Η ψυχή του κουρσάρου

Ελέγανε πως το πιθάρι με τσι λίρες εκατάφερε ο παπα-Θοδωρής και το εξέθαψε, γιατί την ώρα που επήγε κι έσκαβε εκοιμότανε η ψυχή που το εφύλαε. Αυτή η ψυχή κοιμάται τρεις ώρες κάθε τρεις αιώνες. Τόσο της χρειάζεται. Τις υπόλοιπες, μέρες και νύχτες, μένει ξάγρυπνη η ψυχή του κουρσάρου και φυλάει, φυλάει ακόμα, γιατί μπορεί να ηύρε ο παπα-Θοδωρής το ένα πιθάρι με τσι λίρες, αλλά παρά δίπλα είναι θαμμένο άλλο ένα μ’’ άλλες τόσες, που δεν επρόκαμε να το ξεθάψει κι αυτό ο παπάς. Του ο είχε πει ο άγιος στον ύπνο του:” -Θα πάεις την τάδε του τάδε μήνα εκειά’ ‘πο πάνω από το Μελιδόνι κι εκειά που πρωτοσκά την αχτίνα του ο ήλιος θα σκάψεις και θα βρεις δύο πιθάρια λίρες. Πρόσεξε καλά όμως .Θα κάνεις γλήγορα, γιατί ανέ ξυπνήσει η ψυχή του κουρσάρου, θα σε κατασπαράξει ευλοημένε. ʼΑσε που θα κάμει τρακόσα χρόνια να ξανακοιμηθεί. Εινταλώς θα μπορέσουμε να στέσομε μοναστήρι.

Επρόκαμε ο παπάς στο τρίωρο κι εξέθαψε το ένα, μα και το ένα αρκετό ήτανε. Έκαμε τον ʼΑγιο Κοσμά, προσκυνώ τονε, κι έβαλε το πιθάρι, αδειανό βέβαια, στην τρούλα του κανπαναριού. Έτσι έχομε εμείς σήμερα και καμαρώνομε και βοήθειά μας  νάναι, τον Αγιο Κοσμά στο Ξερουλάκι, το μοναστήρι αυτό που τόσο πολύ το αγαπούμε εμείς οι ορεσίβιοι του Δρυμώνα, μα κι άλλοι πολλοί απ’’ όλα τα χωρία.

Τώρα αυτά με την ψυχή του κουρσάρου, έτσι μας αρέσει κι έτσι τα λέμε. Η αλήθεια, λένε, είναι ότι ο παπα-Θοδωρής ευρέθη στην Πόλη, στο Φανάρι, κι εκεί έτυχε να ξομολογήσει τον κουρσάρο που εψυχομάχειε κι αυτός λέει του υπέδειξε που θα βρει τα πιθάρια, αφού στα τελευταία του είχε μετανοήσει κι είχε γενεί χριστιανός. Όμως μία και δεν τα ηύρε και τα δύο, εμείς που μας αρέσουνε οι μύθοι, όσο και των αρχαίων προγόνων μας, φτιάξαμε το μύθο με την ψυχή του κουρσάρου κι όποιος  θέλει τονε  πιστεύει.

Ο Παντζάρας πάντως τον είχε πιστέψει κι εξιπότανε πολύ όσες φορές κατηφόριζε μοναχός του από το ʼΑσπρο Κεφαλάκι προς το Μελιδόνι. Είτε μέρα, είτε νύχτα. Αφού σου λέει, η ψυχή του κουρσάρου άγρυπνη συνέχεια είναι, τρακόσα χρόνια στη σειρά, ανέ θαρρεί ότι πααίνω για το πιθάρι, πάει, θα με ρουμπώξει. Και στο κυνήγι ακόμα επάαινε αλάργ’’ αλάργα από το σημείο που πρωτοσκά ο ήλιος την αχτίνα του κι ας έζαρε εκειά τα πιο πολλά ορδύκια.”Αφού βαστάς ντουφέκι, τούλεγε ένας φίλος, είντα χάμαρη φοβάσαι και δεν πάεις που είναι σίσυλο τα πουλία”;

-Και δα τονε περνούνε τα σκάγια, τον τρικέρη! ʼΑμα με γραπώσει, είντα να τα κάμω τα ορδύκια μετά; Αυτός θα τα φάει κι αυτά, μαζί μ’’ εμένα.

Μία φορά του παραγγείλανε οι Καψαλιώτες να πάει στο Μελιδόνι με δύο κοφίνια να του φορτώσουνε ψάρια. Το είχε κάμει κι άλλες φορές και καλά ήτανε, γιατί τα πούλιε το ένα άλλο ένα κι επέρνα κανένα μήνα με μία τέτοια κονομισιά. Αλλά εκείνη την ημέρα αργούσανε οι ψαράδες. Εκόντευε να βασιλέψει και δεν είχανε φανεί κι ο Παντζάρας  εστενοχωριότανε διαολεμένα.

-Πούσου, διάολε, εινταλώς περνά κανένας νύχτα από τη γωνία του κουρσάρου!

Αλλά πάλι, να χάσει τα λεφτά; Έκανε υπομονή κι επερίμενε. Ωσπού ενύχτωσε για τα καλά πλέα και δεν είχανε φανεί. Εκαβαλίκεψε τον Αράπη και τούδωσε δρόμο να περάσει γλήγορα από το κακό μέρος. Ακριβώς εκεί όμως, στο κακό μέρος δηλαδή, ο Αράπης τα στύλωσε. Εμέντωσε, κι ούτε μπρος έκανε, ούτε πίσω.

-Ωχωχωχ, έκαμε ο Παντζάρας. Η ψυχή του κουρσάρου!!

Έσωσε πεντακόσους χτύπους η καρδία του, εδιπλώθη καλά-καλά με το πανωφόρι του κι εβρόντα δυνατά το ραβδί στην καπούλα του γαϊδάρου. Αλλά εκείνος τίοτα. Ούτε μπρος, ούτε πίσω. Εξάνοιγε ο Παντζάρας δεξιά-αριστερά κι επερίμενε ώρα την ώρα να δει τον κουρσάρο να του ορμά.

-Εντονέεεε, έβαλε μία φωνή μονιτάρου. Επήδηξε από το σομάρι και χώθηκε κάτω από την κοιλία του αβασταγού. Έκλεισε τα μάτια και περίμενε τον όλαθρο. Είχε δει μία σκιά που κατηφόριζε από το Ξερουλάκι προς τον Καλαμαύρο, ο κουρσάρος  θάτανε εξάπαντως.

-Αχ, ʼΑγιε μου Κοσμά, κάμε να μη με πάρει το μάτι του, παρακαλιότανε και κατουριότανε ταυτοχρόνως.

Έλα όμως που το μάτι του κουρσάρου ήτανε εξασκημένο στη νύχτα.

-Παντζάρα, είντα κάνεις μωρέ από κάτω από την κοιλία του γαϊδάρου. Ελέλεψες μα το Θεό!

-Όχι μόνο δεν εκρύφτηκα, αλλά γνώρισε και ποίος είμαι, εσκέφτηκε ο Παντζάρας κι απλώθηκε στο χώμα. Αμόλυσε το σκοινί του καπιστριού, που μέχρι εκείνη τη στιγμή το έσφιγγε στα χέρια του κι ελιγόθηκε ολουσδιόλου. Εξύπνησε κι ένοιωσε τσι σκιάφους του κουρσάρου, που επολέμα ο κακομοίρης να τονε συνεφέρει.

Βέβαια δεν ήταν ο κουρσάρος που τον εσκαμπίλιζε. Ο Αντώνακας ήτανε και τονε γνώρισε ο Παντζάρας με τα πολλά,

-Ενόμισα βρε Αντώνακα, πως είσουνε ο κουρσάρος. Αφού δεν τα κακάρωσα, δόξα νάχει ο ʼΑγιος. Τάχε στυλώσει βλέπεις ο γάιδαρος κι ούτε μπροστά επάαινε, ούτε πίσω…

-Σήκω απάνω μωρέ, που πιστεύεις στα παραμύθια.

Τον έβαλε πάλι καβάλα στο γάιδαρο κι επήγε νε τονε διώξει. Αλλά ο Αράπης ακούνητος έμεινε πάλι.

Εποδιά πότα είναι ο κουρσάρος Αντώνακα! Μου λέεις εμένα  να μην πιστεύω σε παραμύθια. Ωχωωωω!

Ο Αντώνης προς στιγμή εράχωσε κι αυτός. Βρε λέεις νά…

-Μπρε Παντζάρα, μα το Θεό, για είντα δεν κινά ο γάιδαρος;

-Θα τηνε βλέπει αυτός την ψυχή του κουρσάρου, χαθήκαμε σου λέω Αντώνη.

Αλλά εκεί που ετοιμαζότανε να κιτρινίσει κι ο Αντώνης, ακουστήκανε μονιτάρου τα γέλια του.

-Θα λελέψω μα το Θεό. Ξάνοιξε να δεις μπρε Παντζάρα, αμολύθη το φορτόσκινο κι έχει μπερδέψει στην αχλαδοκοντυλέα. Ε, βέβαια, εινταλώς να προχωρήσει το χτήμα. Χα, χα, χα…

Αυτά τα παραμύθια των Ελλήνων, τι όμορφα που είναι! Εγώ προσωπικά τους λατρεύω τους μύθους μας, όσο λατρεύω και τα έργα που ξεπροβαίνουν ανάμεσά τους. Σαν το μοναστηράκι του Αγίου Κοσμά στο Ξερουλάκι, που ξεπρόβαλε μέσα από το μύθο του κουρσάρου κι απ’’ την ακάματη βέβαια προσπάθεια πέντε γενειών Μεταξάδων. Το μοναστηράκι που με το πιθάρι από τις λίρες τρουλαριστό απάνω στο καμπαναρίο που θυμίζει στον Παντζάρα και σ’’ όλους μας πως η ψυχή του κουρσάρου άγρυπνη είναι δίπλα μας  και καλά θα κάνομε να φυλαόμαστε, διότι ο μύθος κρύβει πάντα μίαν αλήθεια.

 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ 94 ΤΗΣ ΕΝΤΥΠΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ, ΙΟΥΝΙΟΣ 1996