. Ταυτόχρονα, καθώς οι μέρες γίνονται όλο και πιο θερμές, αυξάνεται και η ζήτηση για το νερό.

Τραγική ειρωνεία είναι δε, το γεγονός πως οι περιοχές που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι και αυτές στις οποίες καταγράφονται τα πιο ακραία φαινόμενα. Για παράδειγμα, το Σάο Πάολο έπληξαν καταστροφικές πλημμύρες ένα χρόνο μετά την εκτεταμένη ξηρασία που σημειώθηκε.

Το Τσενάι υπέστη επίσης θανατηφόρες πλημμύρες πριν από τέσσερα χρόνια και τώρα οι φυσικές πηγές της είναι άδειες από νερό.

Η πόλη του Μεξικού απορροφά τα υπόγεια ύδατα με τέτοιους ρυθμούς που κυριολεκτικά βυθίζεται. Η Ντάκα στο Μπανγκλαντές βασίζεται κατά κόρον στα υπόγεια ύδατά της τόσο για τους κατοίκους της όσο και για τα εργοστάσια παραγωγής ρούχων. Στην Ινδία και το Πακιστάν, οι αγρότες αποστραγγίζουν τους υδροφόρους ορίζοντες για να καλλιεργούν σοδειές βαμβακιού ή ρυζιού.

Πέρσι η Καλιφόρνια και το Λος Άντζελες αντιμετώπισαν το μεγαλύτερο πρόβλημα ξηρασίας στην ιστορία τους. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Αρχές τον περασμένο Αύγουστο απελευθέρωσαν 96 εκατομμύρια πλαστικές, μαύρες σφαίρες στην έκτασης 175 στρεμμάτων τεχνητή λίμνη στο Σίλμαρ της Καλιφόρνια, προκειμένου να δημιουργήσουν μία ασπίδα προστασίας για την εξάτμιση του νερού.

Σήμερα, οι ερευνητές του Ινστιτούτου World Resources, κατέληξαν στο συμπέρασμα πως 33 από τις πόλεις με περισσότερους από τρία εκατομμύρια κατοίκους στον κόσμο θα αντιμετωπίσουν εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο λειψυδρίας με επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και την κοινωνική συνοχή. Συνολικά, μιλάμε για πληθυσμό άνω των 255 εκατομμυρίων. Μέχρι το 2030 ο αριθμός των πόλεων αυτών θα ανέλθει στις 45 και θα αφορά 470 εκατομμύρια άτομα.

Υπενθυμίζεται πως με βάση άλλη μελέτη που είχε δώσει στο φως της δημοσιότητας το χειμώνα το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Ελλάδα και οι άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης (Ισπανία, Ιταλία, Κύπρος), αλλά και η Τουρκία, προβλέπεται να αντιμετωπίσουν αυξημένες ελλείψεις νερού.

Η έρευνα – που αξιολόγησε τις μελλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, των αλλαγών στις χρήσεις γης και των συνηθειών στην κατανάλωση του νερού- εκτιμούσε πως ενώ από τη μία θα υπάρχουν αυξημένες πλημμύρες, από την άλλη θα επιδεινώνεται η λειψυδρία, ιδίως τα καλοκαίρια.

Οι συνέπειες αποδίδονται κατά κύριο λόγο στην κλιματική αλλαγή (σε ποσοστό 80% ως 90%) και δευτερευόντως σε άλλους παράγοντες, όπως η χρήση της γης και του νερού (10% ως 20%).

Οι ερευνητές προέβλεψαν σημαντικές μειώσεις στην αναπλήρωση του υδροφόρου ορίζοντα, ιδίως για την Ελλάδα (προβλέπεται μια ετήσια απώλεια της τάξης των 810 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού), την Ισπανία και την Πορτογαλία, κάτι που σημαίνει μειωμένη διαθεσιμότητα νερού για άρδευση γεωργικών καλλιεργειών, άρα και μειωμένη διαθεσιμότητα τροφίμων.

Η αυξανόμενη ξηρασία στον Ευρωπαϊκό Νότο θα οδηγήσει σε ολοένα μεγαλύτερη έλλειψη νερού και σε μειωμένα υδάτινα αποθέματα για τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια σε μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα. Αυτό θα έχει ως συνέπεια, εκτός από τη γεωργία και τα τρόφιμα, να επηρεασθούν αρνητικά επίσης οι τομείς της παραγωγής ενέργειας και των μεταφορών.

Πηγή: Reuters, The New York Times